Geri Dön

Rize merkez'de çalışmakta olan sağlık çalışanlarında profesyonel yaşam kalitesi ve ilişkili faktörler

Professional quality of life and related factors in health workers working in Rize city center

PDF İndir

  1. Tez No: 901715
  2. Yazar: ALP GÜRAY
  3. Danışmanlar: PROF. DR. LEYLA KARAOĞLU
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Halk Sağlığı, Public Health
  6. Anahtar Kelimeler: Tükenmişlik, ikincil travma, merhamet doyumu, yorgunluk, Burnout, secondary trauma, compassion satisfaction, fatigue
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sağlık Bakanlığı
  10. Enstitü: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi
  11. Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 172

Özet

Giriş: Mesleklerinin yardımcı olma özelliği sağlık çalışanlarına merhamet doyumu sağlarken yardım ettikleri kişilerin yaşadıkları acılar ve travmatik deneyimler sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve merhamet yorgunluğu riski yaratmakta, hem profesyonel yaşam kalitelerini hem de sundukları sağlık hizmetinin kalitesini olumsuz etkilemektedir. Amaç: Bu çalışmanın amacı Rize İl Merkezi'nde görev yapmakta olan sağlık çalışanlarının profesyonel yaşam kalitesi kapsamında merhamet doyumu, tükenmişlik ve merhamet yorgunluğu düzeylerini ve ilişkili faktörleri saptamaktır. Gereç ve yöntem: Kesitsel analitik tipteki bu araştırma, Rize İl Merkezi'nde her üç basamakta aktif sağlık hizmeti sunmakta olan hekim, hemşire ve ebelerden oluşan bir evrenden çok aşamalı nüfusa orantılı olasılıklı küme örnekleme yöntemiyle seçilen 428 sağlık çalışanını kapsamaktadır. Veriler Mart-Temmuz 2023 tarihlerinde çalışanlara işyerlerinde gözlem altında anket uygulanarak toplanmıştır. Anket formunda çalışanların sosyodemografik özelliklerine, çalışma yaşamına, COVID-19 deneyimlerine ve işyeri ortam faktörleriyle ilgili görüşlerine ilişkin sorular ile Çalışanlar için Yaşam Kalitesi Ölçeği (ÇYKÖ) yer almıştır. ÇYKÖ, merhamet doyumu, tükenmişlik ve merhamet yorgunluğu olmak üzere üç alt alandan oluşmaktadır. Her alt alanın puan aralığı 0-50 arasında değişmektedir. Her bir alt alanın puanları kendi içinde düşük, orta, yüksek olarak üç grupta sınıflanmıştır. Sınıflandırmada 33 puan altı düşük merhamet doyumunu, 27 puan ve üzeri yüksek düzeyde tükenmişliği, 17 puan üzeri yüksek düzeyde merhamet yorgunluğunu göstermektedir. Veri girişi ve analizi PASW18 programı ile yapılmıştır. Analizlerde t testi, ANOVA, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis, Ki-kare ve backward stepwise lojistik