1974-1979 arası Bülent Ecevit'in başbakanlık dönemlerinde Türkiye-ABD ilişkilerinde krizler
Crisis in Türkiye-USA relations during Bülent Ecevit's prime ministery period between 1974-1979
- Tez No: 909364
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TANER BULUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Dış politika, Türkiye-ABD ilişkileri, Bülent Ecevit, 1974-1979 Dönemi, Afyon krizi, Kıbrıs krizi, Ambargo-Üs krizi, Foreign policy, Türkiye-US relations, Bülent Ecevit, 1974-1979 Period, Opium crisis, Cyprus crisis, Embargo-Base crisis
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
İki kutuplu Soğuk Savaş döneminde uluslararası ilişkiler sisteminin en temel aktörü Sovyetler Birliği ile Amerika Birleşik Devletleri'dir. Türkiye II. Dünya Savaşı devam ederken ABD ile kurduğu daha yakın ilişkilerini savaşın sonuna doğru ve Soğuk Savaş'ın başlangıcı döneminde iyice arttırmıştır ve Demokrat Parti iktidarı döneminde ise tam bir müttefiklik düzeyine çıkarmıştır. Kıbrıs Sorunu ve Johnson Mektubu'yla birlikte ilişkiler zaman zaman inişli-çıkışlı ve yer yer de krizli bir düzeyde devam etmek zorunda kalmıştır. 1970'li yıllar ise hem uluslararası ilişkilerde ve soğuk savaşın yeni bir evreye doğru geçmesinde çok hareketli bir dönem olmuş hem de Türkiye'nin iç siyasetinde, ekonomik ve toplumsal yaşamında çok önemli ideolojik tartışma ve gelişmelerin yaşandığı bir dönem olmuştur. Bu çalkantılı süreç içinde Türkiye siyasi tarihinde önemli izler bırakacak olan Bülent Ecevit, politikacı, devlet adamı ve Başbakan olarak yer almış, 1974-1979 yılları arasında üç defa Hükümet kurmakla görevlendirilmiş ve ancak kurup, görev yaptığı iki kısa dönemli hükümette ise Başbakanlık yapmıştır. Başbakanlık yaptığı zaman diliminde Türkiye-ABD ilişkilerinde birkaç tane krizli gelişmeler yaşanmak zorunda kalmıştır. Dış politikada yaşanan bu krizli gelişmelerden ilki“Afyon Krizi”, ikincisi uzun süreden beri sorun olmaya devam eden ve Kıbrıs Barış Harekâtı ile zirvesini yaşayan“Kıbrıs Krizi”ve üçüncü olarak bu iki krizin de etkisi ile ortaya çıkan“Ambargo ve Üs Krizi'dir”. Çalışma, 1974-1979 yıllarında Başbakan olarak görev yapan Bülent Ecevit'in iki farklı Hükümet döneminde Türkiye-ABD ilişkilerini ele almayı, bu ilişkideki krizli konuları tespit etmeyi, gelişme süreçlerini ortaya koymayı ve dış politikaya etkilerini analiz ederek değerlendirme yapmayı amaçlamıştır. Söz konusu krizli konuların sebepleri, gelişim süreçleri ve sonuçları ele alınmakla birlikte“birey”,“devlet”ve“sistem”düzeyinde de olabildiğince dış politik analizler yapılmaya çalışılmıştır. Ayrıca çalışma, Türkiye'nin dış politika tarihinde ve Türk-Amerikan ilişkileri tarihindeki 1970'ler döneminin önemli bir bölümündeki olay, gelişme, tespit, analiz ve değerlendirmelerin giderilmesine yardımcı olmayı da ikincil bir amaç olarak hedeflemektedir. Çalışma kapsamındaki dönem içinde Türkiye-ABD ilişkilerinde normalden fazla kriz ve sorun yaşanmış olmakla birlikte Türkiye ve ABD ilişkilerini tamamen koparma ve kesme yolunu seçmemişler ve tekrar barışçıl bir düzleme dönüştürme çabası içinde oldukları gözlenmiştir. Her iki devlet de birbirlerini kaybetme riskini göze alamamıştır. Türkiye'nin, özellikle 1974-1979 arası Ecevit'in başbakan olduğu hükümet dönemlerinde ABD ile yaşadığı krizlerde, soğuk savaşın ilk dönemlerine göre daha bağımsız bir dış politika izlemeye çalıştığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca söz konusu dönem ve krizlere yönelik uluslararası ve iç kamuoyunun, devletlerin yönetim biçimi ile liderlerin, devletlerin ve uluslararası sistemin dış politika kararlarına etkilerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Türkiye kamuoyu ve toplumunun birlik içerisinde dış politikada yaşanan krizleri bir milli mesele olarak ele aldığı, devlet ve hükümetin kararlarına katılarak destek verdikleri görülmüştür.
