Meme kanseri taramasında farkındalık ve davranış oluşturmaya yönelik hazırlanan video ve cep telefonu uygulamasının etkinliğinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effectiveness of the video and mobile phone application prepared to creat awareness and behavior in breast cancer screening
- Tez No: 906832
- Danışmanlar: DOÇ. NURAN GENÇTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ebelik, Midwifery
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ebelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ebelik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Giriş: Meme kanseri dünyada ve Türkiye'de kadınlarda en sık görülen kanser türüdür. Kadınlarda kansere bağlı ölümlerde de ilk sırada gelmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde hastalık hakkında yeterli farkındalık olmaması, bilgi eksikliği, uygunsuz tarama programları, gecikmiş tanı ve yetersiz tıbbi olanakları meme kanseri insidans ve mortalitesinin artmasına neden olmaktadır. Amaç: Meme kanseri belirtisi olmayan 40-69 yaş arası kadınlarda meme kanseri taraması konusunda farkındalık oluşturmak ve davranışa dönüştürmek için hazırlanan video ve cep telefonu uygulamasının etkinliğini değerlendirmektir. Yöntem: Tasarım tabanlı ve tek gruptaki kadınların ön test, ara test ve son test sonuçlarının karşılaştırılmasına dayanan yarı deneysel bir araştırmadır. Veriler çevrimiçi anket ve Google Play Store (cep telefonu uygulamasını indirmek için) aracılığı ile Mayıs 2023-Ocak 2024 tarihleri arasında toplandı. Araştırma 90 kadın ile tamamlandı. Veriler birey bilgi formu, Meme Kanseri Tarama Programı bilgi testi, animasyon video, Meme Kanseri Tarama Uyarı Programı (MEKTUP), araştırma değerlendirme anketi kullanılarak toplandı. Bulgular: Kadınların %74,4'ü 50 yaş altında, %78,9'u evli, %33,4'ü okur-yazar/ilkokul mezunu, %35,6'sı çalışmakta, %41,1'i sigara kullanmakta, %93,3'ü alkol kullanmamakta, %58,9'u fazla kiloludur. Ulusal meme kanseri tarama program bilgi testi ortalama puanları ikili karşılaştırıldığında ön test ile ara test, ön test ile son test arasında anlamlı fark olduğu; ara test ile son test arasında anlamlı fark olmadığı görüldü. Sosyodemografik veriler ile bilgi testi ortalama puanları ikili olarak karşılaştırıldığında ön test ile ara test, ön test ile son test arasında anlamlı fark olduğu; ara test ile son test arasında anlamlı fark olmadığı görüldü. Sigara içme ile KMM yaptırma durumu karşılaştırıldığında anlamlı fark tespit edildi. Yaş grupları ile mamografi çektirme durumu ve sigara içme ile mamografi çektirme durumu karşılaştırıldığında anlamlı fark olduğu saptandı. Kadınların meme kanseri taramalarına katılmalarını sağlayan uygulamaların; %87,8'inin animasyon video ve MEKTUP uygulaması olduğu saptandı. Sonuç: Animasyon video ile verilen meme kanseri tarama programı konulu eğitimin kadınların bilgi düzeyini arttırdığı, MEKTUP cep telefonu uygulaması ile meme kanseri taramaları için gönderilen hatırlatma mesajlarının taramalara katılma oranını arttırdığı saptandı.
Özet (Çeviri)
Introduction: Breast cancer is the most common type of cancer in women in the world and in Turkey. It also ranks first among cancer-related deaths in women. In developing countries, inadequate awareness about the disease, lack of information, inappropriate screening programs, delayed diagnosis and inadequate medical facilities lead to an increase in breast cancer incidence and mortality. Objective: To evaluate the effectiveness of the video and mobile phone application prepared to raise awareness about breast cancer screening and turn it into behavior in women aged 40-69 who have no symptoms of breast cancer. Method: It is a design-based quasi-experimental research based on the comparison of pre-test, mid-test and post-test results of women in a single group. Data was collected between May 2023 and January 2024 via online survey and Google Play Store (to download the mobile phone application). The research was completed with 90 women. Data were collected using an individual information form, national breast cancer screening program knowledge test, animated video, MEKTUP application, and research evaluation survey. Results: 74.4% of women are under the age of 50, 78.9% are married, 33.4% are literate/primary school graduates, 35.6% are working, 41.1% are smokers, 93.3% do not consume alcohol and 58.9% are overweight. When the average scores of the national breast cancer screening program knowledge test were compared pairwise, there was a significant difference between the pre-test and mid-test, and between the pre-test and post-test; It was observed that there was no significant difference between the mid-test and the final test. When the sociodemographic data and the knowledge test average scores were compared pairwise, there was a significant difference between the pre-test and mid-test, and between the pre-test and post-test; It was observed that there was no significant difference between the mid-test and the final test. A significant difference was detected when smoking and CBE were compared. When comparing age groups with mammography status and smoking status with mammography status, a significant difference was found. The application allows women to participate in breast cancer screenings; It was determined that 87.8% were animation videos and MEKTUP applications. Conclusion: It was determined that the training on breast cancer screening program given with an animated video increased the knowledge level of women, and the reminder messages sent for breast cancer screenings via the MEKTUP mobile phone application increased the rate of participation in screenings. This study was funded by Scientific Research Projects Coordination Unit of Istanbul University-Cerrahpasa Rectorate. Project number: 36577
Benzer Tezler
- Karabük üniversitesi eğitim ve araştırma hastanesi aile hekimliği poliklinığine başvuran hastalarda sağlık algısı ile kanser taraması farkındalığı arasındaki ilişki
The relationship between health perception and awareness of cancer screening in patients applying to family medicine outpatient clinic of Karabük University education and research Hospital
MUHSİN YÜKSEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık BakanlığıAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HABİBE İNCİ
- Mobil uygulamaların kanser taramasında kullanılması ve etkinliğinin değerlendirilmesi
Using Mobile Application in Cancer Screening and Evaluating the Effectiveness
BAŞAK ASLI ÇANKAYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FUNDA YILDIRIM BAŞ
- Van ili aile sağlığı merkezlerinde ve toplum sağlığı merkezlerinde görev yapan sağlık çalışanlarının kanser tarama testleri hakkındaki bilgi düzeylerinin ve farkındalık durumlarının araştırılması
Research of cancer screening test knowledge levels and awareness of healthcare workers who work in family health centers and community health centers in Van province
MUSTAFA GÖNEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLEK KUŞASLAN AVCI
- Aile hekimliği polikliniğine başvuran 35 yaş ve üzeri hastaların kanser tarama testleri hakkında bilgi ve tutumları
Knowledge and Attitudes About Cancer Screening Tests of 35 Years Old and Over Who Applied to Family Medicine Policlinic
MUAZZEZ ÖZSÖYLER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UMUT GÖK BALCI
- Meme kanseri taramasında DR-70 'in duyarlılığı ve özgüllüğü
Sensitivity and specificity of DR-70 in breast cancer screening
SİNA MOKHTARE
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
Genel CerrahiMarmara ÜniversitesiGenel Cerrahi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ÜMİT UĞURLU