Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuğu olan ebeveynlerinin evlilik doyumu
Mari̇tal satisfaction of parents with children with autism spectrum disorder
- Tez No: 902668
- Danışmanlar: DOÇ. ÖZLEM HASKAN AVCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: otizm spektrum bozukluğu, evlilik doyumu, bakım yükü, ebeveynlik stresi, ebeveyn tükenmişliği, algılanan sosyal destek, autism spectrum disorder, marital satisfaction, burden of disability, parenting stress, parental burnout, perceived social support
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Bu araştırmada Otizm Spektrum Bozukluğu tanısı olan çocukların ebeveynlerinin evlilik doyumu, bakım yükü, ebeveynlik stresi, ebeveyn tükenmişliği ve algılanan sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkinin ortaya konulması ve ebeveynlerinin bakım yükünü ölçmek amacıyla Bakım Yükü Ölçeği'nin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya çocuğu Otizm Spektrum Bozukluğu tanısı almış toplam 596 ebeveyn katılmıştır. Araştırma kapsamında ölçek geliştirme için elde edilen verilerin analizi için Mplus ve SPSS paket programları; tasarlanan modelin test edilmesi için Jamovi istatistik programı kullanılmıştır. Ölçek geliştirme çalışmalarında Açımlayıcı Faktör Analizi ve Doğrulayıcı Faktör Analizi; cinsiyete göre evlilik doyum puanları arasındaki farkı belirlemek için bağımsız örneklemler için t-testi; bakım yükü, ebeveynlik stresi ve ebeveyn tükenmişliği ile evlilik doyumu arasındaki ilişkide algılanan sosyal desteğin aracı rolünü belirlemek için ise GLM Mediation Modeli kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgular Bakım Yükü Ölçeği'nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir. Ayrıca çalışmadan elde edilen bulgulara göre katılımcıların cinsiyetine göre evlilik doyumu puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı; evlilik doyumu ile bakım yükü, ebeveynlik stresi ve ebeveyn tükenmişliği arasında negatif yönde ve istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler olduğu; evlilik doyumu ile algılanan sosyal destek arasında pozitif yönde ve istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler olduğu bulunmuştur. Son olarak algılanan sosyal desteğin evlilik doyumu ile bakım yükü, ebeveynlik stresi ve ebeveyn tükenmişliği arasında aracı rolünün olduğu bulgusu elde edilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda araştırmacılara, psikolojik danışmanlara ve politika yapıcılara önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The current study was aimed to investigate the relationship between the marital satisfaction, caregiving burden, parenting stress, parental burnout and perceived social support, among parents of children diagnosed with Autism Spectrum Disorder, and to develop the Caregiving Burden Scale to measure the levels of caregiving burden of these parents. A total of 596 parents with children with Autism Spectrum Disorder participated in the study. In the scale development process, SPSS and Mplus spftware packages were utilized for Exploratory Factor Analysis and Confirmatory Factor Analysis; for testing the designed model, the Jamovi statistical program was used. An independent samples t-test was used to determine difference between marital satisfaction scores by gender, and to determine the mediating role of perceived social support in the relationship between caregiving burden, parenting stress, parental burnout, and marital satisfaction, the GLM Mediation Model was used. The findings indicated that the Caregiving Burden Scale is a valid and reliable measurement tool. Furthermore, there is no statistically significant difference in marital satisfaction scores by gender; there are negative and statistically significant relationships between marital satisfaction and caregiving burden, parenting stress, and parental burnout; there are positive and statistically significant relationships between marital satisfaction and perceived social support. Finally, it was found that perceived social support has a mediating role in the relationship between marital satisfaction and caregiving burden, parenting stress, and parental burnout. Based on the findings, recommendations were made to researchers, psychological counselors, and policymakers.
Benzer Tezler
- Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynler ile normal gelişim gösteren çocuğa sahip ebeveynlerin yalnızlık düzeyleri ve evlilik doyumu ile ilişkilerinin incelenmesi
The relationship between parents of children with normal development and the relationship between marriage satisfaction and parents with special needed children
AİŞE BETÜL BAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN GENÇ
- Özel gereksinimli çocuğu olan ailelerde yaşanan güçlüklerin eşlerin evlilik doyumlarına etkisi
The effects of the hardships experienced by the families with a child having special requirements on the marriage satisfaction of spouses
NİLAY KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sosyal HizmetSağlık Bilimleri ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENVER SİNAN MALKOÇ
- Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuğu olan ebeveynlerin birlikte ebeveynlik deneyimleri: Nitel bir çalışma
Co-parent experiences of parents with a child diagnosed with autism spectrum disorder: A qualitative study
MÜGE AYGÜRLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiAile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YALÇIN ÖZDEMİR
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların duyu profilini etkileyen faktörler
Children with autism spectrum disorder factors affecting the sensor profile
HASAN ÇÖMEZ
- Otizmli çocuğu olan ebeveynlerin aile stresi psikolojik dayanıklılık ve duygu düzenleme güçlükleri ilişkisinin incelenmesi: Avcılar örneği
Examiniation the relationship of family distress psychological resilience and emotion regulation difficulties of parents with autistic children
AYLİN BEKDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİLİZ ŞÜKRÜ GÜRBÜZ