Determination of sustainable neighborhood criteria with analytic hierarchy process (AHP) to create a base for a local certification system
Yerel bir sertifikasyon sistemine temel oluşturmak üzere sürdürülebilir mahalle kriterlerinin analitik hiyerarşi süreci (AHP) yöntemi ile belirlenmesi
- Tez No: 906100
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖZDE EKŞİOĞLU ÇETİNTAHRA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 240
Özet
Sanayi devrimi ile birlikte, kontrolsüz nüfus artışı, plansız yapılanma, hızlı endüstrileşme, kaynaklarının bilinçsiz kullanımı ve kirlilik meydana gelmiş, çevre daha önce görülmemiş bir şekilde tahrip edilmiştir. Doğada meydana gelen bu değişimle birlikte insan-çevre ilişkilerinin yeniden gözden geçirilmeye başlanması,“sürdürülebilirlik”kavramının da ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu amaçla ekonomik, ekolojik ve sosyal sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi amacıyla hem akademik hem de uygulamada bazı gelişmeler meydana gelmiştir. Alınan kararlar ve politikalar, konunun çok disiplinli bir yaklaşımla ele alınmasını gerektirmektedir. Bu çok disiplinli yaklaşımların gerçekleştirilebilmesinde şehir planlama ve mimarlık gibi mekan organizasyonunu ele alan disiplinler etkin rol oynamaktadır. Bunun nedeni ise, sürdürülebilirliğin, doğayı en çok tahrip eden kentsel alanlarda aranması gerekliliğine dayanmaktadır. Bu kapsamda yerleşmeler, sürdürülebilirlik düzeyleri açısından sistematik olarak değerlendirilmekte ve gerekli önlemlerin bu değerlendirmeler sonucunda alınması beklenmektdir. Sürdürülebilrilik kavramının kente entegre edilmesi için minorden majöre değerlendirme sistemleri oluşturulmuştur. Buna ek olarak, birçok çalışma sürdürülebilir kentleşmenin mahalle ölçeğinde ve yerel koşullar bağlamında sağlanabileceğini ele almaktadır. Yapılan çalışmalar Türkiye'ye ait değerlendirme sistemleri içerisinde hukuksal zemine oturmuş, mahalle ölçeğinde bir sistemin olmadığını göstermektedir. Bu çalışma, mevcut ulusal ve uluslararası sertifikasyon sistemlerinin incelediği parametreler ve literatürde sürdürülebilirlik için gerekli görülen kriterler üzerinde bir sorgulama yaparak, mahalle ölçeğinde Türkiye'ye özgü bir sertifikasyon sistemi kurulması durumunda hangi parametrelerin dikkate alınması gerektiğini ve ağırlık oranlarını ortaya koymaya çalışmaktadır. Bu amaçla bir anket formu hazırlanmış ve 16 Karşıyaka Belediyesi çalışanı ve 16 Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi öğretim üyesinden oluşan toplam 32 uzmana uygulanmıştır. Anket yanıtları analitik hiyerarşi süreci (AHP) ile analiz edilmiştir. Bulgular göstermektedir ki ağırlıklı ana kriterler (1) kaynaklar ve enerji, (2) çevre ve arazi kullanımı ve (3) sosyal kalkınma'dır. Ayrıca, alt kriterler önem ağırlıklarına göre (1) ekonomik kalkınma, (2) eğitim ve (3) güvenlik olarak sıralanmıştır. Ortaya çıkan bu sonuç literatürde ortaya konulan sertifikasyon sistemleri ve yapılan çalışmalar ile benzerlik teşkil etmektedir. Bu sonuca dayanarak, iklim krizinin mahalle üzerindeki etkileri değerlendirildiğinde bu etmenlerin ağırlıklı olarak öne çıktığını söylemek mümkündür. Bu çalışmanın bulguları, sürdürülebilir mahalle değerlendirmesinde incelenmesi gereken parametrelerin altını çizmekte ve bu parametrelerin yerele özgü olması gerektiğini önermektedir. Bu nedenle, sonraki çalışmalar yerel düzeyde parametrelerin ölçüm modelini geliştirmelidir.
Özet (Çeviri)
With the industrial revolution, uncontrolled population growth, unplanned structuring, rapid industrialization, unconscious use of resources and pollution occurred, and the environment was destroyed in an unprecedented way. With this change in nature, human-environment relations have started to be reconsidered, which has led to the emergence of the concept of“sustainability”. For this purpose, some developments have occurred both in academia and in practice in order to ensure economic, ecological and social sustainability. The decisions and policies taken require a multidisciplinary approach to the issue. In the realization of these multidisciplinary approaches, disciplines that deal with the organization of space such as urban planning and architecture play an active role. The reason for this is based on the necessity to search for sustainability in urban areas that destroy nature the most. In this context, settlements are systematically evaluated in terms of their sustainability levels and necessary measures are expected to be taken as a result of these evaluations. Minor to major assessment systems have been created to integrate the concept of sustainability into the city. Additionally, many studies address that sustainable urbanization can be achieved at the neighborhood scale and in the context of local conditions. The studies conducted show that there is no legally grounded, neighborhood-scale system among the evaluation systems in Turkey. This study, by making an inquiry on the parameters examined by the existing national and international certification systems and the criteria deemed necessary for sustainability in the literature, tries to reveal which parameters should be taken into consideration and their weight ratios in case of establishing a certification system specific to Turkey at the neighborhood scale. For this purpose, a survey form was prepared and was conducted with a total of 32 expert consisting of 16 Karşıyaka Municipality employees and 16 Dokuz Eylül University Faculty of Architecture academic members. Survey responses were analyzed with the analytical hierarchy process (AHP). The findings show that the main weighted criteria are (1) resources and energy, (2) environment and land use, and (3) social development. Also, the sub-criteria are ranked according to their importance weights as (1) economic development, (2) education and (3) safety. This result is similar to the certification systems and studies in the literature. Based on this result, it is possible to say that these factors come to the forefront when the impacts of the climate crisis on the neighborhood are evaluated. This study's findings underline the parameters that should be examined in sustainable neighborhood evaluation and recommend that these parameters should be specific to the locality. Therefore, subsequent studies should develop a measurement model of the parameters at the local level.
Benzer Tezler
- Niğde kenti açık ve yeşil alanlarına yönelik stratejik hedeflerin belirlenmesi ve planlama stratejilerinin geliştirilmesi
Determination of strategic objectives and development of planning strategies for open and green spaces of Nigde city
RİFAT OLGUN
Doktora
Türkçe
2018
Peyzaj MimarlığıAkdeniz ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAHSİN YILMAZ
- Mağaza yeri seçimine yönelik bir karar destek modeli ve bir uygulama
Decision support model for store location selecetion and a case
MERVE SÜERKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF İLKER TOPCU
- Sosyal donatı alanlarına erişimde CBS tabanlı yürünebilirlik performansının ölçülmesine yönelik bir yöntem önerisi
A proposal for a method to measure GIS-based walkability performance in access to social reinforcement areas
HALE EREZ KÜLEKÇİ
Doktora
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİME TEZER
- Kentsel mekanda yürünebilirlik olgusu: Moda ve Bahariye aksları
Walkability in urban space: Moda and Bahariye axes
GÖRKEM ERTUĞRUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN ALKIŞER BREGGER
- Kentsel gelişmede sporun değişen rolü: İstanbul'un spor coğrafyası
Changing role of sport in urban development: Sport geography of İstanbul
ÇAĞDAŞ SAYDAM
Doktora
Türkçe
2019
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜZİN KAYA