regresyon testi kullanılmıştır. Araştırma için Rize İl Sağlık Müdürlüğü ve hastane başhekimliklerinden resmi izin, Tıp Fakültesi Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulu'ndan etik onay alınmıştır. Bulgular: Katılımcıların %36.2'si hekim, %52.3'ü hemşire/ebe, %11.4'ü diğer sağlık çalışanlarından oluşmaktadır. Yaş ortalaması 32.4±0.4 yıl, kadın erkek cinsiyet dağılımı sırasıyla %73.1 ve %26.9'dur. Merhamet doyumu, tükenmişlik, merhamet yorgunluğu ortalama puanları sırasıyla 30.4±0.4, 23.1±0.3, 14.7±0.4 olarak bulunmuştur. Çalışanların %58.6'sında düşük düzeyde merhamet doyumu, %24.1'inde yüksek düzeyde tükenmişlik, %36.2'sinde yüksek düzeyde merhamet yorgunluğu saptanmıştır. Tek yönlü analizlerde sosyodemografik özelliklerin, meslek ve gelir düzeyinin, çalışma koşullarının, işyeri ortam faktörlerine ilişkin görüşlerin, COVID-19 deneyimlerinin ve algılanan sağlık düzeyinin ÇYKÖ alt alanları ile ilişkili olduğu görülmüştür. Merhamet doyumunun düşük olmasının prediktörleri; kamuda çalışma (OR=6.7), gelirinden memnun olmama (OR=3.7), işyerini güvensiz bulma (OR=3.6), riskler hakkında zamanında bilgilendirilmeme (OR=2.1), çocuk sayısı (OR=2.0), erkek olma (OR=1.8), işyerindeki fiziksel koşulları yetersiz bulma (OR=1.8) ve çalışma arkadaşlarına güvenmemedir (OR=1.7). Yüksek düzeyde tükenmişlik yaşamanın prediktörleri: Sağlık düzeyini kötü olarak algılama (OR=4.3), 25-44 yaş arasında olma (OR=3.6), 37500-49999TL arasında gelire sahip olma (OR=3.2), engellenme/baskı görme (OR=2.1), riskler hakkında zamanında bilgilendirilmeme (OR=2.0) ve profesyonel becerilerini geliştirme imkanına sahip olmamadır (OR=1.8). Yüksek düzeyde merhamet yorgunluğu prediktörleri: Sağlık düzeyinin kötü olması (OR=2.7), aynı anda dört görevi yerine getirme (OR=3.0), hekim, hemşire/ebe olma (OR=2.9), 25-44 yaş arasında olma (OR=2.1), riskler hakkında bilgilendirmediğini düşünme (OR=2.0), mali sorunlar yaşama (OR=1.6) ve kadın olmadır (OR=1.8). Sonuç: Rize Merkez'de çalışmakta olan sağlık personelinin yarıdan çoğunun merhamet doyumunun düşük olduğu ya da mesleklerinin yardım edici özelliğinden yeterli doyumu alamadıkları, önemli bir kısmının istirahat izni ya da tıbbi danışmanlık gerektirecek düzeyde tükenmişlik ve merhamet yorgunluğu yaşadığı tespit edilmiştir. Bu durumun sosyodemografik özellikler ile birlikte ağırlıklı olarak çalışma koşulları, ücretler ve işyeri ortam faktörleriyle ilişkili olduğu görülmüş, sağlık çalışanları için her basamakta çalışan sağlığı ve güvenliği programlarının başlatılması önerilmiştir.

