Faiz ve döviz kurunun enflasyon üzerindeki etkisi
The effect of interest and exchange rate on inflation
- Tez No: 906859
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ YASİN KALABAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Enflasyon, faiz, döviz kuru, Inflation, exchange rate, interest
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yalova Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ekonomi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 83
Özet
Türkiye'de son dönemlerde yaşanan ekonomik dalgalanmaların neticesinde birçok tartışma ortaya çıkmıştır. Ülke ekonomilerinin temel yapı taşları olan faiz oranı, enflasyon oranı ve döviz kurlarının birbirlerini etkilemeleri üzerine tartışmalar Türkiye'nin yaklaşık son 10 yılına damga vurmuştur. 2014 yılında dönemin başbakanı tarafından ortaya atılan ''Faiz sebep, enflasyon sonuç'' iddiası adeta bu tartışmaların fitilini ateşlemiştir. Bu iddianın ardından geçen zamanda 2014-2017 yılları arasında enflasyon tek haneli bir seyir izlerken, faiz oranları ise 2014-2018 aralığında tek haneli rakamlarda açıklanmaktaydı. TL/Dolar paritesinin çift hanelere ulaşması ise diğer iki parametreye göre biraz daha geç olmuştur. 2017 yılından önce enflasyon rakamları %6-%9 aralığında değişmekte iken 2017 yılı Şubat ayı itibariyle çift haneli sayılara ulaşmış, 2018 yılının ikinci çeyreğinden itibaren ise %20'lerin üzerine çıkmıştır. Bu süreçte faiz oranı ise 2018 yılının ilk yarısına kadar %8 bandındayken, üçüncü çeyrekten itibaren çift haneli rakamlara çıkmış, %24 seviyelerine kadar yükselerek üç katlık bir artış yaşamıştır. TL/Dolar paritesinde ise 2018 yılında Türkiye'de yaşanan Rahip Burunson olayı kritik bir eşiktir. Söz konusu olayın yaşanması ile birlikte paritede aylık ortalama 0,52 TL'lik bir artış meydana gelmiş, yaşanan artışlar 2021 yılı Kasım ayı itibariyle de çift haneli sayılara ulaşmıştır. 2014 yılında dönemin başbakanı tarafından ortaya atılan iddianın üzerinden 10 yıl geçmiş ve söz konusu parametrelerde döviz kurunda yaklaşık olarak %1800, enflasyon ve faiz oranlarında ise yaklaşık %800'lük bir artış yaşanmıştır. Bu çalışmada incelenen dönem itibariyle enflasyonda yaşanan artışın sebeplerine dair bulgular elde edilmeye çalışılmıştır. Söz konusu çalışma 2014:01-2024:03 tarihleri arasını kapsamaktadır. Yapılan ampirik çalışmada ARDL, DFGLS, KPSS ve Philips Perron birim kök testleri uygulanmış, bu testlerin sonucunda OLS testi yapılarak parametreler arasındaki kısa dönemli katsayı tahmini ile analiz sonuçlandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
The recent economic fluctuations in Turkey have sparked numerous discussions. Over the past decade in Turkey, debates have focused on how interest rates, inflation rates, and exchange rates, which are fundamental components of national economies, influence each other. The statement“Interest is the cause, inflation is the result”made by the then Prime Minister in 2014 initiated these debates. Following this claim, inflation remained in single digits from 2014 to 2017, and interest rates were similarly low from 2014 to 2018. The Turkish Lira to US Dollar exchange rate reached double digits later than the other two parameters.Before 2017, inflation rates ranged between 6% and 9%, but by February 2017, they had reached double digits and rose above 20% by the second quarter of 2018. During this period, interest rates were around 8% until the first half of 2018, but increased to double digits by the third quarter, reaching 24%, a threefold rise. The 2018 Priest Brunson incident marked a critical point for the TL/USD exchange rate. Following this event, the exchange rate increased by an average of 0.52 TL per month, reaching double digits by November 2021. A decade after the then Prime Minister's 2014 claim, the exchange rate has increased by approximately 1800%, and inflation and interest rates have risen by about 800%. This study examines whether interest rates were the primary reason for the inflation increase during the period from January 2014 to May 2024. The empirical study utilized ARDL, DFGLS, KPSS, and Philips Perron unit root tests, followed by an OLS test to determine the relationship between these parameters.
Benzer Tezler
- 1980 sonrası Türkiye'de döviz kuru ve enflasyon ilişkisi: Dinamik zaman serisi teknikleri ile bir bakış
Turkish exchange rate inflation dynamics for post 1980 period: A dynamic time series approach
ZAFER BARIŞ GÜL
- Faiz, kur ve makroekeonomik performans (Türkiye üzerine bir inceleme)
Interest, exchange rate and macroeconomic performance (a study on Turkey)
RIDVAN KARACAN
- Finansal riskin hisse başına kazanç üzerindeki etkisi: Filistin borsası ile Türkiye borsası üzerine karşılaştırmalı bir analiz
The effect of financial risk on earning per share: A comparative analysis of the Palestinian stock exchange and Turkish stock exchange
SHAKER O. S. ALGHALAYINI
- Analysis of the monetary stance of Turkey between 2011 and 2018 with a new monetary conditions index: The roles of government bond yields and the exchange rate
Türkiye'nin 2011 ile 2018 yılları arasındaki parasal duruşunun yeni bir parasal koşullar endeksi ile analizi: Devlet tahvillerinin ve döviz kurunun rolleri
SAVAŞ KAPTAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
EkonomiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESMA GAYGISIZ
- Türkiye'de iktisadi dalgalanmalar: FAVAR yaklaşımı
Economic fluctuations in Turkey: FAVAR approach
FULYA GEZER
Doktora
Türkçe
2022
EkonometriAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEHER NUR SÜLKÜ