Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dikte uygulamalarının kullanımı
The use of dictation applications in teaching Turkish as a foreign language
- Tez No: 905926
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEHRA GÖRE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 261
Özet
Bu araştırmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde temel düzeyde (A1-A2) dikte metinleri geliştirmek, geliştirilen dikte metinlerini uygulamak, uygulamalarda yapılan işlemleri ayrıntılı bir biçimde açıklamak, uygulamalardaki gözlemleri yansıtmak ve dikte uygulamalarına katılan öğrencilerin uygulamalara ilişkin algılarının uygulamalar öncesi ve sonrası nasıl bir değişime uğradığını ortaya çıkarmaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırması kullanılmıştır. Araştırmada eylem araştırmasının işbirlikçi eylem araştırması yöntemi ve sarmal eylem araştırması modelinden yararlanılmıştır. Araştırma 2023-2024 öğretim yılında Ankara'daki bir devlet üniversitesinin Türkçe öğretim merkezinde A1-A2 kurunda Türkçe öğrenen 14 yabancı öğrenciyle yapılmıştır. Araştırmadaki veriler; kişisel bilgi formları, öğrenci ürünleri, dikte uygulaması uygulayıcı gözlem formları ve ön algı-son algı anketleriyle toplanmıştır. Elde edilen veriler, sistematik analitik analiz yaklaşımı/sürekli karşılaştırma yöntemi ve içerik analizi yöntemleriyle çözümlenmiştir. Araştırmada 12 kriter ve uzman görüşleriyle 30 metin A1 düzeyi ve 30 metin A2 düzeyi için olmak üzere toplamda 60 dikte metni geliştirilmiştir. Çalışmada geliştirilen dikte metinlerinden 15'i A1 düzeyinde, 17'si A2 düzeyinde kullanılarak toplamda 32 dikte uygulaması yaptırılmıştır. Araştırmada dikte metinlerinin özellikleri, dikte uygulamalarının nasıl yapıldığı, öğrencilerin dikte uygulamalarında yaptıkları yanlışlar, dikte uygulamaları sürecindeki gelişimleri, dikte uygulamaları hakkındaki görüşleri, uygulamalar öncesi ve sonrası algıları bulgulanmıştır. Araştırma sonucunda dikte uygulamalarının katkılarını içeren ön algı ve son algı anketinde bulunan 20 maddenin tamamında öğrencilerin dikte uygulamalarına ilişkin algılarının olumlu yönde değiştiği tespit edilmiştir. Öğrenciler, dikte uygulamalarına karşı olumlu yönde değişen algılarını odak grup görüşmesinde de düşünceleriyle belirtmişlerdir. Dikte uygulamaları sayesinde öğrencilerin dinlediklerini yazma hızlarının arttığı, yazarken yaptıkları yanlışların gözle görülür bir biçimde azaldığı gözlemlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin 'e, ı, i, o, ö, u, ü' ünlü seslerinde ve 'b, c, ç, ğ, j, l, h, p, s, ş, y' ünsüz seslerinde sorun yaşadıkları ve ses temelli, sözcük temelli, ses olayları açısından ve yazım-imlâ kuralları açısından yanlış yaptıkları görülmüştür. Uygulamalarda sürekli olarak en çok hata yapanlar arasında bulunan öğrencilerin kur sınavlarında da başarısız oldukları tespit edilmiştir. İçerisinde belirli bir dil bilgisi yapısını barındıran metinlerle yapılan dikte uygulamalarında öğrencilerin dil bilgisi konusunu pekiştirmelerinin sağlandığı ve dil bilgisi konularıyla ilgili eksikliklerinin, yaptıkları yanlışların tespit edilebildiği ve düzeltilebildiği saptanmıştır. Bunlarla birlikte dikte uygulamalarıyla sözcük öğretiminin gerçekleştirildiği, dikte uygulamalarından öğrencilerin yazılarına başlık koyma alışkanlığı kazandığı, sayfa düzenine özen gösterdikleri, yazılarını bağlama uyarak yazdıkları, noktalama işaretlerini doğru kullandıkları, yazım-imlâ kurallarına dikkat ettikleri kısacası bir yazma kültürü elde ettikleri gözlemlenmiştir. Dikte uygulamalarının öğrencilerin dil öğrenme motivasyonlarını ve dinleme konsantrasyonlarını artırdığı görülmüştür. Bazı araştırmacılar tarafından sıkıcı olduğuna ilişkin olumsuz bir algısı olan dikte uygulamalarının belirli koşullarla yaptırıldığında etkili ve eğlenceli bir sınıf etkinliği olduğu kanıtlanmıştır. Çalışmanın sonuçlarından hareketle yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde -özellikle temel düzeyde- dikte uygulamalarının geliştirilmiş dikte metinleriyle düzenli olarak yaptırılması, B1-B2-C1 düzeylerinde de dikte metinlerinin geliştirilmesi, uygulanması ve alanda görev yapan öğreticilerin dikte uygulamalarını düzenli olarak yaptırmasının sağlanması için farklı türdeki materyallerden yararlanarak dikte uygulamalarına yönelik öğretim materyallerinin hazırlanması önerisinde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to develop basic level (A1-A2) dictation texts in teaching Turkish as a foreign language, to apply the developed dictation texts, to explain the procedures done in the applications in detail, to reflect the observations in the practices, and to reveal how the perceptions of the learners who participated in the dictation practices changed before and after the practices. In the study, action research from qualitative research methods was used. In the research, the collaborative action research method and the spiral action research model of action research were utilized. The research was conducted with 14 foreign learners learning Turkish at A1-A2 level at the Turkish teaching center of a state university