Alevilikte geçiş ritüelleri: Karaözü Mahallesi örneği
Rituals of transition in Alevism: Karaozu region example
- Tez No: 901434
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NABİ AZEROĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Çalışmada, Türkmen Alevi kimliği ile bilinen Karaözü mahallesinin geçiş ritüelleri ele alınmıştır. Alevilik kültürünün izlerini taşıyarak geçiş ritüellerinde sosyo-kültürel etkenler çerçevesinde ritüel simgelerinin yeniden biçimlendiği aynı zamanda özünü de muhafaza ederek kendine has kültürü ile bilinen Karaözü mahallesi, çalışmamızın araştırma konusu olmuş ve analiz edilmiştir. Yörede geçiş dönemlerinde yapılan uygulama ve ritüellerin tarihten günümüze değişikliklerle zenginleşerek canlılığını koruduğu gözlemlenmiştir. Bu araştırmayla sahanın Alevi Türkmen kimliğini taşıdığı, Türk Dünyası örnekleriyle benzerlik gösteren gelenekler ve uygulamaların bulunduğu, ayrıca yörede kültürel zenginliklerin büyük değer gördüğü sonucuna varılmıştır. Çalışma; giriş, bölümler, sonuç, kaynakça ve eklerden oluşmaktadır. Araştırmanın giriş bölümünde araştırmanın konusu, amacı, önemi, yöntemi ve örneklemi hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde, Alevilik inancının genel olarak ortaya çıkışı, Alevilik tanımı ve Alevi inancına sahip insanların Anadolu'da yoğun olarak bulundukları bölgelere dağılımından kısaca bahsedilmiştir. İkinci bölümde, Karaözü mahallesinin tarihî, coğrafi konumu ve iklimi hakkında bilgi verilmiştir. Araştırmanın asıl bölümünü oluşturan üçüncü bölümde ise söz konusu yörenin geçiş ritüelleri sırasıyla (doğum, evlenme, ölüm) verilmiştir. Geçiş dönemleri, ritüeller içerisinde“doğum öncesi, doğum sırası, doğum sonrası, evlenme, ölüm, ölüm öncesi, ölüm anı, ölüm sonrası”başlıkları altında incelenmiştir. Çalışmanın sonuç bölümünde gözlem, mülakat, kaynak taraması ve derlemelerden hareketle Karaözü mahallesinin tarihi, folkloru, coğrafi yapısı, etnik kökeni ve geçiş dönemlerinde yapılan uygulamaları değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The transition rituals of Karaozu region, which has a Turkmen Alevi identity, were examined in the study. Karaozu region, which is known for its unique culture that carries the traces of Alevi culture where ritual symbols are reshaped within the framework of socio-cultural factors in transition rituals but also preserves its essence, was the subject of our study and was examined. It has been observed that the practices and rituals performed during transition periods in the region have preserved their vitality by being enriched with changes from history to the present. With this research, it was understood that the region has a Alevi Turkmen identity, has traditions and practices similar to examples of the Turkish world, and cultural richness is valued. The study consists of an introduction, sections, conclusion, bibliography and appendixes. The introduction section describes the definition and emergence of the Alevi belief and the dense distribution of Alevi people to the regions in the anadofilo. The second section describes the historical geographical location and climate of Karaozu region. The third section of the study provides the transition rituals of the region (birth, marriage, death). Transition periods and rituals were examined under the titles of“pre-birth, birth order, post-birth, marriage, death, pre-death, moment of death, post-death”. In the conclusion part of the study, the history, folklore, geographical structure, ethnic origin and transition period practices of Karaozu region were evaluated based on observation, interview, source scanning and compilations.
Benzer Tezler
- Toplumsal cinsiyet ve kadın folkloru bağlamında Alevi kadının yeri ve ritüelleri: Malatya örneği
The role and rituals of Alevi women in the context of women's folklore gender: The case of Malatya province
CEREN EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Kocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UĞUR DURMAZ
- Modern hayata geçiş sürecinde Alevi mitolojisi
Alevi mythology in the transition to modern life
MEHMET ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEKİR ŞİŞMAN
- Malatya yöresi Alevilerinin dini inanç ve uygulamaları üzerine bir araştırma (Arguvan örneği)
A study (Arguvan sample) of religious beliefs and practices of Alewis in Malatya region
AYHAN GASPAK
- Gelenek ve gelecek ekseninde Türkmen geçiş ritüellerini yeniden okumak
Re-reading Turkmen transition rituals on the axis of tradition and future
TUĞBA GÜNDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKET YAVUZ
- İstanbul'da üç cem evine devam eden Alevi topluluklarda kentleşme bağlamında kültürel aktarım
Cultural transmission in the context of urbanization in Alevi̇ communities who continue to three cem houses
GÖKÇEN ÇATLI ÖZEN
Doktora
Türkçe
2013
AntropolojiYeditepe ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HATİCE YAPRAK CİVELEK