Affedicilikte bireysel farklılıklar: Benlik kurgusu, kontrol odağı ve karşı-olgusal düşüncenin affetme esnekliğindeki rolü
Individual differences in forgiveness: The role of self-construction, locus of control and counterfactual thinking in forgiveness flexibility
- Tez No: 904437
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BEGÜM ÖZDEMİR DEMİRCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Maltepe Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Çalışmada sosyo-kültürel ve sosyo-bilişsel bireysel farklılıkların affetme esnekliği ile ilişkisinin incelenmesi hedeflenmiştir. Sosyo-kültürel faktör olarak ele alınan benlik kurgusu ile sosyo-bilişsel faktör olarak ele alınan kontrol odağı ve karşı-olgusal düşünce değişkenlerinin bireylerin affetme esnekliği düzeylerini hangi oranda açıkladığına ulaşmak çalışmanın temel amacıdır. Çalışmanın örneklemini beliren yetişkinlik dönemini temsilen 18-30 yaş aralığındaki (Yaş Ort. = 23.31 yıl) %77,6'sı kadın, %21,4'ü erkek olmak üzere 201 gönüllü katılımcı oluşturmaktadır. Veri toplama sürecinde Affetme Esnekliği Ölçeği (Çolak ve Koç, 2015), Altılı Benlik Kurgusu Ölçeği (Özcan ve Öğülmüş, 2021), Kontrol Odağı Ölçeği (Dağ, 2002) ve Olumsuz Olaylar için Karşıolgusal Düşünce Ölçeği (Turan, 2021) kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemi uygun örnekleme yöntemi ile seçilmiş ve ölçüm araçları katılımcılara çevrimiçi ortamda sunulmuştur. Yapılan analizler sonucunda alan yazın ile benzer biçimde affetme esnekliği ile benlik kurgusu (r = .154, p < .05) ve kontrol odağı (r = -.258, p < .01) arasında anlamlı düzeyde ilişki bulunmuşken beklenmedik biçimde karşı-olgusal düşüncenin (r = -.004, p > .05 ) anlamlı ilişki sergilemediği bulgulanmıştır. Yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonucunda ise affetme esnekliğini en yüksek varyans ile açıklayan kontrol odağı (r2 değişimi = .067, p < .01), sonrasında karşı-olgusal düşüncenin kimseye gönderme yapılmayan aşağı yönlü alt boyutu (r2 değişimi = .066, p < .01) ve en düşük varyansa sahip olan benlik kurgusunun insancıl alt boyutu (r2 değişimi = .030, p < .01) olmuştur. Çalışmanın sonucunda elde edilen bulgular sosyo-bilişsel temelli farklılıkların sosyo-kültürel farklılıklara göre bireylerin affetme esnekliğini daha yüksek düzeyde açıkladığını göstermiştir. Kolektif toplum yapısına sahip olduğu kabul edilen Türk toplumunda bu sonuçlar beklenmedik olarak karşılanmıştır ve affetme sürecinde kognisyon temelli değişkenlerin daha büyük bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. Affetme, olumsuz bir durum karşısında sergilenen duygusal, düşünsel ve davranışsal tutum bütünlüğü olarak ele alındığında bu süreci çeşitli değişkenlerin hangi düzeyde açıkladığını araştırmak ve yetişkinlik öncesi yaş grubunda hangi değişkenler ile şekillendiğini anlamak gelişimsel açıdan kıymetli olacaktır.
Özet (Çeviri)
The aim of the study was to examine the relationship between socio-cultural and socio-cognitive individual differences and forgiveness flexibility. The main purpose of the study is to reach the extent to which the variables of self-construal, considered as a socio-cultural factor, and locus of control and counterfactual thinking, considered as socio-cognitive factors, explain the forgiveness flexibility levels of individuals. The sample of the study consists of 201 volunteer participants, 77.6% female and 21.4% male, between the ages of 18-30 (Age Mean = 23.31 years) representing the emerging adulthood period. The Forgiveness Flexibility Scale (Çolak ve Koç, 2015), the Six-Point Self-Construal Scale (Özcan ve Öğülmüş, 2021), Locus of Control Scale (Dağ, 2002), and the Counterfactual Thinking Scale for Negative Events (Turan, 2021) were used in the data collection process. The sample of the study was selected using the convenience sampling method and the measurement tools were presented to the participants online. As a result of the analyses, similar to the literature, a significant relationship was found between forgiveness flexibility and self-construal (r = .154, p < .05) and locus of control (r = -.258, p < .01), while unexpectedly, counterfactual thinking (r = -.004, p > .05) did not exhibit a significant relationship. As a result of the hierarchical regression analysis, the locus of control explained forgiveness flexibility with the highest variance (r2 change = .067, p < .01), followed by the downward sub-dimension of counterfactual thinking that does not refer to anyone (r2 change = .066, p < .01), and the humane sub-dimension of self-construal with the lowest variance (r2 change = .030, p < .01). The findings obtained as a result of the study showed that socio-cognitive based differences explain the forgiveness flexibility of individuals at a higher level than socio-cultural differences. These results were unexpected in Turkish society, which is considered to have a collective society structure, and it was seen that cognitive based variables have a greater effect on the forgiveness process. When forgiveness is considered as the integrity of emotional, cognitional and behavioral attitudes displayed in the face of a negative situation, it will be valuable from a developmental perspective to investigate to what extent various variables explain this process and to understand which variables shape it in the pre-adult age group.
Benzer Tezler
- İş yerinde bezdiri ve bezdiriyle başa çıkma stratejileri: Üniversiteler arasında bir araştırma
Workplace bullying and coping strategies with workplace bullying: A research among universities
CEYLA DURGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
İşletmeİstanbul Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEM CÜNEYT ARSLANTAŞ
- Dijital çağda hissedilen unutulma ihtiyacı ve kişisel verilerin korunması bağlamında yeni bir hak olarak unutulma hakkı
The need to be forgotten in the digital age and as a new right to be forgotten in the context of personal data protection
ELİF SİNEM KABADAYI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukAnkara ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞAFAK PARLAK BÖRÜ
- Çalışanlarda affedicilik ile ruh sağlığı ilişkisinin incelenmesi
Research of employees forgi̇veness with mental health relation
RUHİ ARAY ARSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ERTAN TEZCAN
- Affedicilik ile psikolojik iyi olma arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Examining the relationship between forgivingness and psychological well-being in terms of different variables
MERYEM ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
PsikolojiSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET ÇARDAK
- Affedicilik yönelimli psiko-eğitim programının affetme eğilimi, belirsizliğe tahammülsüzlük, psikolojik iyi oluş, sürekli kaygı ve öfke üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigation of the effects of the psycho-education curriculum to enhance the tendency of forgiveness on intolerance to uncertainty, psychological well-being, persistent anxiety and anger
MEHMET ÇARDAK
Doktora
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KOÇ