Okullarda güç kazanma ve sürdürme yaklaşımları ile kurum kültürü
Gaining and maintaining power strategies and corporate culture at schools
- Tez No: 908877
- Danışmanlar: PROF. DR. CAVİDE DEMİRCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Güç kazanma ve sürdürme yaklaşımları, kurum kültürü, politik taktikler, etkileme taktikleri, izlenim yönetimi, Gaining and maintaining power strategies, institutional culture, political tactics, influence tactics, impression management
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 213
Özet
Amaç: Bu araştırmanın amacı ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan öğretmenlerin güç elde etme ve sürdürme yaklaşımlarına ilişkin algılarının ve bu yaklaşımların kurum kültürüyle olan ilişki düzeylerinin belirlenmesidir. Yöntem: Öğretmenlerin güç kazanma ve sürdürme yaklaşımları ile kurum kültürünün ilişkisinin incelendiği bu araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel model kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2023-2024 eğitim öğretim yılında Eskişehir ili Tepebaşı ve Odunpazarı ilçelerinde bulunan resmi ilkokul, ortaokul ve liselerden küme örnekleme yöntemiyle seçilen 55 okulda görev yapan 805 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmadaki veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen ve Açımlayıcı ve Doğrulayıcı faktör analizleri yapılan“Güç Kazanma ve Sürdürme Yaklaşımları Ölçeği”ile“Kurum Kültürü Ölçeği”ile toplanmıştır. Verilerin analizinde non-parametrik testlerden Mann Whitney-U, Kruskal Wallis-H ve Spearman Rho korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Bulgular: Öğretmen görüşlerine göre okullarda sergilenen güç kazanma ve sürdürme yaklaşımları sırasıyla Sözsüz izlenim yönetimi, etkileme taktikleri, izlenim yönetimi ve Politik taktiklerdir. Öğretmenlerin sergiledikleri güç kazanma ve sürdürme yaklaşımları; cinsiyet, eğitim durumu, mesleki kıdem, okul hizmet yılı ve okul türüne göre anlamlı farklılaşmaktadır. Araştırmada ilk ilişki odaklı kültür, yenilik odaklı kültür, başarı ve rekabet odaklı kültür, güç odaklı kültür ve T tipi kültür olmak üzere 5 boyutlu bir kültür modeli oluşturulmuş daha sonra modele uygun bir ölçek geliştirilerek veriler toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS üzerinde mütekabiliyet yöntemiyle (Agregasyon) yeni bir veri seti haline getirildikten sonra çok boyutlu ölçeklendirme yöntemi ile model yeniden oluşturulmuş ve araştırma başında oluşturulan model ile araştırma sonrasındaki modelin örtüştüğü görülmüştür. Öğretmen görüşlerine göre okullarda görülen kurum kültürü modelleri sırasıyla İlişki odaklı kültür, Yenilik odaklı kültür, T tipi kültür, Başarı ve Rekabet odaklı kültür ve Güç odaklı kültür olarak ölçülmüştür. Kurum kültürü; cinsiyet, eğitim durumu ve okul türü değişkenleri ile anlamlı farklılaşmakta; mesleki kıdem ve okul hizmet yılı değişkenlerine göre anlamlı farklılaşmamaktadır. Öğretmenlerin güç kazanma ve sürdürme yaklaşımları alt boyutlarından politik taktikler ve izlenim yönetimi alt boyutları güç odaklı kültür hariç diğer dört kurum kültürü alt boyutuyla negatif yönlü; etkileme taktikleri alt boyutu, ilişki odaklı kültür ve yenilik odaklı kültür ile negatif yönlü, güç odaklı kültür ile pozitif yönlü; sözsüz izlenim yönetimi ise ilişki odaklı kültür, yenilik odaklı kültür, başarı ve rekabet odaklı kültür ile T tipi kültür alt boyutlarıyla pozitif yönde ilişkilidir. Sonuç ve Öneriler: Araştırma sonucunda güç kazanma ve sürdürme yaklaşımlarından en fazla sözsüz izlenim yönetiminin sergilendiği, politik taktiklerin ise en az sergilendiği; okullarda ilişki odaklı kültürün en fazla, güç odaklı kültürün ise en az görüldüğü sonucu ortaya çıkmıştır. Geliştirilen kurum kültürü modeliyle X-Y ekseninde yer alan dört kültür tipine ek olarak beşinci bir kültür tipi olarak eklenen T tipi kültürün var olduğu görülmüştür. Kurum kültürünün mesleki kıdem ve okul hizmet yılına göre farklılaşmadığı, cinsiyet, okul türü ve eğitim durumu değişkenine göre farklılaştığı görülmüştür. Genel olarak kurum kültürü alt boyutları ile güç kazanma ve sürdürme yaklaşımları alt boyutları arasında negatif yönlü bir ilişkinin var olduğu görülmüştür. Araştırma sonuçlarına bağlı olarak, geliştirilen her iki ölçeğin farklı demografik değişkenlerle, farklı şehirlerde, resmi ya da özel eğitim kurumlarında, daha fazla öğretmene ulaşılarak tekrar uygulanmasının ölçeklerin geçerlik ve güvenilirliğinin yeniden test edilmesi açısından önerilmektedir. Ayrıca geliştirilen kurum kültürü modelinin daha fazla okula ulaşılarak okullardaki hâkim olan kültür tipinin belirlenmesi ve ayrıca T tipi kültüre yönelik ek araştırmaların yapılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Purpose: The purpose of the study is to determine the perceptions of teachers working in primary, secondary and high schools regarding the gaining and maintaining power strategies and the relationship of these strategies with the corporate culture. Method: In this study, which examined the relationship between teachers' gaining and maintaining power strategies and corporate culture, the correlational survey model, one of the quantitive research methods, was used. The sample of the research consists of 805 teachers working in 55 schools selected by cluster sampling method