Helal gıdaya yönelik tutumların dindarlıkla ilişkisi: Ölçek geliştirme ve uygulama çalışması
The relationship between attitudes towards halal food and religiosity: Scale development and application study
- Tez No: 904818
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA IŞIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Psikolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 218
Özet
Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye'deki Müslüman bireylerin helal gıdaya yönelik tutumlarını belirlemek ve bu tutumların dindarlık düzeyleri ile olan ilişkisini istatistiksel analizlerle incelemektir. Araştırmada veri toplama aracı olarak ölçek uygulama yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmada, tanımlanmış evrendeki her bir birimin eşit ve bağımsız bir şekilde seçilme olasılığına sahip olduğu basit rastgele örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışma, ölçme aracının geliştirilmesi ve uygulanması süreçlerinden oluşan iki aşamalı bir yapıdadır. Literatür incelendiği zaman helal gıdaya yönelik bir tutum ölçeğinin geliştirilmediği tespit edilmiştir. Bundan dolayı bu araştırma sürecinde helal gıdaya yönelik bir tutum ölçeği geliştirilerek alana özgün bir katkı sağlanması amaçlanmıştır. Araştırmada geliştirilen ve“Helal Gıdaya Yönelik Tutum ”adı verilen 5'li Likert tipi ölçek açımlayıcı (800) ve doğrulayıcı faktör analizleri (1020) ile test edilmiştir. Geliştirilen ölçek,“Helal Gıda Tercihleri ve İnanç”,“Helal Gıda Bilinci”ve“Helal Gıda ve Sağlık Algısı”olmak üzere üç boyuttan oluşmaktadır. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmış, verilerde AFA ve DFA'ya yönelik analizler R programının 4.4.0 sürümünde; bulgulara yönelik analizler ise IBM SPSS 27 programı ile yapılmıştır. Ayrıca, dindarlık düzeyinin belirlenmesi amacıyla katılımcılara“Kısa Dindarlık Ölçeği”uygulanmıştır. Araştırmanın bundan sonraki kısmında bireylerin helal gıdaya yönelik tutumları nasıldır sorusunun cevabı aranmış daha sonra bu tutumun dindarlık düzeyine, cinsiyete, gelir durumuna, eğitim düzeyine, medeni durumuna, yaşa, mesleğe, yaşanılan yere, öznel dindarlık algısına göre anlamlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Katılımcıların helal gıdaya yönelik tutumları genel olarak yüksek bulunmuş; Demografik değişkenlere göre analizlerde, yaş ve medeni durumun helal gıda tutumları üzerinde anlamlı farklılık yarattığı, cinsiyetin ise bir etkiye sahip olmadığı saptanmıştır. Eğitim düzeyi arttıkça, özellikle lisansüstü gruptaki bireylerde, helal gıdaya yönelik tutumlarda olumlu bir değişim gözlenmiştir. Bireylerin yaşadığı yerin helal gıda ve sağlık algısı boyutunda anlamlı bir fark oluşturduğu, ancak toplam tutum puanında farklılık yaratmadığı belirlenmiştir. Ayrıca dindarlık düzeyinin katılımcıların yaş, medeni durum, yaşanılan yer, meslek, cinsiyet, gelir durumu ve eğitim düzeyi ile olan ilişkisi incelenmiştir. Analizler, evli bireylerin dindarlık düzeyinin bekâr bireylere göre daha yüksek olduğunu ve yaş ilerledikçe dindarlık düzeyinin arttığını göstermiştir. Eğitim düzeyinin dindarlık düzeyine etkisi de belirgin olup, özellikle lisans mezunları için dindarlık düzeyinde bir düşüş gözlemlenmiştir. Araştırma sonuçları, dindarlık düzeyinin bireylerin helal gıdaya yönelik tutumlarını anlamlı bir şekilde etkilediğini ortaya koymaktadır. Spearman's Rho korelasyon analizi sonucunda, dindarlık düzeyi ile helal gıdaya yönelik tutum arasında anlamlı ve orta düzeyde pozitif bir ilişki bulunmuştur (r=0.593, p
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to determine the attitudes of Muslim individuals in Turkey towards halal food and to examine the relationship between these attitudes and religiosity levels through statistical analyses. In the study, scale application method was preferred as a data collection tool. In the research, simple random sampling method was used in which each unit in the defined universe has an equal and independent probability of being selected. The study has a two-stage structure consisting of the development and implementation of the measurement tool. When the literature was examined, it was determined that an attitude scale towards halal food has not been developed. Therefore, it