Öğretmen adaylarının eğlence amaçlı medya kullanımı ve eleştirel okuryazarlık becerileri
The entertainment-oriented media usage and critical literacy skills of teacher candidates
- Tez No: 907611
- Danışmanlar: PROF. DR. AZİZ ASLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sınıf Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Bu araştırmanın amacı medyayı öncelikle eğlence amacına yönelik kullanan sınıf öğretmeni adaylarının medya okuryazarlık beceri düzeyleri ile eleştirel okuryazarlık beceri düzeylerini ve bunlar arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Çalışmanın temel amacına yönelik olarak sınıf öğretmeni adaylarının eğlence amacına duyarlı medya okuryazarlık düzeyleri ve internet için eleştirel okuryazarlık düzeyleri cinsiyet, sınıf, öğrenim durumları (medya okuryazarlığı dersi alıp/almama), sosyal medyayı kullanma durumları, kullanılan uygulamalar ve üretilen içerik özelliklerine göre incelenmiştir. Araştırmada sınıf öğretmeni adaylarının eğlence amacına duyarlı medya okuryazarlık düzeyleri ve internet için eleştirel okuryazarlık düzeyleri ilişkisel tarama modeline göre incelenmiştir. Bu çalışmada veriler iki farklı ölçek kullanılarak toplanmıştır. Ulu Aslan ve Baş (2022) tarafından oluşturulan 24 maddelik“Eğlence Amacına Duyarlı Medya Okuryazarlığı Ölçeği”ile Dal ve Aktay (2015) tarafından geliştirilen 27 maddelik“İnternet İçin Eleştirel Okuryazarlık Ölçeği”, gerekli izinler alındıktan sonra öğretmen adaylarının dijital medya kullanım durumları ile eleştirel okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla kullanılmıştır. Araştırmaya 2023-2024 eğitim öğretim yılında Afyon Kocatepe Üniversitesi, Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi ve Akdeniz Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği bölümünde öğrenim görmekte olan 355 öğrenci katılmıştır. Sınıf öğretmeni adaylarının ankete verdikleri cevaplara bakılarak uç değerler çalışmadan çıkartılarak verilerin incelenmesine geçilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular, SPSS 25.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Öğrencilerin demografik özelliklerine göre dağılımlarını belirlemek için frekans ve yüzde analizi yapılmış, ayrıca kullanılan ölçeklere ilişkin öğrenci düzeyleri ortalama ve standart sapma kullanılarak belirlenmiştir. Araştırmanın amacına uygun olarak kurulan hipotezler ve alt problemler %95 güven düzeyinde istatistiksel olarak test edilmiş, bağımsız değişkenler ile bağımlı değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesi için Pearson korelasyon analizi yapılmıştır. Ayrıca ölçümlere göre ikili gruplar arasındaki farkın belirlenmesi için bağımsız örneklem t-testi, ikiden fazla gruplar için ise tek yönlü ANOVA testi uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, sınıf öğretmeni adaylarının eğlence amacına duyarlı medya okuryazarlık becerileri ve internet için eleştirel okuryazarlık becerileri yüksek düzeyde çıkmıştır. Öğretmen adaylarının internet için eleştirel okuryazarlık düzeyleri ile eğlence amacına duyarlı medya okuryazarlık düzeyleri arasında pozitif yönlü ve düşük düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Araştırma sonucunda kadınların eğlence amacına duyarlı medya okuryazarlık düzeylerinin erkeklere kıyasla daha yüksek olduğu görülmüştür. Ancak, internet için eleştirel okuryazarlık becerileri cinsiyete göre farklılık göstermemiştir. Ayrıca, 4. sınıf öğrencilerinin eğlence odaklı medya okuryazarlık düzeyi ile eleştirel okuryazarlık düzeyinin daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Medya okuryazarlığı dersi alan öğrencilerin, dersi almamış olanlara kıyasla eğlence odaklı medya okuryazarlık düzeyinin ve eleştirel okuryazarlık düzeyinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Medya okuryazarlığı dersinin öğretmen adaylarının medya içeriğini daha derinlemesine ve eleştirel bir şekilde değerlendirmelerine katkıda bulunduğunu göstermektedir. Eğlence odaklı medya okuryazarlık düzeyinin yüksek olması, bu öğrencilerin medya içeriklerinin eğlence boyutunu daha iyi kavrayabildiklerini ve medyayı daha bilinçli bir şekilde tükettiklerini ifade etmektedir. Eleştirel okuryazarlık düzeyinin yüksek olması ise, dersin öğrencilerin medya mesajlarını sorgulama ve analiz etme becerilerini geliştirdiğini ortaya koymaktadır. Buna karşın genel itibariyle öğretmen adaylarının medya içeriklerini anlama, yorumlama ve eleştirme konusunda gelişime açık olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, öğrencilerin yaş ve deneyimlerinin