from public primary, secondary and high schools in Tepebaşı and Odunpazarı districts of Eskişehir province in the 2023-2024 academic year. The data in the study were collected with the“Gaining and Maintaining Power Strategies Scale”and the“Corporate Culture Scale”, which were developed by the researcher and on which Exploratory and Confirmatory factor analyzes were performed. Non-parametric tests such as Mann Whitney-U, Kruskal Wallis-H and Spearman Rho correlation coefficient were used to analyze the data. Results: According to teachers' opinions, the gaining and maintaining power strategies in schools are nonverbal impression management, influence tactics, impression management and Political tactics, respectively. Teachers' gaining and maintaining power strategies differs according to gender, educational level, professional seniority, years of school service and school type. In the research, a 5-dimensional culture model was created: relationship-oriented culture, innovation-oriented culture, success and competition-oriented culture, power-oriented culture and T-type culture. Then, a scale suitable for the model was developed and data was collected. After the obtained data were turned into a new data set using the aggregation method on SPSS, the model was re-created with the multidimensional modeling method and it was observed that the model created at the beginning of the research and the model after the data collected overlapped. According to teachers' opinions, the corporate culture models seen in schools were measured as Relationship-oriented culture, Innovation-oriented culture, T-type culture, Success and Competition-oriented culture and Power-oriented culture, respectively. Corporate culture differs significantly with the variables of gender, educational status and school type; it does not differ significantly according to professional seniority and school service years variables. Among the sub-dimensions of teachers' gaining and maintaining power strategies, the political tactics and impression management sub-dimensions are negatively correlated with the other four institutional culture sub-dimensions, except for power-oriented culture; The influence tactics sub-dimension has a negative aspect with relationship-oriented culture and innovation-oriented culture, and a positive aspect with power-oriented culture; Nonverbal impression management is positively related to relationship-oriented culture, innovation-oriented culture, success and competition-oriented culture and T-type culture sub-dimensions. Conclusion and Suggestions: As a result of the research, it was found that among the gaining and maintaining power strategies, nonverbal impression management was exhibited the most, while political tactics were exhibited the least. It was revealed that relationship-oriented culture was seen most in schools and power-oriented culture was least seen. With the developed corporate culture model, it was seen that in addition to the four culture types on the X-Y axis, there was a fifth culture type, T type culture. It was observed that corporate culture did not differ according to professional seniority and school service years, but differed according to gender, school type and educational status. In general, it was observed that there was a negative relationship between the sub-dimensions of corporate culture and gaining and maintaining power strategies. Depending on the research results, it is recommended to re-apply both scales with different demographic variables, in different cities, in public or private educational institutions, by reaching more teachers, in order to re-test the validity and reliability of the scales. It is also recommended that the developed corporate culture model be reached in more schools to determine the dominant culture type in schools and to conduct additional research on T-type culture.
Benzer Tezler
- Türk kamu yönetiminde etik uygulamalar ve kamu çalışanlarının etik iklim algısı: Konya İl Millî Eğitim Müdürlüğü örneği
Ethical applications in Turkish public administration and ethical climate perception of public employees: A case of Konya Provincial National Education Directorate
ADEM ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiSelçuk ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ŞAHİN
- Tek parti dönemi spor politikaları ve halkevlerinde spor çalışmaları
Single party period sports policies and sports activities in community centers
ZİLHACE ATAŞ
- Sekizinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersindeki barış eğitimi algılarının incelenmesi
An examination of eight grade students' perceptions regarding peace education in social studies course
CANAN AKYOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENGİZ DÖNMEZ
- Cumhuriyet hükümetlerinin insangücü yetiştirme çalışmaları (1923-1939)
The Projects of republic goverments for the education and training of workable people (1923-1939)
DEMET ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE FÜSUN ÖKSÜZOĞLU
- Türk çocuk edebiyatında Almanya imgesi
Başlık çevirisi yok
NİLÜFER KAVAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Alman Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiAlman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELAHATTİN DİLİDÜZGÜN