Erken çocukluk dönemi içselleştirme ve dışsallaştırma davranış problemleriyle annenin ebeveyn tutumları arasındaki ilişkide anne mükemmeliyetçiliğinin aracı rolü
The mediating role of maternal perfectionism in the relationship between internalizing and externalizing behavior problems in early childhood and mother's parenting styles
- Tez No: 903207
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BERNA AKÇİNAR YAYLA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Ebeveyn Tutumları, Çocuk Davranış Problemleri, Ebeveyn Mükemmeliyetçiliği, Erken Çocukluk Dönemi, Parenting Styles, Child Behavioral Problems, Parental Perfectionism, Early Childhood
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Işık Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Bu araştırma, annelerin ebeveyn tutumları ile çocuklardaki içselleştirme ve dışsallaştırma davranış problemleri arasındaki ilişkide anne mükemmeliyetçiliğinin aracı rolünü incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 3-6 yaş arası çocuğu olan 271 anne oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan annelerden sosyodemografik bilgi formu, Ebeveyn Tutum Ölçeği, Hacettepe Ruhsal Uyum Ölçeği ve Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeğini doldurmaları istenmiştir ve veriler çevrim içi olarak toplanmıştır. Araştırmanın temel hipotezini test etmek üzere yapılan analiz bulgularına göre aşırı koruyucu ve izin verici ebeveyn tutumları ile içselleştirme ve dışsallaştırma davranış problemleri arasındaki ilişkide annenin kendine yönelik mükemmeliyetçiliğinin aracı bir etkisi bulunmazken sosyal olarak belirlenen mükemmeliyetçiliğinin aracı bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. Bununla birlikte demokratik ve otoriter ebeveyn tutumları ile içselleştirme ve dışsallaştırma davranış problemleri arasındaki ilişkide anne mükemmeliyetçiliğinin aracılık etkisinin anlamsız olduğu bulunmuştur. Annelerin ebeveyn tutumlarından otoriter tutumun annenin yaşadığı yerleşim birimine göre; aşırı koruyucu tutumun ise annenin eğitimi düzeyine, çalışma durumuna ve sahip olduğu çocuk sayısına göre anlamlı olarak farklılaştığı görülmüştür. Çocuklardaki içselleştirme davranış problemlerinin annenin eğitim düzeyine göre farklılaştığı görülürken, dışsallaştırma davranış problemlerinin ise çocuğun cinsiyetine göre anlamlı olarak farklılaştığı tespit edilmiştir. Mükemmeliyetçilik alt boyutlarında ise kendine yönelik mükemmeliyetçiliğin annenin yaşına göre; sosyal olarak belirlenen mükemmeliyetçiliğin ise annenin eğitim düzeyine göre anlamlı olarak farklılaştığı bulunmuştur. Sonuç olarak, araştırma aşırı koruyucu ve izin verici ebeveyn tutumlarının içselleştirme ve dışsallaştırma davranış problemleri ile olan ilişkisinin sosyal olarak belirlenen mükemmeliyetçilik aracılığıyla ortaya çıktığını göstermektedir. Bu anlamda bu çalışma, Türkiye örneklemindeki ebeveynlerin tutumlarının ve özelliklerinin çocuklarının ruh sağlığı üzerindeki rolünün önemini göstermekte ve ebeveynlerin etkin ve olumlu ebeveynlik yaklaşımlarını edinmeleri konusundaki pratik uygulamalar konusundaki gerekliliği ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to examine the mediating role of maternal perfectionism in the relationship between mothers' parenting styles and children's internalizing and externalizing behavior problems. The sample of the study consisted of 271 mothers with children aged 3-6 years. The mothers participating in the study were asked to fill in the sociodemographic information form, Parenting Styles Scale, Hacettepe Mental Adjustment Scale and Multidimensional Perfectionism Scale and the data were collected online. According to the findings of the analysis conducted to test the main hypothesis of the study, it was found that there was no mediating effect of mother's self-oriented perfectionism in the relationship between overprotective and permissive parenting styles and internalizing and externalizing behavior problems, while socially prescribed perfectionism had a mediating effect. On the other hand, the mediating effect of maternal perfectionism in the relationship between democratic and authoritarian parental attitudes and internalizing and externalizing behavior problems was found to be insignificant. It was found that the authoritarian parenting style of the mothers differed significantly according to the residential unit where the mother lived, and the overprotective attitude differed significantly according to the mother's educational level, employment status and the number of children she had. It was found that internalizing behavior problems in children differed according to the mother's education level, while externalizing behavior problems differed significantly according to the gender of the child. In the sub-dimensions of perfectionism, it was found that self-oriented perfectionism differed significantly according to the mother's age and socially prescribed perfectionism differed significantly according to the mother's level of education. In conclusion, the study shows that the relationship between overprotective and permissive parenting styles with internalizing and externalizing behavior problems emerges through socially determined perfectionism. In this sense, this study demonstrates the importance of the role of parents' attitudes and characteristics on their children's mental health in the Turkish sample and reveals the necessity of practical applications for parents to acquire effective and positive parenting styles.
Benzer Tezler
- Longitudinal relations of externalizing and internalizing behavior problems with parental child rearing practices and temperament during transition from preschool to school entry
Okul öncesi dönemden okul dönemine geçişte dışsallaştırma ve içselleştirme davranış problemlerinin anne-babaların çocuk yetiştirme davranışları ve çocukların mizaçları ile boylamsal ilişkileri
BURCU BUĞAN
- Suça yönelen ergenlerde, çocukluk döneminde örseleyici yaşantılara maruz kalma düzeyi ile adil dünya inancı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Analysis of the relation between childhood abuse experiences and just world belief of adolescents committed crime
ESRA COŞGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ILGIN GÖKLER DANIŞMAN
- 'Okuma kültürü-dijital okuma farkındalık programının' özel eğitim ve sınıf öğretmeni adaylarının okuma kültürü ve dijital okuma farkındalık düzeyleri üzerindeki etkisinin belirlenmesi
Determining the effect of the 'Reading culture-digital reading awareness program' on the reading culture and digital reading awareness levels of special education and primary teacher trainees
ESRA YALÇINTAŞ
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA KARTAL
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEYDA TURHAN
- Bir kurum olarak ailenin din eğitimi işlevi
A family's function as an institution for religious education
SEVAL ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinSakarya ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAMER YILDIRIM
- Okul öncesi dönem özel yetenek potansiyeli olan çocukların eğitim süreçlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the educational procsses of children with potentially talented in the preschool period
AYBÜKE KOÇBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiOkul Öncesi Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYPERİ DİKİCİ SIĞIRTMAÇ
