Erzurum havzası jeotermal kaynaklarının jeokimyasal özellikleri ve çevresel etkileri
Geothermal resources in Erzurum basin: Geochemical properties and environmental impacts
- Tez No: 906804
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZÜLEYHA REÇBER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyomühendislik, Bioengineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Iğdır Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyomühendislik ve Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 43
Özet
Bu araştırmada, Erzurum Havzasındaki jeotermal kaynakların jeolojik oluşumu, havza içindeki coğrafik dağılımını denetleyen unsurlar ve hidrotermal dolaşım mekanizması, arazi gözlemleri ve uydu görüntülerinden elde edilen verilerle yorumlanmıştır. Jeotermal kaynakların fiziksel ve biyokimyasal özellikleri, hidrokimyasal bileşimlerinin aynı karakterlere sahip olması, akışkan içindeki iyon ve gaz fraksiyonları ile çevresindeki biyolojik ortam üzerindeki etkileri incelenmiştir. Sağlık amaçlı kaplıca turizminde, akışkanın insan sağlığına (hastalıklara) etkileri (radon, CH4, CO2 gibi) mevcut veriler bazında değerlendirilmiştir. Erzurum çevresinde aktif faylar boyunca çok sayıda jeotermal kaynaklar mevcuttur. Havzanın kuzey ve doğu kenarındaki faylar boyunca yüzeye çıkan Kösemehmet, Akdağ ve Arziti kaynakları önemlidir. Batıda Ilıca çevresindeki çıkışlar birbirlerine yakın 5 noktada gruplanmıştır. Bu kaynaklardan farklı zamanlarda alınan örneklerin analizler sonuçlarının element bazında yapılan mukayesesinde, birbirlerine çok yakın değerlere sahip olduğu belirlenmiştir. Havza çevresindeki jeotermal kaynaklardan yüzeye erişen akışkanlarda minerallerce zengin su ve düşük miktarda gaz fraksiyonu mevcuttur. Gaz bileşiminde Rn, B, CO2, H2S, NH3, CH4; buhar fazı içinde de az miktarda Hg, B, Rn gazı mevcuttur. Jeotermal kaynakların toprak, bitkisel ürünler ve gıdalar yoluyla, içerisindeki ağır elementler ve suda çözünmüş gazlar (radon, boron vb.) yüzünden insanlara zararlı etkileri mümkündür. Bununla birlikte bazı cilt, böbrek, sindirim sistemi vb. hastalıkları tedavi edici etkileri de vardır. Genel olarak termal akışkanlar kullanım amaçlarına göre; dinlendirme, temizleme, gaz ve su fazlarının ayrılması, kabuklaşma veya korozyon gibi etkileri giderecek inhibitörlerin hesaplanmış bir oranda katılmasıyla iyileştirilebilir. Bu çalışma kapsamında, havzanın kenarlarında master faylar boyunca yüzeye çıkan jeotermal kaynaklar incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, the geological formation of the geothermal resources in the Erzurum Basin, the factors controlling the geographical distribution in the basin and the hydrothermal circulation mechanism were interpreted with the data obtained from the field observations and satellite images. The physical and biochemical properties of geothermal resources, their hydrochemical compositions having the same characteristics, the ion and gas fractions in the fluid and their effects on the surrounding biological environment were investigated. In health spa tourism, the effects of the fluid on human health (diseases) (such as radon, CH4, CO2) were evaluated on the basis of available data. There are many geothermal resources along active faults around Erzurum. The Kösemehmet, Akdağ and Arziti resources, which surface along the faults on the northern and eastern edges of the basin, are important. The exits around Ilıca in the west are grouped at 5 points close to each other. It has been determined that the analysis results of the samples taken from these sources at different times are very close to each other in the comparison made on element basis. Fluids reaching the surface from geothermal sources around the basin contain mineral-rich water and a low amount of gas fraction. While the gas composition includes Rn, B, CO2, H2S, NH3, CH4, there is also a small amount of Hg, B, Rn gas in the vapor phase. Geothermal resources can have harmful effects on people through soil, plant products and foods, due to heavy elements and dissolved gases in water (radon, boron, etc.). However, it also has therapeutic effects on some diseases such as skin, kidney, digestive system. In general, according to the intended use of thermal fluids; it can be improved by adding a calculated ratio of inhibitors to quenching, cleaning, separation of the gas and water phases, scaling or corrosion. Within the scope of this study, geothermal resources emerging to the surface along the master faults at the edges of the basin were investigated.
Benzer Tezler
- Narman Çayı (Erzurum) Havzası'nın jeoçeşitlilik derecesinin nicel yöntemlerle belirlenmesi
Determination of the geodiversity level of the Narman (Erzurum) Basin by quantitative methods
MELİKE OĞUR
- Karasu havzası (Erzurum) meralarının toprak ve bitki örtüsü özelliklerinin uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemi yöntemleriyle belirlenmesi ve sınıflandırılması
Determination and classification of the characteristics of soil and plant cover of the rangelands in Karasu basin (Erzurum) trough remote sensing and geograpic information system techniques
UĞUR ŞİMŞEK
- Erzurum civarında yer alan bir kuyuda geçilen üst oligosen yaşlı kum taşlarının diyajenezi
Diagenesis of upper oligosen aged sandstones from a well wich located Erzurum area
M. FATİH GÜLTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABİDİN TEMEL
- Katıklı Çayı Havzası'nın coğrafi özellikleri ve hidroelektrik santrallerin çevresel etkileri
Geographical characteristics of Katıklı Stream Basin and enviromental impacts of hydroelectric power plants
SAMET ALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
CoğrafyaAtatürk ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SALİH BİRİNCİ
- Tortum çayı havzası'nın doğal ve beşeri turizm çekicilikleri
Natural and human attractions of the basin of Tortum stream
NESRİN ŞEN