in Ankara in the 2023-2024 academic year. The data in the research were collected through personal information forms, student products, dictation application practitioner observation forms and pre-perception-post-perception surveys. The obtained data were analyzed with the systematic analytical analysis approach/constant comparison method and content analysis methods. In the research, a total of 60 dictation texts were developed with 12 criteria and expert opinions, 30 texts for A1 level and 30 texts for A2 level. In the study, 15 of the developed dictation texts were used at A1 level and 17 at A2 level, and a total of 32 dictation applications were conducted. In the research, it were found the characteristics of the dictation texts, how the dictation practices were carried out, the mistakes made by the learners in dictation practices, their developments during the dictation practices process, their opinions about dictation practices, and their perceptions before and after the practices. As a result of the research, it was determined that the perceptions of the learners regarding dictation practices changed positively in all 20 items in the pre-perception and post-perception surveys containing the contributions of dictation practices. The learners also expressed their positively changed perceptions about dictation practices with their thoughts in the focus group interview. Thanks to the dictation practices, it was observed that the learners' writing speed increased and the mistakes they made while writing increased visibly. It was also observed that the learners had problems with the vowel sounds 'e, ı, i, o, ö, u, ü' and the consonant sounds 'b, c, ç, ğ, j, l, h, p, s, ş, y' and made mistakes in terms of sound-based, word-based, sound events and spelling-spelling rules. It was determined that the learners who were among those who constantly made the most mistakes in the applications also failed in the course exams. It was determined that in dictation practices made with texts containing a certain grammar structure, learners were able to reinforce their grammar subject and their deficiencies and mistakes related to grammar subjects could be detected and corrected. In addition, it was observed that vocabulary teaching was carried out with dictation practices, learners gained the habit of putting titles to their writings, paid attention to page layout, wrote their writings in accordance with the context, used punctuation marks correctly, paid attention to spelling rules, in short, they acquired a writing culture. It was seen that dictation applications increased learners' language learning motivation and listening concentration. Dictation practices, which are perceived negatively by some researchers as boring, have been proven to be an effective and enjoyable classroom activity when carried out under certain conditions. Based on the results of the study, it has been suggested that dictation practices should be carried out regularly with developed dictation texts in teaching Turkish as a foreign language -especially at the basic level-, that dictation texts should be developed and implemented at the B1-B2-C1 levels, and that teaching materials for dictation practices should be prepared using different types of materials in order to ensure that teachers working in the field carry out dictation practices regularly.
Benzer Tezler
- Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde yazdırmanın yazma yanlışlarının düzeltilmesine etkisi
The effect of dictation on correction the writing errors in teaching Turkish as a foreign language
AHMET KAMALAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHTAP ÖZDEN
- Türkiye Cumhuriyeti devlet üniversitelerindeki TÖMER'lerde yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan yöntem ve tekniklerin analizi
Analysis of methods and techniques used in teaching Turkish as a foreign language at TÖMERs in state universities of the Republic of Turkey
ENGİN GÜMÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimOrdu ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN HÜSEYİN MUTLU
- Sesletim odaklı konuşma modelinin yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrenicilerin sesletim becerilerine etkisi
The effect of pronunciation-oriented speech model on pronunciation skills of students learning Turkish as a foreign language
AYŞEGÜL CANDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiYabancılara Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK FİDAN
- Fransızcanın yabancı dil olarak öğretiminde Le Nouvel Espaces I, II'nin değerlendirmesi
Evaluation of Le Nouvel Espaces I, II in the teaching of French as a foreign language
NEZİHE ER
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Fransız Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiYabancı Dil Öğretimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NAZMİYE TOPÇU
- Fransızca'da yazım yanlışları
Orthographic mistakes in French
BAYRAM KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DilbilimAnkara ÜniversitesiYabancı Dil Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. HAMİT SUNEL