Özet (Çeviri)
During the bipolar Cold War period, the most fundamental actors of the international relations system were the Soviet Union and the United States. Türkiye II. While World War II was continuing, it increased its closer relations with the USA towards the end of the war and the beginning of the Cold War, and increased it to the level of a full alliance during the Democratic Party's rule. With the Cyprus Problem and the Johnson Letter, relations have had to continue at times with ups and downs and sometimes at a crisis level. The 1970s were a very active period in international relations and the transition of the Cold War to a new phase, and also a period in which very important ideological debates and developments took place in Turkey's domestic politics, economic and social life. Bülent Ecevit, who will leave significant traces in Turkey's political history during this turbulent period, took part as a politician, statesman and Prime Minister. He was assigned to form a government three times between 1974 and 1979, and served as Prime Minister in the two short-term governments he established and served in. During his time as Prime Minister, Türkiye-USA relations had to experience several crisis-ridden developments. The first of these crisis developments in foreign policy is the“Opium Crisis”, the second is the“Cyprus Crisis”, which has been a problem for a long time and reached its peak with the Cyprus Peace Operation, and the third is the“Embargo and Base Crisis”, which emerged with the impact of these two crises. The study aimed to discuss Turkey-USA relations during the two different government periods of Bülent Ecevit, who served as Prime Minister between 1974 and 1979, to identify the crisis issues in this relationship, to reveal the development processes and to analyze and evaluate their effects on foreign policy. While the causes, development processes and consequences of the crisis issues in question are discussed, foreign political analyzes have been tried to be made as much as possible at the“individual”,“state”and“system”levels. In addition, the study aims as a secondary aim to help eliminate the events, developments, determinations, analyzes and evaluations in a significant part of the 1970s period in Turkey's foreign policy history and the history of Turkish-American relations. Although there were more crises and problems than usual in Turkey-US relations during the period covered by the study, it was observed that Turkey and the US did not choose to completely sever their relations and tried to turn them into a peaceful plane again. Both states could not risk losing each other. It has been concluded that Turkey tried to pursue a more independent foreign policy compared to the early periods of the Cold War, especially in the crises it experienced with the USA during the government periods between 1974 and 1979, when Ecevit was prime minister. In addition, it has been determined that international and domestic public opinion regarding the periods and crises in question have a high impact on the management style of the states and the foreign policy decisions of the leaders, states and the international system. It has been observed that the Turkish public and society unitely treat the crises in foreign policy as a national issue and support the decisions of the state and government by participating in them.
Benzer Tezler
- Sınav kaygısı ile özgüven arasındaki ilişkinin erinlik döneminde incelenmesi
The relationship between the pre-exam anxiety and the self-confidence and to search the effects of those oncepts on the neolagnium.
SEZİN TURAN BAŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji, İnsan Bilimleri ve Felsefe Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MÜCELLA ULUĞ
- The Cyprus problem and the intercommunal talks between 1974-1994
Kıbrıs sorunu ve 1974-1994 arası toplumlararası görüşmeler
ALİ CİVİSİLLİ
Yüksek Lisans
İngilizce
1996
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiDOÇ.DR. SÜHA BÖLÜKBAŞIOĞLU
- Uluslararası Deniz Hukukunda düzensiz göç halinde devletlerin arama ve kurtarma yükümlülüğü
Search and rescue obligations of states in case of irregular migration in International Law of the Sea
AYŞEGÜL DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukSüleyman Demirel ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN DOST
- Türkiye'de siyasal şiddet ve polis (1977-1980)
In Turkey political violence and police (1977-1980)
MUSTAFA AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Savunma ve Savunma TeknolojileriPolis AkademisiGüvenlik Stratejileri ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MUSTAFA ÇUFALI
- İnsan-ı̇nsan ve ı̇nsan-sohbet robotu dı̇yaloglarının söz edı̇mlerı̇ kuramı bağlamında ı̇ncelenmesı̇
Analysing of human-human and human- chatbot dialogues in the context of the speech act theory
UMUT KARLIKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKLEM TEKDEMİR YURTDAŞ