Sivas/ Koyulhisar heyelan bölgesindeki deformasyonların 2017-2024 yılları arasındaki gelişiminin sentinel-1 verileriyle irdelenmesi
Analyzing the development of deformations in Sivas/Koyulhisar landslide zone between 2017 and 2024 with sentinel-1 data
- Tez No: 906070
- Danışmanlar: PROF. DR. FATİH POYRAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
- Anahtar Kelimeler: Heyelan, Deformasyon, LiCSBAS, SAR, InSAR, Landslide, Deformation, LiCSBAS, SAR, InSAR
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 75
Özet
Ülkemizde en sık karşı karşıya gelinen doğal afetlerden biri heyelandır. Tarih boyunca heyelanlar ülkemizde birçok can ve mal kaybına neden olmuştur. Bu nedenle özellikle yaşam alanlarının bulunduğu bölgelerde heyelanın önceden tespit edilmesi büyük önem arz etmektedir. Tez kapsamında çalışma sahası olarak seçilen Sivas iline bağlı Koyulhisar ilçe merkezli bölge, sahip olduğu topoğrafik ve jeolojik özellikler nedeniyle günümüze kadar sayısız heyelan olayı ile karşı karşıya gelmiştir. Geçmişte bu bölgede yaşanan büyük ölçekli heyelanlar neticesinde hem maddi hem de manevi anlamda büyük kayıplar yaşanmıştır. Bu bölgede sürekli olarak yüzey deformasyonlarının devam etmekte olduğu bilinmektedir. Çalışmada, klasikleşmiş yersel ölçüm yöntemlerine kıyasla maliyeti çok daha düşük, sonuç alma süresi çok daha kısa ve yüksek hassasiyetli veri elde etme konusunda son yıllarda kendini kanıtlamış, ayrıca yaygın bir şekilde birçok araştırmada kullanılan uydu radar görüntüleri ile deformasyon analizi yöntemine başvurulmuştur. Çalışma sahasını kapsayan LiCSAR çerçevelerine ait hem alçalan hem yükselen yörüngede farklı zaman aralıklarındaki Sentinel-1 uydu radar görüntüleri LiCSBAS yazılımı ile değerlendirilmiştir. 2017-2024 yılları arası ile 2021-2024 yılları arasında farklı iki zaman aralığında analiz yapılan bu çalışmada, alçalan ve yükselen yörüngeler için uydu bakış doğrultusunda hız değerleri ve bu değerlere ait standart sapma değerleri elde edilmiştir. Sonrasında ayrıştırma (decompose) analizi ile çalışma sahasına ait yatay ve düşey hız haritaları elde edilmiştir. Analiz yapılan iki ayrı yıl aralığından (2017-2024 ile 2021-2024) elde edilen sonuçlar karşılaştırılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda elde edilen yatay ve düşey hızlar karşılaştırıldığında bölgedeki hız değerlerinde sayısal büyüklüklerin azaldığı görülmüştür. Bunun sebepleri incelendiğinde ilk olarak heyelan bölgesinde hareketin azaldığı veya heyelan riskinin bu dönemlerde olmadığı söylenebilmektedir. Ayrıca daha önce yapılan çalışmalar, bölgede deformasyon üzerinde mevsimsel etkilerin de önemli olduğunu ortaya koymaktadır. Tez kapsamında yapılan bu çalışmaya göre; Jeodezik yöntemler ve uzaktan algılama yöntemlerinin yanı sıra yapılacak çalışmalarda bölgeye ait detaylı jeolojik incelemeler ve çalışmaların birlikte yapılması önem taşımaktadır. Özellikle heyelan çalışmaları gibi üç boyutlu değerlendirme gereken çalışmalarda ise hem GNSS hem de InSAR yönteminin bir arada kullanılmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
One of the most frequently encountered natural disasters in our country is landslides. Throughout history, landslides have caused significant loss of life and property in our country. Therefore, the early detection of landslides, especially in areas where residential zones are located, is of great importance. The region centered around Koyulhisar, a district of Sivas province, chosen as the study area in this thesis, has faced numerous landslide events to date due to its topographic and geological characteristics. Large-scale landslides that occurred in this area in the past resulted in substantial material and emotional losses. It is known that surface deformations continue to occur consistently in this region. In the study, the deformation analysis method using satellite radar images, which has proven to be highly cost-effective, much quicker in terms of results, and highly accurate in recent years compared to conventional terrestrial measurement methods, was employed. This method has also been widely used in many research studies. Sentinel-1 satellite radar images from both descending and ascending orbits covering the study area's LiCSAR frames over different time periods were analyzed using the LiCSBAS software. In this study, which analyzed two different time intervals, from 2017 to 2024 and from 2021 to 2024, velocity values in the satellite line of sight and the standard deviation of these values were obtained for both the descending and ascending orbits. Subsequently, horizontal and vertical velocity maps of the study area were derived through decomposition analysis. The results obtained from the two different year intervals (2017-2024 and 2021-2024) were compared. When the horizontal and vertical velocities obtained from the study were compared, it was observed that the magnitude of the velocity values in the region had decreased. Upon examining the reasons for this, it can be stated that the movement in the landslide area has decreased, or the landslide risk was not present during these periods. Additionally, previous studies have shown that seasonal effects play a significant role in the deformation in the region. According to the findings of this thesis, it is essential to conduct detailed geological investigations and studies of the region in addition to geodetic methods and remote sensing techniques. Particularly in studies requiring three-dimensional assessments, such as landslide investigations, it is considered beneficial to use both GNSS and InSAR methods together.
Benzer Tezler
- GPS hızlı statik yöntem ile heyelanların izlenebilirliğinin araştırılması: Sivas Koyulhisar örneği
Investigating the monitorability of landslides with gps rapid static method: Examples from Sivas Koyulhisar landslide
KEMAL ÖZGÜR HASTAOĞLU
Doktora
Türkçe
2009
Jeodezi ve FotogrametriYıldız Teknik ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. D. UĞUR ŞANLI
- PS-Insar ve GNSS verileri kullanılarak heyelan duyarlılık haritalarının doğrulunun araştırılması: Koyulhisar örneği
Investigation of the accuracy of landslide susceptibility maps using GNSS and PS-Insar techniques: The case of Koyulhisar
ŞEYMA CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeodezi ve FotogrametriSivas Cumhuriyet ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL ÖZGÜR HASTAOĞLU
- Sivas ili Koyulhisar ilçesi heyelan alanı zemininin jeofizik yöntemlerle incelenmesi
The research of the landslide area ground of Koyulhisar district in Sivas with geophysical methods
DEMET ÖVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Jeofizik MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEVDA ÖZEL
- Sivas-Koyulhisar bölgesinin jeolojisi ve gerçek zamanlı kinematik (RTK) GPS ölçü yöntemi ile Koyulhisar heyelanlarının izlenmesi
The geology of Koyulhisar-Sivas and monitoring Koyulhisar landslide by real time kinematics (RTK) GPS measurement method
FURKAN NEBİPAŞAGİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİKRET KOÇBULUT
DOÇ. DR. KEMAL ÖZGÜR HASTAOĞLU
- Koyulhisar (Sivas) heyelanının jeolojik özellikleri ve GPS, PS-InSAR yöntemleri ile izlenmesi
Monitoring Koyulhisar (Sivas) landslide by GPS and PS-InSAR methods and its geological features
MEHMET DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN TATAR