Hâzâ Mecmû'a-i Sâz ü Söz'de bulunan Varsağıların makam yönünden incelenmesi
The examination of the Varsağ songs found in the collection Mecmû'a-i Sâz ü Söz in terms of maqam
- Tez No: 907731
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE EMSAL AKSIN ÇEVİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Sanat Müziği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
Bu araştırmada, Türk müziği tarihinde eserlerin ilk defa batı notası ile kaydedilmesi sebebiyle önemli bir yere sahip olan Ali Ufkî Bey'in“Hâzâ Mecmû'a-i Sâz ü Söz”adlı eserinde Varsağı adı altında kaydedilen müzik eserlerinin makamsal açıdan analizi amaçlanmıştır. Hâzâ Mecmû'a-i Sâz ü Söz'de yer alan Varsağıların incelenmesinde, nitel araştırma yöntemlerinden tarama modeli ve doküman inceleme teknikleri kullanılmıştır. Araştırmanın kavramsal çerçevesinde ise XVII. yüzyıl müziği hakkında bilgiler verilmiştir. Daha Sonra Ali Ufkî Bey'in hayatına ve Varsak(Varsağı) hakkında bilgilere yer verilmiştir. Ali Ufkî Bey, XVII. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda önemli bir müzisyen, tercüman ve yazar olarak bilinmektedir. Lehistan (bugünkü Polonya) bölgesinde dünyaya gelmiştir. Esir olarak Osmanlı sarayına getirilmiş, Müslüman olup Osmanlı kültürüne derinlemesine entegre olmuştur. En bilinen eseri“Hâzâ Mecmû'a-i Sâz ü Söz”adlı müzik kitabıdır. Kitapta toplam 544 adet eser, batı müziği notası ile kaydedilmiştir. Bu özelliği, Ali Ufkî Bey'i, Osmanlı ve Türk müziği ile Batı müziği arasında bir köprü kuran önemli bir şahsiyet haline getirmektedir. Kitap, hem sözlü hem sözsüz eserleri kapsamakta ve geçmiş dönem Türk müziği repertuarını günümüze taşımaktadır. Ayrıca, kitabında kendi bestelerine de yer vermiştir. Bu sayede Ali Ufkî Bey, Türk müziği tarihine büyük katkılarda bulunmuş, o dönemin müzikal birikimini gelecek kuşaklara aktarmada öncü olmuştur. Çalışmanın ilk bölümünde, Hakan Cevher'in bu mecmua üzerine gerçekleştirdiği doktora çalışmasından elde edilen notalar baz alınmıştır. Bu bağlamda, makam analizleri, bahsi geçen nota nüshası referans alınarak gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak, araştırmada toplam 41 Varsağı bulunmaktadır ve 2 tanesinin notası bulunmamaktadır. İncelenen 39 adet Varsağıdan 24 tanesinde hem XVII. yüzyıl dönemine göre hem de AEU sistemine göre makam seyir özelliklerinin yansıtıldığı tespit edilmiştir. 12 adet Varsağıda AEU sistemindeki makam seyir özelliklerinin yansıtılmadığı tespit edilmiştir. 1 adet Varsağı XVII. yüzyıl makam sistemi ile uyumluyken AEU sistemine göre uyuşmadığı tespit edilmiştir. 2 adet Varsağının ise makamı tespit edilememiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to analyze the musical works recorded under the name of Varsağı in Ali Ufkî Bey's Mecmû'a, which has an important place in the history of Turkish music due to the first recording of the works with western notation. In the analysis of the Varsağı in Mecmû'a, the survey model and document analysis techniques, which are among the qualitative research methods, were used. In the conceptual framework of the research, information about the music of the XVIIth century was given. Then, information about Ali Ufkî Bey's life and Varsak is given. Ali Ufkî Bey was an important musician, translator and writer in the Ottoman Empire in the seventeenth century. He was born in Poland (today's Poland). He was brought to the Ottoman court as a captive, converted to Islam and deeply integrated into Ottoman culture. In this book, a total of 544 pieces were recorded in western music notation. This makes Ali Ufkî Bey an important figure who built a bridge between Ottoman and Turkish music and Western music. The book covers both spoken and unspoken works and carries the repertoire of Turkish music of the past to the present. He also included his own compositions in his book. In this way, Ali Ufkî Bey has made great contributions to the history of Turkish music and has been a pioneer in transferring the musical accumulation of that period to future generations. In the first part of the study, the notes obtained from Hakan Cevher's doctoral study on his work Mecmû'a were used. In this context, maqam analyses were conducted with reference to the aforementioned sheet music copy. As a result, there are a total of 41 Varsagi in the study and 2 of them do not have a score. It has been determined that 24 of the 39 Varsagi analyzed reflect the makam course characteristics according to both the XVIIth century period and the AEU system. In 12 Varsagi, it was determined that the makam course characteristics in the AEU system were not reflected. 1 Varsagi is compatible with the maqam system of the XVIIth century, while it is not compatible with the AEU system. The maqam of 2 Varsagi could not be determined.
Benzer Tezler
- Hâzâ Mecmûa-î Sâz ü Söz'de türküler (Tür ve biçim incelemesi)
Folk songs in Haza Mecmua-i Saz ü Söz (Genre and form review)
ERKAN AYDIN
Doktora
Türkçe
2022
MüzikEge ÜniversitesiTürk Dünyası Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SITKI BAHADIR TUTU
- Ali Ufki Bey ve Haza Mecmü'a-i Saz ü Söz (Transkripsiyon, inceleme)
Başlık çevirisi yok
M. HAKAN CEVHER
- Mecmûa-i Eş'âr Milli Kütüphane 06 HK 5053/2 numarada kayıtlı (1b-94b) (İnceleme-MESTAP'a göre muhteva tablosu-metin)
Poem Compilation Millî Library 06 HK 5053/2 numbered (1b-94b) (Review-content table according to MESTAP-text)
ENES AKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA ONAT ÇAKIROĞLU
- Haẕā Kitābü'l-'İlm-i Hāl ve Haẕā Kitābü'l-Fütüvvet-nᾱme (Giriş-metin-dizin)
Haẕā Kitābü'l-'İlm-i Hāl ve Haẕā Kitābü'l-Fütüvvet-nᾱme (Input-text-index)
ZEYNEP TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimAkdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH KÖK
- Hazâ Kitâb Leylâ ile Mecnûn'un Kıssası ve Hikâyesi sözlüğü (Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük)
Dictionary of Hazâ Kitâb Leyla and Mecnun's Story (Contextual index and functional dictionary)
GÜLLER ESER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıGiresun ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEYHAN KESİK