İslam hukukuna göre zaruret halinin mali işlemlere etkisi
The effect of necessity on financial transactions in Islamic law
- Tez No: 907766
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ KAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Tezimizin konusu İslam hukukuna göre zaruret halinin mali işlemlere olan etkisidir. Maslahatın uygulanması ve ihtiyaçların karşılanması çerçevesinde merkezi bir rol oynayan zaruret kavramı, bireyin can veya organlarının tehlikeye girmesi durumunda hakiki, çeşitli ihtiyaçların karşılanması anlamında da mecazen kullanılır. Hem bireysel hem de toplumsal boyutları bulunan zaruret, hakiki anlamda şer'î delillerin aksine hareket etme ruhsatı verirken, mecazi anlamda İslam hukukunun genel kurallarının dışına çıkma ruhsatı tanır. Çalışmamız giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Girişte çalışmamızın amacı ortaya konularak daha önce bu konuda yapılan çalışmalara işaret edilmiştir. Birinci bölümde zaruret kavramının tanımı ve hükümlere etkisi ele alınmıştır. İkinci bölümde mali işlemler kavramı ve onunla ilgili hüküm ve kaideleri tesbit edilerek klasik dönemde zaruret halinin mali işlemlerin rükün ve şartlarına etkisi incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise zaruretin günümüzdeki mali işlemlere yansıması bağlamında alt başlık olarak genel kaidelere ve şer'i delillere aykırı olan bazı işlemlere etkisi örneklerle ele alınmıştır. Çalışmamız ulaştığımız sonuçların özetlenmesiyle nihayete erdirilmiştir. Zaruret, ihtiyacın derecesine bağlı olarak hükümleri etkiler. Hakiki zarurette, esasen haram olan hükümler etkilenebilirken, mecazi zarurette yalnızca“başkaları için haram”olan hükümler etkilenir. İlk anlamda zaruretin etkisi geçici hükümlere bağlı olup, ihtiyacın sona ermesiyle birlikte hüküm de sona erer. Umumi zaruretler sabit kabul edilir ve ihtiyacın ortadan kalkmasıyla da devam eder. Zaruretin her iki anlamda incelenmesi farklı sonuçlar doğurur. Dolayısıyla, mali işlemleri etkileyen zaruretlerin hem hususi hem de umumi anlamda ele alınması gerekir. Amacımız, İslam hukukunun zaruret kavramını ve bu kavramın mali işlemlere etkisini ele alarak bu konuda daha geniş bir vizyon sunmaktır. Umuyoruz çalışmamız, bu konuda bir perspektif sunacak ve İslam hukukunun zaruretle ilgili görüşlerinin daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunacaktır.
Özet (Çeviri)
The focus of our thesis is the influence of the concept of necessity on financial transactions in Islamic law. Necessity, which is key to applying public interest and fulfilling needs, is understood both literally—when an individual's life or bodily safety is at risk—and figuratively, for addressing various needs. This concept encompasses both individual and societal aspects, allowing deviations from the explicit meanings of religious texts in genuine cases and from general Islamic law principles in metaphorical cases. Our study is structured with an introduction and three main sections. The introduction outlines the study's objectives and references prior research on the topic. The first section defines the concept of necessity and its implications for legal rulings. The second section focuses on financial transactions, identifying relevant rules and examining how necessity influenced their essential elements and conditions in the classical period. The third section discusses the impact of necessity on contemporary financial transactions, addressing general principles and specific transactions that conflict with religious texts, supported by examples. We conclude with a summary of our findings. Necessity modifies rulings based on the level of need. In genuine necessity, inherently prohibited rulings may be affected, while in metaphorical necessity, only those prohibited for others are influenced. In the former case, the effects of necessity are linked to temporary rulings, which end when the need does. General necessities are deemed stable and continue even after the need is resolved. Analyzing necessity in both meanings yields different outcomes; thus, it is crucial to consider both specific and general necessities affecting financial transactions. Our goal is to provide a broader understanding of the necessity concept in Islamic law and its impact on financial transactions. We hope our study will offer valuable insights and enhance comprehension of Islamic legal perspectives on necessity
Benzer Tezler
- İslâm Hukukunda fetvâ
Fatwa in Islamic Law
MEHMET ABAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ŞENER
- İslam Hukukuna göre uluslararası anlaşmaların bağlayıcılığı
According to Islamic Law binding international agreements
AHMET KAVUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEVHİT AYENGİN
- İslam Hukukunda iddet bekleyen kadının nafaka ve sükna hakkı
Women in Islamic Law, alimony and waiting gestation sükna rights
HATİCE BOYALI GÜRPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN TEKİN GÖKMENOĞLU
- İslam Hukukuna göre beden üzerinde tasarruf ve organ nakli
Utilization of the body and organ transplantation according to Islamic Law
MERVE ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2017
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACI MEHMET GÜNAY
- İslam Hukukuna göre savaşta uyulacak kurallar
The rules that is to be obeyed during a war according to Islamic Law
AHMET AKINCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DinUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HAMDİ DÖNDÜREN