is aimed to make a unique contribution to the field by developing an attitude scale towards halal food in this research process. The 5-point Likert-type scale developed in the research and named 'Attitude towards Halal Food' was tested by exploratory (800) and confirmatory factor analyses (1020). The developed scale consists of three dimensions: 'Halal Food Preferences and Belief', 'Halal Food Awareness' and 'Halal Food and Health Perception'. The validity and reliability analyses of the scale were performed, the analyses for AFA and DFA in the data were performed in the 4.4.0 version of the R program, and the analyses for the findings were performed with the IBM SPSS 27 program. In addition, 'Brief Religiosity Scale' was applied to the participants in order to determine the level of religiosity. In the next part of the research, the answer to the question of how individuals' attitudes towards halal food are, and then it is examined whether this attitude differs significantly according to the level of religiosity, gender, income status, education level, marital status, age, occupation, place of residence and individual perception of religiosity. The attitudes of the participants towards halal food were generally found to be high; in the analyses according to demographic variables, it was found that age and marital status made a significant difference on halal food attitudes, while gender did not have an effect. As the level of education increased, a positive change was observed in attitudes towards halal food, especially in the graduate group. It was determined that the place of residence of the individuals created a significant difference in the dimension of halal food and health perception, but did not create a difference in the total attitude score. In addition, the relationship between the level of religiosity and age, marital status, place of residence, occupation, gender, income and education level of the participants was analysed. The analyses showed that the level of religiosity of married individuals was higher than that of single individuals and the level of religiosity increased with increasing age. The effect of education level on the level of religiosity is also significant and a decrease in the level of religiosity is observed especially for bachelor's degree graduates. The results of the research reveal that the level of religiosity has a significant effect on individuals' attitudes towards halal food. As a result of Spearman's Rho correlation analysis, a significant and moderate positive relationship was found between religiosity level and attitude towards halal food (r=0.593, p
Benzer Tezler
- X, Y ve Z kuşağı tüketicilerinin helal sertifikalı gıda ürünlerini satın alma niyetlerinin incelenmesi: Türkiye–Almanya karşılaştırması
An investigation of the intentions of X, Y and Z generation consumers to buy halal certified food products: Turkey–Germany comparison
İSMAİL CAN ALBAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İşletmeSamsun ÜniversitesiUluslararası İşletmecilik ve Ticaret Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KEMAL YILMAZ
- Helal gıdaya yönelik farkındalık, algılama, tutum ve beklentilerin ölçülmesi: Üniversite öğrencileri üzerinde bir uygulama
Exploring consumers' awareness, perception, attitude and expectations toward halal food: A survey on University students
BEKİR ÖZKAN
- İslam hukukunda helal gıda insan sağlığı ilişkisi
The relationship between halal food and human health in Islamic law
İSMAİL SERT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN ÖZER
- Üniversite öğrencileri örneğinde helal gıda olgusuna sosyolojik bir yaklaşım
A sociological approach to the phenomenon of halal food in the example of university students
EDİBE KÜBRA ZEYDANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN ÇAPCIOĞLU
- Havayolu işletmelerinde çalışan kabin personelinin yurtdışı seyahatlerinde helal yiyecek tercihleri ve bilgi düzeyi
Halal food preferences and knowledge level of cabin staff working in airline companies during their travels abroad
OKAN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıKarabük ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM ÖZER ALTUNDAĞ