Anadolu'da tarihi hac yolu üzerindeki arastalı menzil külliyelerinin kültürel rota kapsamında değerlendirilmesi için bir yöntem
A method for evaulating of menzil (destination) complexes with arasta (bazaar) on the historical pilgrimage road in the Anatolia within the scope of the culturakl route
- Tez No: 903484
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYTEN ERDEM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Kültürel rota, menzil külliyesi, arasta, Cultural route, menzil (destination) complex, bazaar (arasta)
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rölöve-Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 355
Özet
Kültür varlıkları, toplumsal hafızanın oluşumunda en önemli ögelerden biridir. İnsanlığın ortak mirası olan kültür varlıklarının korunması için uluslararası ve ulusal, kurum ve kuruluşlar pek çok çalışmalar yapmaktadır. 20. yüzyıl başlarından itibaren, doğal ve kültürel varlıkların korunmasına yönelik kurallar belirleyen uluslararası sözleşmeler, öncelikle tek yapı ölçeğindeki eserlerin korunmasına ilişkin yaklaşımlar olarak ele alınmıştır. Daha sonra, tarihi yapıların, yakın çevresini kapsayan alan ile değerlendirilen koruma yaklaşımı önem kazanmıştır. Bu çalışmada, kültürel rota oluşturularak, Anadolu'da tarihi Hac yolu güzergâhındaki menzil külliyelerindeki arastaların, sorunları ortaya koyularak sorunlar için çözümler önerilmesi böylece yaşatılmasının sağlanması hedeflenmektedir. Anadolu'da, dönemin en yoğun kullanılan güzergâhı olan“Hac Yolu”üzerinde inşa edilmiş bu yapılar, Konya/Karapınar II. Selim, Hatay/Payas Sokullu Mehmet Paşa, Konya/Ilgın Lala Mustafa Paşa, Niğde/Ulukışla Öküz Mehmet Paşa Menzil Külliyeleridir. Bu çalışmada, tarihi Hac Yolu güzergahında bulunan, Konya/Ilgın ve Hatay/Payas arasında bulunan yaklaşık 610 km'lik bir mesafede kültürel rota planlanmıştır. Bu seçimin gerekçesi rotanın, Hac Yolu güzergahında bulunan arastalı menzil külliyelerini içermesidir. Çalışmanın ikinci bölümünde, kültürel rota ve hac kavramları açıklanmıştır. Kültürel rota oluşturulma metodolojisi araştırılmış, Anadolu'da tarihi Hac Yolu güzergahı, üzerinde bulunan tarihi yapılar ve menzil külliyeleri incelenmiştir. Üçüncü bölümde, Anadolu'da, günümüze kadar olan güzergâhların tarihçesi araştırılmıştır. Aynı zamanda, külliye olgusu içerisinde menzil külliyelerin yeri ortaya koyulmuştur. Dördüncü bölümde, menzil külliyelerindeki arastaların ayrı ayrı, tarihçeleri, mimari özelikleri, günümüzdeki durumları ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Beşinci bölümde, Hac Yolu güzergahında bulunan arastalı menzil külliyelerini içeren kültürel rotanın oluşturulma metodolojisi ortaya koyulmuştur. Aynı zamanda, yönetim/tanıtım ve iletişim strateji açısından, Payas Sokullu Mehmet Paşa Menzil külliyesi örneklenmiş ve oluşturulan kültürel rota için önerilerde bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Cultural assets are one of the most important elements in constitution of social memory. Various international and national institutions and organizations carry out many studies to preserve cultural assets - the common heritage of humanity. Since the beginning of the 20th century, international conventions, setting rules for the preservation of natural and cultural assets, have primarily been considered as approaches to the protection of single-building structure scale. Subsequently, the preservation approach, considered together with immediate surroundings of historical structures, gained importance. This study aims at creating a cultural route, revealing the problems of the bazaars in the menzil (destination) complexes on the Historical Pilgrimage Road in Anatolia and accordingly suggesting solutions for the problems and thus leading survival of all. These structures built on the“Pilgrimage Road”, the most frequently used route of the relevant period in Anatolia, are Konya/Karapınar Sultan Selim II, Hatay/Payas Sokullu Mehmet Pasha, Konya/Ilgın Lala Mustafa Pasha, Nigde/Ulukisla Okuz Mehmet Pasha Menzil Complexes. In this study, a cultural route was planned for a distance of approximately 610 km between Konya/Ilgın and Hatay/Payas that is on the historical Pilgrimage Road. The ground for this choice is that the route includes menzil complexes including bazaars located on the Pilgrimage Road. The second part of this paper defines the concepts of cultural route and pilgrimage. The methodology of creating a cultural route was researched, and the historical Pilgrimage Road in Anatolia, the historical buildings and menzil complexes on this route were overviewed. The third chapter reveals outcome of researches on the history of the routes in Anatolia until today. All at once, the function of menzil complexes within the context of social complex has been put forth. The fourth chapter individually overviews the bazaars in the menzil complexes, their histories, architectural features and current situations in details. The fifth chapter sets forth the methodology of creating the cultural route, which includes the bazaars and menzil complexes on the Pilgrimage Road. At the same time, Payas Sokullu Mehmet Pasha Menzil Complex was exemplified in terms of management/promotion and communication strategy, and thereupon several suggestions were made for the cultural route planned.
Benzer Tezler
- Efes Artemisionu'ndaki anonim türbe
The anonymous tomb at the Artemision of Ephesos
ERDEM SONER BELLİBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Arkeolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BİLGE AR
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- Bitlis El-Aman Hanı'nın yeniden işlevlendirilmesi
Functioning of Bitlis El-Aman Hanı
NAZDAR DENİZ DEMİRHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Peyzaj MimarlığıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHABETTİN ÖZTÜRK
- Geleneksel Sille evleri üzerine bir biçim grameri çalışması
A shape grammar study on traditional Sille houses
ŞADİYE DİDEM BOZTEPE ERKIŞ
- The network of settlements, churches and roads in the hinterland of Myra in the Byzantine period
Bizans Dönemi'nde Myra hinterlandında yerleşim kilise ve yol ağı
CANAN ONUR
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
ArkeolojiKoç ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALESSANDRA RICCI