Engelli kadınlar ve toplumsal cinsiyete dair huzursuz kesişimsellik: İstanbul örneği
Disabled women and the unsettling intersectionality of gender: The case of Istanbul
- Tez No: 905861
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLTEN DURSUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyal Hizmet, Sosyoloji, Social Work, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kadın Çalışmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Engelli bireyler ve özellikle engelli kadınlar eğitim, istihdam ve sosyal hayata katılım gibi pek çok durumda çeşitli zorluklarla karşı karşıya kalmaktadır Engelli kadınlar, erkek egemen toplumlarda kadın olmanın getirdiği dezavantajlı durumlarla ve engelli olmanın getirdiği güçlüklerle birlikte mücadele etmek zorundadır. Engelli kadınlar, sosyoekonomik dezavantajları, düşük istihdam oranları, toplumsal cinsiyet normları, önyargılar ve yüksek yoksulluk oranları dahil olmak üzere yaşamın her alanında çoklu ve kesişimsel ayrımcılıklarla karşı karşıyadır. Burada ortaya çıkan kesişimsellik, engelli kadınların deneyimlerini“biricik”kılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, İstanbul'da yaşayan engelli kadınların deneyimlerini toplumsal cinsiyet perspektifinden ele alarak, engelli olmak ve kadın olmak arasındaki kesişimselliği ortaya koymaktır. Eşitsizlik doğuran birçok baskı sistemi sebebiyle engelli kadınların dezavantajlı konumları onları çoklu ayrımcılığa açık hale getirmektedir. Araştırma için otuzdan fazla engelli kadınla iletişim kurulmuş; 18 katılımcıyla görüşme sağlanmıştır. Engelli kadınların karşılaştıkları ayrımcılığa ilişkin deneyimlerini araştırmak üzere derinlemesine ve yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi benimsenmiştir. Katılımcıların karşılaştıkları ayrımcı ve cinsiyetçi uygulamalara yönelik davranış ve sınırlamaları etkileyen faktörleri belirlemek üzere eleştirel gerçekçi bir bakış açısı uygulanmıştır. Kesişimsellik, feminist bakış açısı ve engellilikle ilgili eleştirel teorik yaklaşımları bir araya getiren kritik bir analiz aracı olarak değerlendirilmiştir. Veri toplama yöntemi engellilik ve kimliğin basit temsilinin ötesine bakılmasını sağlamıştır ve bunun sonucunda kesişimselliğin huzursuzluğu açığa çıkmıştır. Araştırma verileri tematik olarak analiz edilmiştir. Bu veriler doğrultusunda ayrımcılık, toplumsal cinsiyet normları ve erişilebilirlik tematik bulguları öne çıkmaktadır. Veriler, engelli kadınların hayatın her aşamasında var olmalarının ve kapsayıcı modeller uygulanmasının kesişen çoklu baskı sistemlerinin üstesinden gelmede olumlu etkiler doğuracağına işaret etmektedir. Aksi takdirde kesişimselliğin getirdiği huzursuzluğun kendini tekrar edeceği sonucuna ulaşılmıştır. Engelli kadınların deneyimleri doğrultusunda onların ihtiyaçlarını önceleyen politikalar sosyal refahı arttıracağı gibi, ötekileştirici anlayışın değişmesi adına da adımlar atılmasını sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
People with disabilities, especially women with disabilities, face various challenges in many aspects of life, including education, employment, and participation in social life. Women with disabilities must contend with the disadvantages of being women in male-dominated societies, along with the challenges of being disabled. They experience multiple and intersectional discrimination, including socioeconomic disadvantages, low employment rates, gender norms, prejudices, and high rates of poverty. This intersectionality makes the experiences of women with disabilities unique. The aim of this study is to explore the intersectionality between disability and gender by examining the experiences of women with disabilities living in Istanbul from a gender perspective. Due to the numerous systems of oppression that create inequality, the disadvantaged position of women with disabilities makes them vulnerable to multiple forms of discrimination. For the research, more than thirty women with disabilities were contacted, and 18 participants were interviewed. An in-depth, semi-structured method was used to explore the experiences of these women regarding the discrimination they face. A critical realist perspective was applied to identify the factors influencing the participants' behaviors and limitations in response to discriminatory and sexist practices. Intersectionality was considered a critical analytical tool that combines feminist perspectives and critical theoretical approaches to disability. The data collection method allowed for an exploration beyond simplistic representations of disability and identity, revealing the unease caused by intersectionality. The research data were analyzed thematically, highlighting findings related to discrimination, gender norms, and accessibility. The results indicate that the presence of women with disabilities in all areas of life, along with the implementation of inclusive models, can positively impact the ability to overcome multiple intersecting systems of oppression. Otherwise, the uneasiness brought about by intersectionality is likely to persist. Policies that prioritize the needs of women with disabilities, based on their experiences, will enhance social welfare and contribute to changing marginalizing attitudes.
Benzer Tezler
- Kesişimsel yaklaşımla engellilik ve toplumsal cinsiyet (Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye karşılaştırması)
Disability and gender with an intersectional approach (Comparative analysis of the United States of America and Turkey)
FATMA KAHRAMAN GÜLOĞLU
Doktora
Türkçe
2017
Sosyal HizmetlerSakarya ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ RIZA ABAY
- İnsan hakları bağlamında engelli kadınların Uluslararası Hukukta korunması ve Türkiye örneği
Protection of disabled women by the international law in the context of human rights and Turkey example
SEDA GÜRLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
HukukKırıkkale ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ÜMMÜHAN ELÇİN ERTUĞRUL
- Gaziantep ilindeki Suriyeli kadın mültecilerin doğurganlık örüntüleri
Fertility patterns of Syrian refugee women living in Gaziantep
AYŞEGÜL ATEŞ TARLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiGaziantep ÜniversitesiKadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET NURİ GÜLTEKİN
- Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış
The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective
ABDOLGADER MOHAMED ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN
- Psikolojik sözleşme ihlalinin cam tavan sendromuna etkisi
The effect of the breach of psychologi̇cal contract on the glass cei̇li̇ng syndrome
ESRA AYAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İşletmeKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER OKAN FETTAHLIOĞLU