Erken dönem uyumsuz şemalar, kişiler arası ilişkilerde affetme ve intikam arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between early maladaptive schemas, forgiveness in interpersonal relationships and vengeance
- Tez No: 901886
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NESLİHAN YAMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Bu araştırma, erken dönem uyumsuz şemaların, kişilerarası ilişkilerde affetme ve intikam düzeyini yordama gücünü ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Nicel araştırma yöntemiyle yürütülen bu çalışma ilişkisel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini 18-67 yaşları arasındaki 283'ü kadın, 115'i erkek toplam 398 kişi oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri“Kişisel Bilgi Formu”,“Young Şema Ölçeği kısa form (YŞÖ-KF3)-Erken Dönem Uyumsuz Şemalar Ölçeği”,“Kişilerarası İlişkilerde Affetme Ölçeği”ve“İntikam Ölçeği”aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde erken dönem uyumsuz şemalar, kişilerarası ilişkilerde affetme ve intikam düzeyi arasındaki ilişkiyi saptamak için Pearson analizi, erken dönem uyumsuz şemaların, kişilerarası ilişkilerde affetme ve intikam düzeyini anlamlı şekilde yordayıp yordamadığını belirlemek amacıyla çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Ayrıca, katılımcıların kişilerarası ilişkilerde affetme ve intikam düzeylerinin yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim ve gelir durumu açısından anlamlı derecede farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla iki yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda, yalnızca intikam değişkeninde cinsiyete göre anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Erkeklerin intikam puanlarının kadınlardan daha yüksek olduğu görülmüştür. Bunun yanında; sosyal izolasyon/güvensizlik, yüksek standartlar ve dayanıksızlık şema alt boyutlarının intikamı pozitif yönlü; kendini feda alt boyutunun ise intikamı negatif yönlü anlamlı düzeyde yordadığı görülmüştür. Erken dönem uyumsuz şema alt boyutlarının intikamın toplam varyansının %22'sini açıkladığı bulunmuştur. Karamsarlık, ayrıcalıklılık/yetersiz öz denetim ve duygusal yoksunluk şema alt boyutlarının kişilerarası ilişkilerde affetmeyi negatif yönlü; kendini feda, cezalandırma ve terk edilme alt boyutlarının ise affetmeyi pozitif yönlü anlamlı düzeyde yordadığı görülmüştür. Erken dönem uyumsuz şemaların kişilerarası ilişkilerde affetmenin toplam varyansının %14'ünü açıkladığı bulunmuştur. Ayrıca cinsiyet gruplarında yapılan regresyon analizi sonuçlarında intikam düzeyinin ve kişilerarası ilişkilerde affetmenin yordayıcı şema alt boyutlarının anlamlı şekilde farklılaştığı görülmüştür. Araştırmanın bulguları, literatür ve yapılan çalışmalar kapsamında tartışılmış, alan çalışanlarına ve gelecekteki araştırmalara öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this thesis, it was studied to determine to what extent early maladaptive schemas predict the level of forgiveness and revenge in interpersonal relationships. The sample of the study consisted of 398 people between the ages of 18-67, 283 of whom were female and 115 of whom were male. The data of the study were collected through“Personal Information Form”,“Young Schema Questionnaire short form (YŞÖ-SF3)- Early Incompatible Schemas Scale”,“Forgiveness in Interpersonal Relations Scale”and“Revenge Scale”. A two-way analysis of variance (ANOVA) was conducted to determine whether the participants' levels of forgiveness and revenge in interpersonal relationships differed significantly in terms of age, gender, marital status, education, and income. As a result of the data analysis, a significant difference was found only in the revenge variable according to gender. It was found that men's revenge scores were higher than women's. Multiple linear regression analysis was performed to determine to what extent early maladaptive schemas predicted forgiveness and revenge levels in interpersonal relationships. When the findings of the study are examined, it was seen that social isolation/insecurity, high standards and vulnerability schema sub-dimensions positively and significantly predicted revenge, while the self-sacrifice sub-dimension negatively and significantly predicted revenge. Early maladaptive schema sub-dimensions were found to explain 22% of the total variance of revenge. Pessimism, privilege/ insufficient self-control, and emotional deprivation schema sub-dimensions negatively affect forgiveness in interpersonal relations; self-sacrifice, punishment and abandonment sub-dimensions were found to positively predict forgiveness at a significant level. Early maladaptive schemas were found to explain 14% of the total variance of forgiveness in interpersonal relationships. In addition, in the results of the regression analysis performed in the gender groups, it was observed that the level of revenge and the predictive schema sub-dimensions of forgiveness in interpersonal relations differed significantly. The findings of the research were discussed within the scope of the literature and studies, and suggestions were presented to field workers and future research.
Benzer Tezler
- Erken dönem uyumsuz şemalar ile psikolojik belirtilerin ruminatif düşünme biçimi üzerindeki etkileri
The effects of early maladaptive schemas and psychological symptoms on ruminative thinking style
BERİL DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU SEVİM
- Major depresif bozukluk tanısıyla takip edilen hastalarda erken dönem uyum bozucu şemalar ve erişkin bağlanma profillerinin değerlendirilmesi
Evaluation of early maladaptive schemes and adult attachment profiles in patients followed up with major depressive disorder
EMRE ÖZASLAN
- Algılanan ebeveynlik biçimleri, erken dönem uyumsuz şemalar ve kişiler arası bağımlılık eğilimi arasındaki ilişkiler: Şema terapi modeli çerçevesinde bir inceleme
The relationships between perceived parenting styles, early maladaptive schemas, and interpersonal dependency tendency: An investigation through the schema therapy model
REYHAN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF BARIŞKIN
- Early maladaptive schemas, time perspective and eating attitude: the mediating role of emotion regulation and emotion reactivity
Erken dönem uyumsuz şemalar, zaman algısı ve yeme tutumları: duygu düzenleme ve duygusal tepkiselliğin aracı role ilişkin analizi
CEYDA TUNCA DEMİRBAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BAŞAK TÜRKÜLER AKA
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı almış erişkinlerde bilişsel şemalar: Karşılaştırmalı bir çalışma
Cognitive schemas on adults diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder: A comparative study
NİHAN KAVURMACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiHasan Kalyoncu ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET HAKAN TÜRKÇAPAR