medya okuryazarlık becerilerini etkilediği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research is to determine the levels of media literacy skills and critical literacy skills for the internet among pre-service elementary teachers who use media, especially for entertainment purposes, and to identify the relationship between these skills. The study examined the levels of media literacy for entertainment purposes and critical literacy for the Internet among pre-service elementary teachers according to gender, grade level, educational status (whether they have taken media literacy coursesor not), social media usage, applications used, and characteristics of the content they produce. This study, employed a relational screening model to examine the entertainment-oriented media literacy levels and critical literacy levels for the Internet of pre-service elementary teachers. Data were collected using two scales: the 24-item 'Entertainment-Oriented Media Literacy Scale' developed by Ulu Aslan and Baş (2022) and the 27-item 'Critical Literacy Scale for the Internet' developed by Dal and Aktay (2015), after obtaining necessary permissions. The study involved 355 students enrolled in Elementary Education departments at Afyon Kocatepe University, Alanya Alaaddin Keykubat University and Akdeniz University during the 2023-2024 academic year. Outliers were exluded based on the pre-service teachers' survey responses. The findings were analyzed using SPSS 25.0 software, including frequency, percentage, mean, standard deviation, Pearson correlation, independent samples t-test, and one-way ANOVA. The results showed that, pre-service teachers exhibited high levels of entertainment-oriented media literacy skills and critical literacy skills for the Internet. A positive and low-level significant relationship was found between their critical literacy for the Internet and entertainment-oriented media literacy levels. Females had higher levels of entertainment-oriented media literacy compared to males, but critical literacy skills for the Internet did not differ by gender. Additionally, 4th-year students had higher entertainment-oriented media literacy and critical literacy levels. Students who took media literacy courses had higher levels of both skills compared to those who did not take the course. The media literacy course contributes to teacher candidates' ability to evaluate media content in a more in-depth and critical manner. The high level of entertainment-focused media literacy indicates that these students are better at understanding the entertainment aspects of media content and consuming media more consciously. The high level of critical literacy suggests that the course has improved the students' skills in questioning and analyzing media messages. However, it has also been observed that teacher candidates generally remain open to development in understanding, interpreting, and critiquing media content. Additionally, it has been noted that students' age and experiences affect their media literacy skills.
Benzer Tezler
- Fen bilgisi öğretmen adayları ve ilköğretim öğrencilerinin sosyal ağları kullanım amaçları ve eğitsel bağlamda kullanımları
Purposes of social networks usage of science student teachers and primary students and their utilization in educational context
OYLUM ÇAVDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEVZAT YİĞİT
- Öğretmen adaylarının sosyal medya kullanım amaçlarının belirlenmesi
Determining the social media usage purposes of teacher candidates
SEDA KANDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL KOÇOĞLU
- Okul öncesi öğretmen adaylarının medya okuryazarlığı ve iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Analysis of the relationship between preschool teacher candidates and communication skills with media literacy
SEYİT TURAN DURAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SABAHAT BURAK
- Türkçe öğretmeni adaylarının sosyal medyaya yönelik tutumları
Attitudes of Turkish teacher candidates towards social media
ALİCAN ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADİR KAPLAN
- Öğretmen adaylarının TPAB yeterlik düzeyleri ile web 2.0 araçlarını kullanım durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
The examination of correlation of preservice teachers' TPACK efficacy stages and web 2.0 applications usage situations
HARUN ALAZCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimMevlana ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALPASLAN DURMUŞ