Rize ili merkez ilçesinde kamuya ait ilk ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin sağlık okuryazarlığı düzeyleri ile sağlığı geliştirme davranışlarını teşvik etme durumlarının belirlenmesi
Determination of health literacy levels and encouragement of health promotion behaviors among teachers working in public primary and secondary education institutions in the central district of Rize province
- Tez No: 906833
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TAHSİN GÖKHAN TELATAR
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Sağlık Okuryazarlığı, Sağlığı Geliştirme, Sağlık Davranışları, Öğretmen, Okul, Health Literacy, Health Promotion, Health Behaviors, Teacher, School
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bakanlığı
- Enstitü: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Amaç: Bu araştırmada Rize ili merkez ilçesinde kamuya ait ilk ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin sağlık okuryazarlığı düzeyleri ile sağlığı geliştirme davranışlarını teşvik etme durumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma kesitsel tiptedir. Araştırmanın evrenini Rize ili merkezinde kamuya ait ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 1748 öğretmen oluşturmaktadır. Örneklem büyüklüğü %95 güven düzeyi, prevalans %50, sapma %5 ile 315 kişi olarak hesaplanmıştır. Orantılı tabakalama örnekleme ile ilkokul, ortaokul ve lise olmak üzere üç tabaka belirlenmiştir. Veriler çevrim içi anket yoluyla toplanmıştır. Araştırmamıza 80 ilkokul, 106 ortaokul ve 142 lise olmak üzere toplam 328 öğretmen katılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin bazı sosyodemografik özellikleri, meslek ile ilgili bilgileri, genel sağlık durumları ile ilgili bazı özellikleri, Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (TSOY-32) soruları, sağlığın teşviki ve geliştirilmesi ile ilgili bilgi ve tutum soruları, sağlığın teşviki ve geliştirilmesi ile ilgili davranış soruları ve görev yapılan okullardaki fiziksel ortamları belirleme soruları kullanılmıştır. İstatistiksel analizlerde ki-kare, likelihood ratio, ANOVA, Mann Whitney U ve lojistik regresyon testleri kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların yaşları 42,14±8,02'tir, %35,7'si erkek ve %64,3'ü kadındır. TSOY-32 ölçeğine göre puan ortalaması 35,08±8,03'tür. Katılımcıların 124'ü (%37,8) sorunlu-sınırlı, 102'si (%31,1) yeterli, 75'i (%22,9) mükemmel ve 27'si (%8,2) yetersiz sağlık okuryazarlığı düzeyindedir. Öğretmenlerden hane halkında sağlık mensubu bulunanlarda, bulunmayanlara göre TSOY-32 düzeyleri istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek olarak tespit edilmiştir (p=0,023). Bilgi-tutum puanları yüksek olanlarda (p=0,039, OR=0,915) ve davranış puanı yüksek olanlarda (p=0,014, OR=0,965), SOY düzeylerinin yetersiz olma riskinin azaldığı saptanmıştır. Sonuç: Katılımcılar içerisinde %37,8 ile sorunlu-sınırlı düzeyde olan öğretmenler bulunmaktadır. Öğretmenlerin SOY düzeylerinin artırılmasında sağlığın teşviki ve geliştirilmesi ile ilgili bilgi-tutum ve davranışların önemli olduğu belirlenmiştir. Öğretmen adayları dahil tüm eğitimcilere sağlık okuryazarlığı ve sağlığın teşviki ve geliştirilmesi ile ilgili eğitimlere yer verilmesi önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
Aim: This study aimed to determine the health literacy levels of teachers in public primary and secondary schools in Rize province and their health promotion behaviors. Materials and Methods: The research is cross-sectional type. The population of the study consisted of 1748 teachers working in public primary, secondary and high schools in the centre of Rize province. The sample size was calculated as 315 people with 95% confidence level, prevalence 50% and deviation 5%. Three strata, namely primary school, middle school and high school were determined by proportional stratification sampling. Data were collected through an online questionnaire. A total of 328 teachers, 80 primary, 106 secondary and 142 high school teachers participated in the study. The study used the Turkey Health Literacy Scale (TSOY-32), along with questions about teachers' demographics, profession, general health and encouragement of health promotion behaviors. Chi-square, likelihood ratio, ANOVA, Mann Whitney U and logistic regression tests were used in statistical analyses. Results: The average age was 42.14 years, with 35.7% male and 64.3% female participants. The mean health literacy score was 35.08. Of the participants, 37.8% had problematic-limited health literacy, 31.1% adequate, 22.9% excellent and 8.2% inadequate. Teachers with health professionals in their households had significantly higher health literacy (p=0.023). It was found that the risk of inadequate SOY levels decreased in those with high knowledge-attitude scores (p=0.039, OR=0.915) and behavior scores (p=0.014, OR=0.965). Conclusion: Among the participants, 37.8% were teachers with problematic-limited level. Promoting health-related knowledge, attitudes, and behaviors is essential in improving teachers' health literacy. Training in health literacy and promotion is recommended for all educators.
Benzer Tezler
- Tarımsal ürünlerde markanın satın alma davranışlarına etkisi üzerine bir araştırma: Kivi örneği
Brand in agricultural products purchase a research on the effect of behavior: Example kiwi
MAHMUT KOÇAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
İşletmeRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EROL USTAAHMETOĞLU
- Okul öncesi dönemi çocuklarının dil gelişim düzeyleri ile kişilerarası problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigating the relationship between language development and interpersonel problem solving skills in preschool period children
SELVİ BAŞTOPÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DEMET SANCI UZUN
- 7. sınıf öğrencilerinin atık yönetimine ilişkin görüşleri ve argüman düzeyleri: Bir eylem araştırması
Seventh-grade students' views and argument levels on waste management: An action research
HALİS BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENGÜL ATASOY
- Preterm doğan çocuklarda 36. ay persentil eğrilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of 36th month percentile curves in premature children
OĞUZER USTA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CÜNEYT ARDIÇ
- 35 yaş ve üzeri annelerde gebelik öncesi vücut kitle indeksi sınıflamasının ve gestasyonel kilo alımının yenidoğan sonuçları üzerine etkisi
The effect of pre-pregnancy body mass index classification and gestational weight gain on newborn outcomes in mothers aged 35 and over
AYŞE YAZAN ARSLAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CÜNEYT ARDIÇ