Türkiye'de neoliberal sekülerleşmenin medya aracılığıyla inşası: 'Bizimkiler' dizisi üzerine bir inceleme
The construction of neoliberal secularization in Turkey through media: A study on the 'Bizimkiler' series
- Tez No: 901391
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜHEYP ÖĞÜT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Bu tez, 1989-2002 yılları arasında, başlangıçta Türkiye'nin tek kanalı olan TRT'de, sonrasında ise Star ve Show özel televizyon kanalları üzerinden yayınlanan“Bizimkiler”dizisini merkeze almaktadır. Bu tezin konusu, Türkiye'nin 1980'li yıllarında yaşanan neoliberal dönüşümü ve bu dönüşümün toplumsal yapılar üzerindeki etkisini Bizimkiler dizisi bağlamında incelemektedir. 1980'ler, Türkiye'de neoliberal politikaların benimsendiği, kentleşmenin hız kazandığı, kırdan kente göçlerin zirveye ulaştığı ve feminist hareketlerinin halk arasında yayılmaya başladığı bir dönemdi. Bu süreçte apartman yaşamı, farklı yaşam tarzlarına sahip bireylerin aynı mekânı paylaşarak kentli modern sınıfın oluşumuna katkı sağladığı bir toplumsal düzeni temsil eder hale gelmiştir. Dizi, bu dönüşümün mikro düzeyde nasıl tezahür ettiğini yansıtan bir sosyal laboratuvar olarak ele alınmaktadır. Çalışmanın temel amacı, apartman yaşamı içinde farklı sosyal sınıfların bir arada bulunduğu Bizimkiler dizisinin, neoliberal politikaların bireyler üzerindeki etkilerini nasıl yansıttığını ortaya koymaktır. Dizide yer alan kapıcı, emekli asker, şirket ortağı (yöneticisi) ve yazar gibi farklı mesleklere sahip karakterler, Türkiye'nin kentleşme sürecindeki toplumsal tabakalaşmayı temsil eden sembolik figürler olarak analiz edilmiştir. Bu süreçte apartman, sadece fiziksel bir yaşam alanı değil, aynı zamanda sosyal ve ekonomik ayrışmanın belirginleştiği bir mekânsal düzlemdir. Neoliberal politikaların, bireyler arasında artan rekabet ve bireyci yaklaşımlar yoluyla sosyal ilişkileri nasıl dönüştürdüğü bu tezde ele alınacaktır. Teorik çerçeve, David Harvey'in neoliberalizmin tarihsel gelişimi, temel prensipleri ve ekonomik, politik ve toplumsal etkileri üzerinden ele alınarak desteklenmektedir. Dardot ve Laval'ın neoliberalizmi bir yönetim biçimi olarak yorumlayan çalışmaları, neoliberal rasyonalitenin bireylerin gündelik yaşamlarına nasıl nüfuz ettiğini açıklamada kullanılmaktadır. Pierre Bourdieu'nun sınıf ve kültürel sermaye kavramları ise dizideki karakterlerin toplumsal sınıf konumlarını ve bu konumların kentleşme süreciyle nasıl yeniden üretildiğini analiz etmek için kritik bir çerçeve sunmaktadır. Ayrıca, Louis Althusser'in“devletin ideolojik aygıtları teorisi”, dizideki medya, aile ve komşuluk ilişkilerinin, neoliberal değerlerin topluma nasıl dayatıldığını ve yeniden üretildiğini anlamada anahtar bir rol oynamaktadır. Araştırma, niteliksel bir çalışma olup, dizinin analizi nitel içerik analizi ve tematik analiz teknikleri kullanılarak gerçekleştirilecektir. Medyada kadının görünürlüğü bir tema olarak ele alınacaktır. Bu yöntemler, dizinin içeriğini derinlemesine incelemeye ve belirlenen temalar doğrultusunda anlamlı sonuçlar elde etmeye yönelik kullanılacaktır.
Özet (Çeviri)
This thesis focuses on the television series Bizimkiler, which aired between 1989 and 2002, first on Turkey's sole television channel at the time, TRT, and later on private channels Star and Show TV. The subject of this thesis is to examine the neoliberal transformation experienced in Turkey during the 1980s and its impact on social structures through the lens of Bizimkiler. The 1980s were a period in which neoliberal policies were adopted in Turkey, urbanization accelerated, and migration from rural to urban areas peaked. During this process, apartment living became a symbolic representation of a social order in which individuals from different social classes coexisted, contributing to the formation of the modern urban middle class. The series is approached as a social laboratory, reflecting how this transformation manifested at a micro level. The primary aim of this study is to explore how Bizimkiler, where various social classes live together in an apartment setting, portrays the effects of neoliberal policies on individuals. Characters from different professions, such as the building superintendent, retired military personnel, corporate executives, and writers, are analyzed as symbolic figures representing the social stratification present during Turkey's urbanization process. In this context, the apartment is not merely a physical living space but a spatial plane where social and economic divisions become increasingly apparent. This thesis will examine how neoliberal policies have transformed social relationships through growing competition and individualism among individuals. The theoretical framework of the study is supported by David Harvey's examination of the historical development, core principles, and economic, political, and social effects of neoliberalism. Dardot and Laval's interpretation of neoliberalism as a mode of governance is utilized to explain how neoliberal rationality permeates everyday life. Pierre Bourdieu's concepts of class and cultural capital provide a critical framework to analyze the social class positions of the characters and how these positions are reproduced through the urbanization process. Additionally, Louis Althusser's theory of“ideological state apparatuses”is employed to understand how media, family, and neighborly relations depicted in the series impose and reproduce neoliberal values within society. The visibility of women in the media will be examined as a thematic focus. This research is a qualitative study, and the analysis of the series will be conducted using qualitative content analysis and thematic analysis techniques. These methods will enable a deep examination of the series content and the extraction of meaningful results based on the identified themes.
Benzer Tezler
- Caught between nationalism and globalization: The nationalist and pro-global discourses of multinational professionals
Milliyetçilik ve küreselleşme arasında kalmak: Çok uluslu şirket çalışanlarının milliyetçi ve küreselleşme yanlısı söylemleri
SEVGİ IŞLAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
Sosyolojiİstanbul Bilgi Üniversitesiİletişim Bilimleri Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM HESAPÇI SANAKTEKİN
- Türkiye'de neoliberal dönemde vasıflı işgücünün değişen yapısı ve yükseköğretim: Mühendislik örneği
The changing structure of the skilled labour and higher education in the neoliberal era in Turkey: The case of engineering
AYTÜL FIRAT
- Türkiye'de neoliberal istihdam politikaları ve beyaz yakalı işsizliği:Ankara'da ataması yapılmayan öğretmenler üzerine bir araştırma
Neoliberal labor policies and white-collar unemployment in Turkey: A study on non-appointed teachers in Ankara
BEDRİ ÖZDEMİR
- The expansion of neoliberalism in Turkey: The case of the mass housing development administration
Türkiye'de neoliberal dönüşüm: Toplu Konut İdaresi örneği
KEREM MERT İSPİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Kamu YönetimiBoğaziçi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADİYE MİNE EDER
- Türkiye'de neoliberal politikalar doğrultusunda sağlıkta dönüşüm: Isparta- Burdur örnekleri
The health transformation in the direction of neoliberal policies in Turkey: Isparta-Burdur samples
AYŞE DERİCİOĞULLARI ERGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Kamu YönetimiSüleyman Demirel ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONGÜL SALLAN GÜL