SPİNOZA FELSEFESİNDE EGEMENLİK VE HAK MESELESİ
The question of sovereignty and rights in spinnoza's philosophy
- Tez No: 902953
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİKE BELKIS AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Hukuk, Philosophy, Law
- Anahtar Kelimeler: hak, egemenlik, yasa, töz, conatus, tekillik, güç, doğa durumu, sosyal sözleşme, egemenliğin meşruiyeti, deus sive natura, içkin nedensellik., right, sovereignty, law, substance, conatus, singularity, power, state of nature, social contract, civil society, legitimacy of sovereignty, deus sive natura, immanent causality, modernity
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Gedik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Bu çalışmada, ana hatlarıyla Spinoza'nın güç ile özdeşleştirdiği hak kuramı ve meşruiyet dışı bir çizgide konumlandırdığı egemenlik meselesi incelenmiştir. Spinoza, ontolojisini monist töz fikri ve ondan taşan kiplerin meydana getirdiği çokluk teması üzerine inşa etmiştir. Bu parça-bütün ilişkisinden onun en temel kavramlarından biri olan conatus kavramı belirmiştir. Her şeyin özünde bulunan bu çaba, güç ya da kudret olarak ifade edilebilen conatus, hakkın da özünü oluşturmaktadır. Böylece her insanın hakkı, gücünün uzanabileceği yere kadar uzanacak ve buradan bir hak-güç denkliği meydana gelecektir. Benzer şekilde Spinoza, insanların ortak bir amaca yönelmiş kolektif rızasıyla meydana gelen egemenliği de aşkınlıktan uzak, aynı neviden içkin bir nedensellik ile inşa edecektir. Spinoza, egemenliği, hukukun dışında hatta onu meydana getiren bir yerde konumlandırmakla beraber doğa halinin aksine ortak bir yaşam usulü de bu egemenlik hali ile mümkün kılınacaktır. Egemenliğin, hukukiliği inşa edici bu niteliği, onun meşruiyet dışı bir çizgide belirmesini sağlayacaktır. Bu haliyle egemenliğin meşru ya da gayrimeşru diye nitelenmesi mümkün olmayacaktır çünkü neyin meşru-gayrimeşru ya da neyin iyi-kötü olduğunu bizzat egemen belirleyecektir. Özet olarak bu çalışmada, Spinoza'nın hak-güç denkliği kurarak hakkı, içkin ve edimsel bir kavram olarak ele aldığı, bununla beraber egemenlik meselesinde de aynı içkinci felsefesinden dolayı egemenliği meşruiyet dışı bir çizgide konumlandırarak onu güç ile doğrudan bir ilişki biçimiyle açıkladığı, ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, Spinoza's theory of right, which he identifies with power, and the issue of sovereignty, which he positions in a line other than legitimacy, are analysed. Spinoza built his ontology on the monist idea of substance and the theme of multiplicity formed by the modes overflowing from it. From this part-whole relationship emerged the concept of conatus, one of his most fundamental concepts. The conatus, which can be expressed as this endeavour, power or might inherent in everything, also constitutes the essence of right. Thus, each person's right will extend as far as his or her power can reach, and a right-power equivalence will emerge from here. Similarly, Spinoza will construct sovereignty, which comes into being with the collective consent of people directed towards a common goal, with an immanent causality of the same kind, far from transcendence. Although Spinoza positions sovereignty outside of law and even in a place that constitutes it, unlike the state of nature, a common way of life will be made possible by this state of sovereignty. This quality of sovereignty, which constructs legality, will enable it to appear in a line outside legitimacy. As such, it will not be possible to characterise sovereignty as legitimate or illegitimate because the sovereign himself will determine what is legitimate or illegitimate, or what is good or bad. In summary, in this study, it has been demonstrated that Spinoza treats right as an immanent and performative concept by establishing a right-power equivalence; however, in the issue of sovereignty, due to the same immanentist philosophy, he positions sovereignty in a line outside legitimacy and explains it in a direct relationship with power.
Benzer Tezler
- Modern siyasi-hukuki kavramları yeniden düşünmek: Spinoza'nın siyaset felsefesi çerçevesinde yeni bir perspektif arayışı
Rethinking the modern political-legal concepts: A search for a new perspective in the context of Spinoza?s philosophy of politics
REYDA ERGÜN
- Spinoza'nın felsefesinde demokrasi kavramı üzerine bir eleştiri
A critique of the concept of democracy in Spinoza's philosophy
VEDAT ARPACİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EREN RIZVANOĞLU
- Modern siyaset felsefesinde askeri yapı
Military structure in modern political philosophy
SHOKRULLAH ATAİE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeNecmettin Erbakan ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL BAYKAN
- La comparaison du concept de 'multitude' de Spinoza avec celui de Hobbes
Spinoza ve Hobbes'un 'çokluk' kavramı açısından karşılaştırılması
EYLEM CANASLAN
- Spinoza felsefesinde imgelemin ontolojik ve epistemolojik yeri
Ontological and epistemological place of imagination in Spinoza's philosophy
CANDAŞ BOLGÜL
