Geri Dön

Türk özel hukukunda ceza koşulu

Penalty clause in Turkish private law

PDF İndir

  1. Tez No: 906869
  2. Yazar: CANAN SÖNMEZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. CEMAL OĞUZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hukuk, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Ceza koşulu, Ceza Koşulunun İndirilmesi, Aşırı Ceza Koşulu, Ceza Koşulunun Ahlaka Aykırılığı, Penalty Clause, Reduction of Penalty Clause, Excessive Penalty Clause, Immorality of Penalty Clause
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çankaya Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Özel Hukuk Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 121

Özet

Çalışmamızın konusunu, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 179. ve 182. maddeleri arasında düzenlenen ceza koşulu oluşturmaktadır. Ceza koşulu, borçlu üzerinde baskı oluşturarak mevcut ve geçerli asıl borcun ifasını; asıl borcun hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi halinde ise alacaklının doğması muhtemel zararının tazminini güvence altına alan ekonomik değere sahip, ayrı ve bağımsız olmakla birlikte fer'i nitelik taşıyan bir edimdir. Kural olarak taraflar, sözleşme özgürlüğü çerçevesinde ceza koşulunu serbestçe belirleyebilirler. Ancak, serbestçe kararlaştırılan ceza koşulunun miktarı bazı hallerde hakkaniyeti zedeleyecek düzeyde aşırılık taşıyabilmektedir. Bu gibi hallerde, borçlunun ekonomik yönden sömürülmesini önlemek ve sözleşme adaletini sağlamak amacıyla sözleşme özgürlüğü ilkesi; hâkime, aşırılığa müdahale ederek ceza koşulunu indirme yetkisi verilmek suretiyle sınırlandırılmıştır. Çalışmamızda, ceza koşulu kavramı ve aşırılığı halinde ceza koşulunun indirilmesi; öğretide yer alan görüşler ve Yargıtay kararları kapsamında incelenmiştir. Çalışmamızın birinci bölümünde, ceza koşulu kavramı ele alınmış, bu doğrultuda ceza koşulunun tanımı, amacı, hukuki niteliği, unsurları ve türleri incelenmiş; ceza koşulunun kusur ve zarar ile ilişkisi ve benzer kavramlardan farkı açıklanmıştır. İkinci bölümde, ceza koşulunun indirilmesinin amacı, hukuki niteliği, şartları ve tacir sıfatını haiz borçlu bakımından ceza koşulunun indirilmesi ele alınmıştır. Çalışmamızın üçüncü bölümünde ise ceza koşulunun indirilmesine ilişkin usuli işlemlere yer verilmiştir.

Özet (Çeviri)

The subject of our study is the penalty clause regulated between Articles 179 and 182 of the Turkish Code of Obligations No. 6098. The penalty clause is an obligation with economic value, which, while being separate and independent, also has a subsidiary nature. It ensures the performance of the existing and valid main obligation by exerting pressure on the debtor and guarantees the compensation of the creditor's potential damages in case the main obligation is not performed at all or is performed improperly. As a rule, the parties can freely determine the penalty clause within the framework of freedom of contract. However, the amount of the freely agreed penalty clause can sometimes be excessive to a degree that would violate fairness. In such cases, to prevent the debtor's economic exploitation and ensure contractual justice, the principle of freedom of contract is limited by granting the judge the authority to reduce the penalty clause by intervening in cases of excessiveness. In our study, the concept of the penalty clause and the reduction of the penalty clause in cases of excessiveness are examined within the framework of the views in the doctrine and the decisions of the Supreme Court. In the first part of our study, the concept of the penalty clause is addressed, and in this context, the definition, purpose, legal nature, elements, and types of the penalty clause are examined; the relationship of the penalty clause with fault and damage and its difference from similar concepts are explained. In the second part, the purpose, legal nature, conditions of the reduction of the penalty clause, and the reduction of the penalty clause in terms of the debtor with the status of a merchant are discussed. In the third part of our study, procedural actions related to the reduction of the penalty clause are included.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    667876

    Türk borçlar hukukunda ceza koşulunun indirilmesi

    Reduction of penalty clause in Turkish law of obligations

    MELİKE AKKOYUN ÇAKIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    HukukAnkara Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞAFAK PARLAK BÖRÜ

  2. Tez No

    734195

    Türk hukukunda ceza koşulu

    Penalty clause in Turkish law

    SEZİN BOZATLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    HukukHasan Kalyoncu Üniversitesi

    Özel Hukuk (Medeni Hukuk) Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OĞUZ SADIK AYDOS

  3. Tez No

    635842

    Borçlar hukukunda ceza koşulunun türleri

    Types of penalty clause in the law of obligations

    EMİNE YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Hukukİstanbul Bilgi Üniversitesi

    Hukuk Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET MURAT İNCEOĞLU

  4. Tez No

    332757

    Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları çerçevesinde Türk Ceza Hukukunda özel hayatın korunması

    Protection of privacy in Turkish Criminal Law according to the European Court of Human Rights' precedents

    AYHAN BOZLAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    HukukPolis Akademisi

    Güvenlik Stratejileri ve Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ ŞAFAK

  5. Tez No

    748350

    Türk borçlar hukukunda temerrüt faizini ve ceza koşulunu aşan zarar

    Damages exceeding default interest and penalty clauses in Turkish law of obligations

    MEHMET İLARSLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    HukukAnadolu Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYRİYE ŞEN DOĞRAMACI

Geri Dön