Özet (Çeviri)

Introduction: While the intrinsic helping nature of health professions provides a sense of fulfilment to healthcare professionals, the distressing experiences of those they help can lead to burnout and compassion fatigue, which negatively impact both the professional quality of life and the quality of the healthcare service provided. Objectives: The objective of this study is to define the levels of compassion satisfaction, burnout and compassion fatigue, and associated factors, within the context of the professional quality of life of healthcare professionals working in Rize City Centre. Materials and methods: This cross-sectional analytical study encompasses 428 employees, selected through a multi-stage probability proportional to size cluster sampling method, from a population comprising physicians, nurses, midwives, and other healthcare personnel who provide active health services at all three levels of healthcare in Rize City Centre. The data was collected via a survey administered to the employees under observation at their respective workplaces between March and July 2023. The survey form included questions about employees' sociodemographics, working life, COVID-19 experiences and opinions on workplace environment factors, as well as the Professional Quality of Life Scale (ProQQL). The ProQOL Scale is comprised of three components: compassion satisfaction, burnout and compassion fatigue. The range of scores for each sub-scale is 0 to 50. The scores for each component are categorised into three groups: low, medium and high. A score below 33 points on the compassion satisfaction scale indicates a low level of satisfaction. A score above 27 points on the burnout scale indicates a high level, while a score above 17 points on the compassion fatigue scale indicates a high level. The data was entered and analysed using the PASW 18 program. Student t test, ANOVA, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis, Chi-square and backward stepwise logistic regression test were used in the analyses. Official permission for the research was obtained from Rize Provincial Health Directorate and hospital chief physicians, and ethical approval was received from the Faculty of Medicine Non-Interventional Research Ethics Committee. Results: Of the participants, 36.2% are physicians, 52.3% are nurses/midwives, 11.4% are other healthcare professionals. The average age is 32.4±0.4 years, the male and female gender distribution is 73.1% and 26.9%, respectively. The average scores of compassion satisfaction, burnout, and compassion fatigue were found to be 30.4±0.4, 23.1±0.3, 14.7±0.4, in order. A low level of compassion satisfaction was found in 58.6%, a high level of burnout was found in 24.1%, and a high level of compassion fatigue was found in 36.2% of the employees. In one-way analyses, it was seen that sociodemographic characteristics, occupation and income level, working conditions, opinions on workplace environment factors, COVID-19 experiences and perceived health level were related to the ProQOL subdomains. Predictors of low compassion satisfaction are working in the public sector (OR=6.7), income dissatisfaction (OR=3.7), workplace safety concerns (OR=3.6), delayed risk information (OR=2.1), number of children (OR=2.0), male gender (OR=1.8), the view that the physical conditions in the workplace are inadequate (OR=1.8), and a lack of trust in colleagues (OR=1.7). Predictors of high burnout levels are perceiving the health level as poor (OR=4.3), being between the ages of 25-44 (OR=3.6), having an income between 37500-49999TL (OR=3.2), frustration and pressure at work (OR=2.1), delayed risk information (OR = 2.0) and lack of opportunity to enhance professional competencies (OR = 1.8). Predictors of high levels of compassion fatigue are perceiving the health level as poor (OR=2.7), to perform four tasks simultaneously (OR=3.0), being a physician or nurse/midwife (OR=2.9), being between the ages of 25-44 (OR=2.1). , delayed risk information (OR = 2.0), having financial problems (OR = 1.6) and female gender (OR = 1.8). Conclusion: It was determined that more than half of the healthcare professionals working in Rize Center had a low level of compassion satisfaction or they do not have enough satisfaction with the helping nature of the profession. A significant portion of participants experienced burnout and compassion fatigue at a level that required rest leave or medical advice. It has been observed that this situation is mainly related to working conditions, wages and workplace environment factors along with sociodemographic characteristics, and it has been recommended that employee health and safety programs be initiated at every stage for healthcare professionals.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    426885

    Rize ilinde yapılan süt sığırcılığının mevcut durumunun araştırılması

    Investigation of current status of dairy cattle breeding in rize

    SEYİT SAVAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Veteriner HekimliğiAtatürk Üniversitesi

    Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GÜLER YENİCE

  2. Tez No

    689619

    Ortaokul yöneticilerinin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutumları (Rize ili örneği)

    Attitudes of secondary school administrators on physical education and sports course (Rize provincial example)

    CELAL KAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAYRİ AYDOĞAN

  3. Tez No

    758697

    35 yaş ve üzeri annelerde gebelik öncesi vücut kitle indeksi sınıflamasının ve gestasyonel kilo alımının yenidoğan sonuçları üzerine etkisi

    The effect of pre-pregnancy body mass index classification and gestational weight gain on newborn outcomes in mothers aged 35 and over

    AYŞE YAZAN ARSLAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Aile HekimliğiRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CÜNEYT ARDIÇ

  4. Tez No

    717482

    Rize ilinde ayaktan tedavi gören kumar bağımlısı bireylerin dürtüsellik ve aile ilişkilerinin incelenmesi

    Examination of impulsivity and family relations of gambing addictive individuals in Rize province

    HAKAN ALBAYRAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    PsikolojiÜsküdar Üniversitesi

    Bağımlılık Danışmanlığı ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ALPTEKİN ÇETİN

  5. Tez No

    633991

    Spor lisesi ile diğer lise öğrencilerinin VKİ ve VYY farklılıklarının araştırılması (Rize ili örneği)

    The investigation of the differences of the sports high school and other high school students (visit to Rize)

    ŞÖHRET KÖSE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    SporRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ARSLAN KALKAVAN

Geri Dön