İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda sosyal haklar: Özel yaşama ve aile yaşamına saygı hakkı kapsamında bir inceleme
Social rights in individual applications to the European Court of Human Rights and the (Turkish) Constitutional Court: An analysis in the context of the right to respect for private and family life
- Tez No: 904823
- Danışmanlar: PROF. DR. SİBEL İNCEOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 425
Özet
İnsan haysiyeti bakımından sahip olduğu vazgeçilmez role rağmen sosyal haklar, klasik haklar karşısında ötekileştirilmekte ve dava edilemez haklar olarak görülmektedir. Buna karşılık insan haklarının karşılıklı bağımlı yapısı, sosyal hakların klasik haklar için öngörülen güçlü koruma sistemleri çerçevesinde belirli ölçüde korunabilmesine kapı aralamaktadır. Nitekim İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa'da yer alan bireysel başvuru mekanizmaları, esasen klasik hakları konu edinmesine rağmen zaman zaman sosyal hakların dolaylı olarak korunabilmesini sağlamaktadır. Mevcut çalışmada, sosyal haklara ilişkin uluslararası belgelerin rehberliğinden de yararlanılarak karşılaştırmalı ve içtihat hukuku temelli bir yöntemle sosyal hakların bu iki mekanizma çerçevesinde dolaylı olarak korunabilirliği özel yaşama ve aile yaşamına saygı hakkıyla bağlantılı olarak ele alınmıştır. Yapılan inceleme sonucunda İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi ve onun izinden giden Anayasa Mahkemesinin dolaylı koruma metoduyla sosyal hakların yargılanabilirliğine küçümsenemeyecek bir katkı sunduğu tespit edilmiştir. Üstelik sosyal haklar bakımından sağlanan korumanın düzeyi, hak öznelerinin kırılganlığı, başvurunun konusu gibi bazı etkenlere bağlı olarak yoğunlaşabilmektedir. Öte yandan her iki mahkemenin benimsediği dolaylı koruma yaklaşımının da bazı tereddüt uyandırıcı ve sorunlu yanları vardır. Sözleşme sisteminde bunlar egemenlik, iş yükü ve belirlilik başlıkları etrafında değerlendirilmiştir. Neticede İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin, dolaylı koruma yaklaşımını ve bu yaklaşımın teorik temellerini daha net bir şekilde ortaya koymasının, her üç tereddüt bakımından da önemli olduğu vurgulanmıştır. Anayasal düzeydeyse sorun daha çok Mahkemenin kendisini İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin yaklaşımıyla sınırlandıran ve Anayasa'nın“sosyal”yönünü görmezden gelen bir tutum benimsemesidir. Bu nedenle Mahkemenin sosyal haklar lehine daha aktivist ve Anayasa'nın kendi dinamiklerini dikkate alan bir yöntem benimsemesi gerektiği öne sürülmüştür.
Özet (Çeviri)
Despite their crucial role in terms of human dignity, social rights are marginalized in comparison to classical rights and are regarded as non-justiciable. On the other hand, the interdependent nature of human rights opens the door for social rights to be protected, to some extent, within the framework of strong protection systems envisaged for classical rights. As a matter of fact, although the individual application mechanisms under the European Convention on Human Rights and the Constitution primarily address classical rights, they occasionally allow for the indirect protection of social rights. In this dissertation, the indirect protection of social rights within these two mechanisms has been examined in the context of the right to respect for private and family life, employing a comparative and case law-based method, with the guidance of international instruments on social rights. As a result of this analysis, it has been concluded that the European Court of Human Rights and the Constitutional Court, following in its footsteps, have made a noteworthy contribution to the judiciability of social rights through the indirect protection method. Moreover, the level of protection provided in terms of social rights is deepened depending on some factors such as the vulnerability of the applicants and the subject matter of the application. On the other hand, the indirect protection approach adopted by both courts has some controversial and problematic aspects. In the Convention system, these are evaluated under the themes of sovereignty, workload and legal certainty. Consequently, it has been emphasized that the European Court of Human Rights needs to clarify its approach to indirect protection and the theoretical foundations of this approach to address these concerns. Within the constitutional system, the primary issue is the Constitutional Court's tendency to limit itself to imitating the European Court of Human Rights and neglect the“social”aspect of the Constitution. Therefore, it has been proposed that the Court should adopt a more activist approach in favor of social rights and develop a methodology that takes into account the Constitution's own dynamics.
Benzer Tezler
- Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yolunda olağan kanun yollarının tüketilmesi kriteri
The criterion for exhaustion of ordinary legal remedies in individual application to the Constitutional Court
SELİN KANDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZEN ÜLGEN ADADAĞ
- Vergi yargılaması hukukunda Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru
Individual application to the Constitutional Court in tax jurisdiction law
PINAR DEMİRAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF KARAKOÇ
- Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı
Freedom of person and security in the individual application to The Constitutional Court
SELÇUK ULUS
- Türk hukukunda sınır dışı etme kararlarına karşı yargı yolu
Judicial remedy against the deportation decisions in Turkish law
İBRAHİM NUMAN ERDOĞAN
- Türk Anayasa yargısında somut norm denetimi
Concrete review of norm in Turkish Constitution jurisdiction
ABDULLAH ÖMEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Hukukİstanbul Bilgi ÜniversitesiHukuk Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LAMİ BERTAN TOKUZLU