Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun roman ve hikâyelerinde şehir
The city in the novels and stories of Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin and Yakup Kadri Karaosmanoğlu
- Tez No: 908160
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET GÜNEŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, roman, hikâye, şehir, kültür, medeniyet, Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, novel, story, city, culture, civilization
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 575
Özet
Şehirler ait oldukları medeniyetlerin ürünü olarak telakki edilir. Medeniyetlerin her özelliği şehrin gerek maddi gerek manevi ruhuna sirayet eder. Medeniyetler şehirleri oluştururken şehirler medeniyetlerin yıllar içerisindeki aktarıcısı-taşıyıcısı olarak kabul görür. Toplumların tarihsel süreç boyunca ürettiği kültürel birikimler, şehrin ait olduğu medeniyetin bir parçası olup şehirlerin kimliğini şekillendiren en önemli etmendir. Medeniyetlerin kendi şehirlerini oluşturduğu düşüncesinin sac ayaklarını, şehir-kültür-medeniyet kavramları oluşturur ve bu kavramlar birbirinden ayrılmaz bir bütünü imler. Türk edebiyatının önde gelen yazarlarından Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun roman ve hikâyelerinde şehir; tarihî-coğrafi özelliklerinin eserlere yansıması açısından önemli olmakla beraber sosyal ve kültürel örüntüleri ile de eserlerin odağını teşkil eden ana konuların en başında gelir. Osmanlı'nın son yıllarından erken dönem Cumhuriyet dönemine değin başta İstanbul olmak üzere Anadolu şehirlerinden Batı/Avrupa, Rumeli ve Doğu coğrafyasına ait şehirler her yönüyle yazarların roman ve hikâyelerine konu olmuştur. Yazarların roman ve hikâyelerinde şehirler, şehir insanının kültürel birikimlerinin gelenek ve hayat tarzıyla bütünleşerek oluşturulan şehir hayatının çeşitli yansımaları şeklinde hayat bulur. Tarihî yapılar, ikamet kültürü, mimari, ulaşım kültürü, tabiat ve doğal güzellik, eğlence, sanat ve alışveriş kültürü, kurumsal yapılar, dini/manevi hayat, savaşlar, işgal ve istilalar, siyaset, basın hayatı ve insan; Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun roman ve hikâyelerinde şehrin kimliğini ifade eden ve kültürünü yansıtan unsurların başında gelir. Tezin amacı, Türk edebiyatının önde gelen yazarlarından Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun roman ve hikâyelerine yansıyan şehir ve şehri var ederek şehrin kimliğini biçimlendiren toplumsal kültürün tezahür ettiği“şehir”konusunu tematik bir yaklaşımla incelemek ve bu minvalde kültür ve medeniyet ekseninde şehirlerin tarihsel süreç içerisinde geçirdiği toplumsal değişim ve mekânsal dönüşüm olgusunu da dikkate alarak medeniyet ve kültürün tezahür alanı olan şehirlerin toplumsal ve kültürel hafızasını tespite çalışmaktır.
Özet (Çeviri)
Cities are regarded as products of the civilizations to which they belong. Every characteristic of civilizations permeates both the material and spiritual essence of the city. While civilizations create their cities, those cities are recognized as the transmitters and carriers of civilizations over the years. The cultural accumulations produced by societies throughout history are part of the civilization to which the city belongs and are among the most important factors shaping the identity of cities. The idea that civilizations create their own cities is supported by the interconnected concepts of city, culture and civilization, which form an inseparable whole. In the works of prominent Turkish writers such as Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin and Yakup Kadri Karaosmanoğlu, the city plays a crucial role not only in reflecting its historical and geographical characteristics but also as one of the main themes that shape the social and cultural patterns of the narratives. From the late Ottoman period to the early Republican era, cities from Anatolia, especially İstanbul, as well as those from the West/Europe, Rumelia and Eastern geography, have been thoroughly explored in the authors novels and stories. In these narratives, cities manifest as various reflections of urban life, where the cultural accumulations of urban people blend with their traditions and lifestyles. Historical structures, residential culture, architecture, transportation culture, nature and natural beauty, entertainment, art and shopping culture, as well as institutional structures, religious/spiritual life, wars, occupations, invasions, politics, media life and humanity are among the elements that express the identity of the city and reflect its culture in the works of Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin and Yakup Kadri Karaosmanoğlu. The aim of this thesis is to thematically examine the concept of“city”as reflected in the novels and stories of leading Turkish writers Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin and Yakup Kadri Karaosmanoğlu, exploring how societal culture manifests in shaping the identity of the city. In this context, the social changes and spatial transformations that cities have undergone throughout historical processes are considered, aiming to uncover the social and cultural memory of cities as areas where civilization and culture manifest.
Benzer Tezler
- Milli Mücadele Dönemi yazarlarından Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun romanlarının popüler kültür içerik özellikleri bağlamında incelenmesi
Investigation in the popular cultural content of the novels of Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin and Yakup Kadri Karaosmanoğlu authors from National Struggle Period
DUYGU ÜNALAN
- Cumhuriyetin ilk on yılında yaşamış yazarların (Halide Edip Adıvar, Peyami Safa, Reşat Nuri Güntekin, Yakup Kadri Karaosmanoğlu) romanlarında Millî Mücadele ve Cumhuriyetin ilk yılları
The National Struggle and the first years of the Republic in the novels of authors (Halide Edip Adıvar, Peyami Safa, Reşat Nuri Güntekin, Yakup Kadri Karaosmanoğlu) who lived in the first ten years of the Republic
NAZ SARIASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SADIK ERDAŞ
- Turkish national identity and its others: An analysis of the early Republican novels
Türk ulus kimlik inşa süreci ve ötekileri: Erken Cumhuriyet dönemi romanlarının incelenmesi
ÖZNUR AKCALI YILMAZ
Doktora
İngilizce
2022
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİLAY KAHRAMAN
PROF. DR. FARUK YALVAÇ
- Milli Edebiyat Dönemi Türk Romanında batı algısı
Western Perception of the National Literary Turkish Novel of the Period
SÜMEYYE KÖKSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EBRU BURCU YILMAZ
- Anadolu'ya yönelen aydınların ilk dönem romanlarındaki temsili
The representation of intellectuals turning to Anatolia the first-term novels
EBRU TALİP
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Türk Dili ve EdebiyatıGümüşhane ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH YALÇIN