Geri Dön

Kıraatlerin ahkâm tefsirlerine yansıması ve etkileri

The reflection and effects of the qiraats on the commentaries of ahkam (Rulings)

  1. Tez No: 907975
  2. Yazar: AYŞENUR KOÇAK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. EMRAH DİNDİ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 257

Özet

Kıraat ilmi en basit tanımıyla Kur'ân lafızlarının okunuş keyfiyetlerini hem telaffuz hem de eda yönüyle inceleyen ilim dalının adıdır. Kelimelerde meydana gelen birtakım değişiklikler, kullanılan dilin fonetik yapısından kaynaklı yalnız seslendirmede kalmamış aynı zamanda manaya da sirayet etmiştir. Hâl böyle olunca kıraatler, tefsir ve fıkıh gibi pek çok ilim dalının konusu olmuştur. Tefsirler içerisinde ise kıraatlerin en çok ahkâm tefsirleri ile bağlantısı sorgulanagelmiştir. Zira ayetlerden hüküm istinbat etmede kıraatlerin ayrı bir önemi olmuştur. Bir ayetin iki farklı vecih ile okunuyor olması, ayetten iki farklı anlamın ve hükmün çıkarılmasına yol açmıştır. Tarih içerisinde zamanın ve olayların değişmesi, kıraat-ahkâm ilişkisinde de farklılıkları meydana getirmiştir. Bir ayetten birden fazla hükmün çıkıyor olması, âlimlerin ayrışmalarını da beraberinde getirmiş, özellikle de mezhep âlimleri arasında kıraatlerden kaynaklı hüküm farklılıkları daha belirleyici olmuştur. İşte bu çalışmada ahkâm ayetlerinin yorumlanmasında kıraatlerin ne kadar etkili oldukları ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Müfessirlerin hüküm istinbat etmede kıraatlerden ne kadar faydalandıkları, bunu yaparken nasıl bir yol izledikleri araştırılmıştır. Kıraat vecihlerinin kıraat kaynaklarından tespiti yapılmış, müfessirlerin perspektiflerinden kıraatlerin ayetlerin anlam ve ahkâmına ne şekilde yansıdığı tetkik edilmiştir. Bu çalışmada Cessâs (ö. 370/981), Herrâsî (ö. 504/1110) ve İbnü'l-Arabî'nin (ö. 543/1148) Ahkâmü'l-Kur'ânları ile Süyûrî'nin (ö. 826/1423) Fıkhü'l-Kur'ân'ı esas alınmıştır. Kıraatlerin dört farklı mezhebin Ahkâm tefsirlerinde ele alınışlarının mukayeseli bir şekilde incelenmesi, araştırmanın özgünlüğü açısından da önem arz etmektedir. Çalışma esnasında veri toplama, analiz, tümdengelim ve tümevarım yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda bazı kıraatlerin, ayetlerin ahkâmını doğrudan değiştirdiği bazı kıraatlerin ise ayetlerin ahkâmına etki etmediği hâlde manaya zenginlik kattığı ve ayetin anlam alanını genişlettiği tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

The discipline of Qiraat, in its most basic definition, pertains to the branch of scholarship that scrutinizes the articulation nuances of Quranic words concerning both pronunciation and rendition. Certain alterations in the words, stemming from the phonetic structure of the language utilized, not only manifest in vocalization but also extend to semantic connotations. Consequently, Qiraat has been the focal point of various fields of study such as exegesis (tafsir) and Islamic jurisprudence (fiqh). Within exegesis, the nexus between qiraat and the elucidation of legal injunctions (ahkam) has been subject to considerable scrutiny. This is because qiraat have played a pivotal role in deducing legal rulings (ahkams) from Quranic verses. The existence of multiple recitations of a verse has resulted in the derivation of distinct meanings and legal verdicts from it. Evolution over time and historical events have engendered shifts in the correlation between qira'ah and jurisprudence. The potential for multiple ahkams to be derived from a single verse has given rise to scholarly divergence, with the discrepancies in legal rulings (ahkams) among sectarian scholars, particularly influenced by qiraat, being particularly significant. This study endeavors to elucidate the impact of qiraat on the interpretation of legal verses (ahkam). It examines the extent to which commentators leverage qiraat in deducing legal rulings (ahkams) and the methodologies they employ in doing so. The prominent qiraat variants are identified from qiraat sources, and their implications on the meanings and ethical dimensions of verses, as perceived by commentators, are analyzed. Within this framework, the study draws upon works such as al-Jassas' (d. 370/981), al-Harrāsī's (d. 504/1110), and Ibn al-'Arabī's (d. 543/1148)“Ahkām al-Qur'an,”alongside al-Suyūrī's (d. 826/1423)“Fiqh al-Qur'an.”A comparative analysis of how qiraat are treated in the legal exegeses (tafsirs) of four distinct schools of thought holds significance in terms of the research's originality. Throughout the study, data collection, analysis, deductive, and inductive methodologies are employed. The research findings indicate that certain qiraats directly alter the legal implications of verses, while others may not affect the legal rulings (ahkams) but contribute to the depth and breadth of verse meanings.

Benzer Tezler

  1. Hüküm âyetleri çerçevesinde kırâatlerin Ahkâmü'l-Kur'ân tefsirlerine etkisi (Kurtubî örneği)

    The effect to the Ahkam'ul-Qur'an interpretations of recitations within the framework of the verses of the provision (The case of Qurtubi)

    SEYFULLAH BAYSAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YAŞAR AKASLAN

  2. Es-Suyûrî'nin Kenzü'l-İrfân'ında kıraatler ve anlama etkisi

    Recitations and their impact on the understanding of the Qur'an in Kanz al-Irfān fī fiqh al-Qurʾan by Buyûrî

    HAMİT AVŞAR KARACA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinDokuz Eylül Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SEYFULLAH EFE

  3. Ahkâm âyetleri bağlamında fıkıh-kıraat ilişkisi: Taberî ve Cessâs örneği

    The relationship-fiqh in the context of Ahkam verses: The example of Taberi and Cessas

    YUNUS YALÇIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinFırat Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ERDEM

  4. Ahkâm tefsirlerinde kırâat farklılıkları el-Cessâs'ın Ahkâmu'l-Kur'ân ve el-Kurtubî'nin el-Câmi'li Ahkâmi'l-Kur'ân örnekleri

    Differences in recitation in Ahkâm commentary al-Cessâs's Ahkâmu'l-Qur'an and examples of al-Qurtubi's al-Câmi'li Ahkâmi'l-Qur'an

    YUSUF ZİYA KURTULUŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Dinİnönü Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDURRAHMAN KASAPOĞLU

  5. Zemahşerî ve Baydavî'nın tefsır yöntemlerinin karşılaştırılması (Bakara suresi örneği)

    A comparison study between Zamakhshari and Baidhawi's tafsir approaches (Surat Al-Baqarah example) مقارنة بين منهجي الزمخشري والبيضاوي في تفسيرهما سورة البقرة نموذجًا

    AHMED OMAR OTHMAN OTHMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinFırat Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ĞIYASETTİN ARSLAN