5018 sayılı Kanun ve 2021 tarihli değişiklikler ile hedeflenenler çerçevesinde Türk bütçe uygulamasının değerlendirilmesi
An evaluation of the Turkish budget implementation within the framework of Law No. 5018 and the objectives of the 2021 amendments
- Tez No: 906241
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET TUNÇER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
En basit haliyle bütçeler, devletin gelecek belirli bir dönemdeki gelir gider tahminlerini gösteren belge olarak tanımlanabilir. Bu tanım merkezinde devlet bütçesi, devletin giderleri ile gelirlerinin denkleştirildiği, giderlerin finanse edildiği bir belge olarak değerlendirilebilir. Ancak bütçe hakkı kavramının gelişmesi, sosyal devlet anlayışının yaygınlık kazanması ve kamu ekonomisinin giderek genişlemesi devlet bütçesini sadece bir denkleştirme aracı olmaktan çıkartmıştır. Bütçelerin kazandıkları işlevleri yerine getirebilmesi için bir süreç içinde farklı bütçe sistemleri geliştirilmiştir. Geliştirilen bütçe sistemleri içerisinde en modern olanı ise performans esaslı bütçe sistemidir. Türkiye'de ve birçok ülkede bu sistem uygulanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de uygulanmakta olan bütçe sistemi ile nelerin hedeflendiğini ve mevcut yapının ne ölçüde bu hedeflere hizmet edecek bir biçimde dizayn edildiğini ortaya koymaktır. Çalışma kapsamında, öncelikle bütçe sistemlerinden ve sistemlerin gelişiminden bahsedilmiştir. Yabancı ve yerli kaynaklar incelenmiş ve OECD, IBP gibi kurumların raporları temel alınarak sistemin işleyişinde etkili olan bazı unsurlar tespit edilmiştir. Devamında Türk bütçe sisteminin temel yapısına yer verilmiş ve öncesinde tespit edilmiş unsurların Türk bütçe sistemi içerisindeki yerinden bahsedilmiştir. Çalışmanın son bölümünde 2021 senesinde, yapılan değişiklik ile“program bazlı performans bütçe”veya“performans esaslı program bütçe”isimleriyle uygulamaya konulan bütçe sistemi ile nelerin hedeflendiğine yer verilmiş ve söz konusu unsurların bu hedeflere ne ölçüde hitap ettiği değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucu sistemin, hedeflerin bir bölümüne ulaşmada uygun bir yapıya sahip olduğu görülmüştür. Ancak 2021 senesinde yapılan değişikliğin hedeflere tam manasıyla ulaşmada yeterli olmadığı ve bazı ek düzenlemelere ihtiyaç duyulduğu anlaşılmıştır. Bu eksiklikleri gidermeye yönelik bazı önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
In its simplest form, budgets can be defined as documents showing the state's income and expenditure estimates for a certain future period. According to this definition, the state budget can be viewed as a plan document in which the state's expenses and revenues are balanced and the expenses are financed. However, the development of the concept of power of purse, the spreading of social state concept and the gradual expansion of the public economy have made the budgets no longer just a tool of balancing. Different budget systems have been developed over a period of time so that budgets can fulfill their modern functions. The most modern among the modern budget systems is the performance-based budgeting system. This system is applied in Türkiye and many countries. The aim of this study is to reveal what is targeted with the budget system implemented in Türkiye and to what extent the current structure is designed to serve these goals. Within the scope of the study, firstly budget systems and the development of these systems were mentioned. Foreign and domestic sources were examined and some elements that are effective in the functioning of the system were determined based on the reports of institutions such as OECD and IBP. Then, the main structure of the Turkish budget system was given and the place of the previously determined elements in the Turkish budget system was mentioned. In the last part of the study, what was targeted with the budget system implemented with the changes made in 2021 under the names of“program-based performance budget”or“performance-based program budget”was given and the extent to which the elements in question addressed these goals was evaluated. As a result of the evaluations, it was seen that the system had a suitable structure to achieve some of the goals. However, it was understood that the changes made in 2021 were not sufficient to fully achieve the goals and some additional regulations were needed. Some suggestions were given to eliminate these deficiencies.
Benzer Tezler
- 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kapsamında iç denetim faaliyetinde şeffaflık: Uygulamada ortaya çıkan sorunlar ve çözüm önerileri
Transparency in audit activities within the scope of Public Financial Management and Control Law no. 5018: Problems arising in practice and solution proposals
MEHMET EKMEKÇİ
Doktora
Türkçe
2021
Kamu YönetimiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ETHEM TAŞ
- Ekonomik istikrarı sağlamada kamu mali yönetiminin rolü: Türkiye örneği
The role of public financial management in ensuring economic stability: Turkey sample
GÜLSEN KOZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
EkonomiKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYHAN TAŞ
- Savunma harcamaları ve Türkiye'de savunma sanayiinin gelişimi ile yeni bir askeri tedarik ajansı önerisi
Defense expenditures and development of the defense industry in Turkey and a new military procurement agency proposal
HÜSEYİN BURAK ÇAĞLAR
- Kamu görevlilerinin mali sorumluluğu ve kamu zararının değerlendirilmesi: Mevzuat ve uygulamaya yönelik öneriler
Fiscal liability of public servants and an assessment on public loss: Legislative and practical suggestions
ŞERDİL ALİŞİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MaliyeHacettepe ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET BURÇİN YERELİ
- 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ve Kamu İç Denetim Standartları çerçevesinde kamuda iç denetim: Bir araştırma
Within the framework of Public Financial Management and Control Law no 5018 the Internal Audit in the Public Sector: A research
KEZİBAN NİLGÜN YAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiMuhasebe ve Finansal Yönetim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKKI KIYMIK