Çalışmaya gösterilen rıza: Lüks restoran garsonları örneği
Giving consent to work: The case of luxury restaurant workers
- Tez No: 905070
- Danışmanlar: PROF. DR. ESTER RUBEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Sosyoloji, Political Science, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 353
Özet
Bu tez, İstanbul'daki lüks restoranlarda servis çalışanlarının 'çok çalışmaya', artı değer üretmeye, geniş anlamda ise kapitalist sistemin yeniden üretimine gösterdikleri rızanın seviyesini ve boyutlarını anlamaya çalışmaktadır. Sektörde çalışan 17 kişiyle yapılan mülakatlarda, görüşmecilerin genel olarak sektöre ve işyerlerine, ayrıntılı olarak ise yöneticiler, müşteriler ve çalışma koşullarına dair fikirleri alınarak, rıza göstermelerinin veya çekmelerinin hangi unsurlara bağlı olarak gerçekleştiği incelenmektedir. Artı değerin, sömürünün, eşitsizliğin nasıl üretildiği sorusunu kapitalist emek sürecinin iktisadi bir analizi ile cevaplamak mümkün iken, tüm bunların nasıl sürdürüldüğü ve yeniden üretildiğini anlayabilmek, işçilerin kapitalist emek sürecinde aldığı rolün ve bu role dair düşüncelerinin anlaşılmasını gerektirir. Yalnızca baskı ile yönetmenin mümkün olmadığı, işçilerin onay ve işbirliğine ihtiyaç duyan günümüz işyerlerinde, işçilerin hangi sebeplerle yönetimle işbirliğine gittiği ve mevcut çalışma sistemine onay verdiğini anlaşılmadan, kapitalist emek sürecinin yeniden üretimi üzerine konuşabilmek imkansız hale gelir. Görüşmecilerin anlatıları üzerinden bahşiş, 'özel' müşterilere hizmet etme, destekleyici çalışma arkadaşları, 'iyi' yöneticiler, lüks bir mekanda çalışma gibi faktörlerin görüşmecileri istekle çalışma, ekstra çaba sarf etme, yönetimle işbirliğine gitme gibi rıza gösterme davranışlarına yönlendirdiği görülmektedir. Bunlara karşılık uzun ve esnek çalışma saatleri, toplumda saygı görmeme, kaba müşterilerle ilgilenmek zorunda kalma ve duygusal emek performe etme, 'kötü' yöneticilere maruz kalma rızayı çekme sebepleri olarak ortaya çıkar. Sonuç olarak, lüks restoran sektöründe servis çalışanlarının rıza göstermek ve çekmek için çeşitli pek çok sebebi olduğu görülür. Günün sonunda artıları ve eksileri ile değerlendirdiklerinde işlerini sevdiklerini ve severek yaptıklarını söyleyen görüşmecilerin, uzun süredir sektörde yer almaları ve kariyerlerini bu sektörde planlıyor olmaları rıza unsurlarının ağır bastığına işaret etmektedir. Çok ve özverili çalışmaya engel oluşturduğu kadar işyerinden ayrılmaya neden olabilecek, kısaca rıza çekmeye yol açan bazı aktörler ve uygulamaların varlığı ise yok sayılmamakla birlikte, lüks restoran çalışanlarının içinde yer aldıkları emek sürecine doğrudan onay göstermedikleri anlamına gelmez. Çünkü görüşmeciler mevcut emek sürecine ve sürecin unsurlarına ilkesel olarak tepki göstermek, örneğin yöneticinin karakteri ve davranışlarından bağımsız olarak aşırı çalıştırılmaya veya müşterinin kim olduğundan bağımsız olarak ona tabi olmaya karşı çıkmak yerine, söz konusu unsurları olması ve olmaması gerekenler olarak kategorize ederek, ikinci gruptakileri eleştirirken, ilk gruptakileri rıza göstermelerinin koşulları olarak inşa etmektedirler.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to understand the level and dimensions of the consent shown by service workers in luxury restaurants in İstanbul, towards 'working hard', creating surplus value, and in a broad sense, towards the reproduction of the capitalist system. Based on interviews conducted with 17 service workers, this study examines the factors which influence interviewees' decision for giving or withdrawing consent in relation to the sector as a whole and workplaces in particular, like working conditions, managers, customers and so on. The capitalist labor process is an economic and objective process in which surplus value, exploitation and inequality are produced, but in order to understand how this process is maintained and reproduced, workers' subjectivity must be understood. For it is impossible to control workers only by force, managers in today's workplaces need the approval and cooperation of workers. And without understanding the reasons why workers cooperate with management and consent to the working system, it becomes impossible to discuss the reproduction of the capitalist labour process. Based on the narratives of interviewees, factors such as tips, serving 'exclusive' customers, supportive colleagues, 'good' managers and working in a luxury place are observed to lead the interviewees to consenting behaviors such as working willingly, making extra effort, and cooperating with the management. Conversely, long and flexible working hours, not being respected by society, dealing with rude customers and performing emotional labor, and being exposed to 'bad' managers emerge as reasons for withdrawing consent. As a result, it is evident that service workers in the luxury restaurants have various reasons both for giving and withdrawing consent. At the end of the day, the fact that, weighing the pros and cons of their job, interviewees express that they love and enjoy doing it and the fact remains that they have been working in the restaurant sector for a long time and are planning their careers within this sector, all of these indicate that elements of consent prevail. While the presence of certain actors and practices that can create obstacles to working hard and devotedly, and even lead to quit the job, that does not necessarily indicate that service workers of luxury restaurants don't consent the labour process they work in. Rather than rejecting all process itself or its components in principle, interviewees categorize elements of labour process as either acceptable or unacceptable. And while they criticize those in the second category, they use the elements in first category to provide necessary conditions for consent.
Benzer Tezler
- Hipertrofik kardiyomiyopati hastalarında kardiyak manyetik rezonans görüntüleme ile gösterilmiş miyokardiyal fibrozisi öngörmede plazma tgf beta 1 düzeyi
Plasma tgf-beta 1 level with myocardial fibrosis predicted by cardiac MRI in patients with hypertropic cardiomyopathy
METE CEMEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
KardiyolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiKardiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER ÇELİK
UZMAN ALİ RIZA DEMİR
- Türk basınına göre Atatürk'ün İstanbul'daki faaliyetleri (01 Temmuz 1927-10 Kasım 1938)
Atatürk's activities in Istanbul, according to the Turkish media (1 July 1927-10 November 1938)
HALUK ÇAĞLAR
Doktora
Türkçe
2011
Türk İnkılap TarihiMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHDETTİN ENGİN
- Taç eterli salisilaldiminin Ni(II) ve Co(II) komplekslerinin çeşitli çözücü ortamlarındaki polarografik davranışlarının incelenmesi
Başlık çevirisi yok
ALİ RIZA ÖZKAYA
- İran Hukuku'nda hizmet (iş) akdi ve haklı nedenle sona erdirilmesi (Türk Hukuku ile karşılaştırmalı olarak)
Başlık çevirisi yok
MOHAMMED RIZA MOCTEHİDİ
- Tekstil üretiminde temiz teknolojilerin kullanılması çerçevesinde kimyasal modifikasyon yoluyla akrilik liflerinin doğal boyalarla boyanabilirliğinin geliştirilmesi
Improvement of dyeability of acrylic fibers with natural dyes via chemical modification within the use of clean technologies in textile production
ŞEBNEM YAVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiNamık Kemal ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RIZA ATAV