Osmanlı döneminde Ankara'da faaliyet gösteren medreseler
Madrasahs operating in Ankara during the Ottoman period
- Tez No: 906411
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN ÇINAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 356
Özet
Eğitim ve öğretim kurumları içerisinde medreseler, X. yüzyıldan itibaren İslam dünyasında varlık göstermiş, hem İslamî açıdan hem de devletler ile kültürler açısından önemli rol oynamıştır. Devlet kadrosuna önemli elemanlar yetiştiren ve pek çok âlimin yetişmesini sağlayan medreseler, Osmanlı döneminde de yapı ve eğitim bakımından gelişerek hizmet vermeye devam etmiştir. Medreseler, devletin merkezinde yer alan külliyeler dâhilinde ya da müstakil olarak padişahlar, hanedan mensupları, vezirler ve devletin farklı kademelerindeki görevliler, ilim adamları veya varlıklı aileler tarafından yaptırılıp devamlılıkları sağlanırken, merkez dışındaki bölgelerde de aynı şekilde çeşitli hayır sahipleri tarafından yaptırılmıştır. İlim hayatının görünür yüzü olan medreseler, şimdiye kadar pek çok yönüyle çeşitli araştırmalara konu olmuştur. Bu çalışmanın konusu, Anadolu eyaletine bağlı bir sancak olan Ankara'nın merkezinde, gerek Osmanlı öncesinde gerekse Osmanlı döneminde kurulmuş medreselerdir. Çalışmada, Ankara'nın şehir merkezinde bulunan medreselerin kuruluşu, bânisi, fizikî yapısı, tarihi, vakıfları, şehrin sos-kültürel ve eğitim hayatına katkıları, eğitim ve öğretim faaliyetleri, işleyişi, müderrisleri, talebeleri ve diğer görevlileri gibi konular Osmanlı'nın son dönemine kadar incelenmiştir. Çalışmanın amacı, Ankara medreselerinin Osmanlı eğitim sistemi içindeki yerini ortaya koymak, önemine vurgu yapmak, daha ileri çalışmalara zemin hazırlamak, Osmanlı İmparatorluğu'nun eğitim tarihi ve entelektüel mirası hakkında yeni bilgilere sahip olmaktır. İncelenen dönemde Ankara şehrinin merkezinde 28 medrese tespit edilmiştir. Bunlardan 3'ü, şehrin Osmanlı hâkimiyetine geçişinden önce, 25'i de Osmanlı döneminde XIV. yüzyılın ortalarından itibaren kurulmuştur. Osmanlı döneminde kurulan medreselerden 6'sı Osmanlı erken döneminde, 19'u da XVI. yüzyılın ortalarından itibaren faaliyete geçmiştir. Araştırma, büyük ölçüde vakıf kaynaklarından oluşan arşiv malzemelerine dayanmaktadır. Bununla birlikte konu ile ilgili telif eserler ve makalelerden de yararlanılmıştır.
Özet (Çeviri)
Among educational and training institutions, madrasahs have existed in the Islamic world since the X. century and played an important role in terms of both Islam and states and cultures. The madrasahs, which trained important staff for the state personnel and trained many scholars, continued to serve in the Ottoman period by developing in terms of structure and education. While madrasahs were built and maintained by sultans, members of the dynasty, viziers and officials at different levels of the state, scholars or wealthy families within the complexes located in the center of the state or independently, they were also built by various philanthropists in the regions outside the center. Madrasahs, which are the visible face of scholarly life, have been the subject of various studies in many aspects. The subject of this study is the madrasahs established in the center of Ankara, a sanjak of the Anatolian province, both before and during the Ottoman period. In this study, the establishment, founder, physical structure, history, waqfs, contributions to the socio-cultural and educational life of the city, education and training activities, functioning, muderris, students and other staff of the madrasahs in the city center of Ankara are examined until the last period of the Ottoman Empire. The aim of the study is to reveal the place of Ankara madrasahs in the Ottoman education system, to emphasize their importance, to prepare the ground for further studies, and to contribute to the education, history and intellectual heritage of the Ottoman Empire. In the analyzed period, 28 madrasahs were identified in the center of Ankara. Of these, 3 were established before the city's transition to Ottoman rule and 25 were established in the Ottoman period from the middle of the XIV. century onwards. Of the madrasahs established during the Ottoman period, 6 were established in the early Ottoman period and 19 were operational from the mid-16th century onwards. The research is largely based on archival materials from waqf sources. In addition to this, the study also utilizes the works and articles on the subject.
Benzer Tezler
- Rüştiye Mekteplerinin tarihi gelişimi ve din eğitimi ve öğretimi
The Historical development and religious education and teaching in the Rushdiyya Schools
SÜLEYMAN TENGER
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DinAnkara Üniversitesiİlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bil. Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL TOSUN
- Hurûfât Defterlerine göre Ayaş Kazası vakıfları
Waqf institutions in Ayaş Kazasi according to the Hurufat Registers
AHMET ÖZBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ÇINAR
- Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era
11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü
CANAN BAYRAM ÇUBUK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL
- II. TBMM Urfa milletvekilleri ve siyasi faaliyetleri (1923-1927)
Urfa deputies of the second turkish grand national assembly and their political activities (1923-1927)
ARDA KANATLI
- AK Parti dönemi Türkiye-Almanya ilişkileri
AKP era Turkey-Germany relations
GÖKHAN TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Kamu YönetimiBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT ERCAN