Müzikte mizahın göstergebilimsel incelemesi
The semiotic analysis of humor in music
- Tez No: 909525
- Danışmanlar: PROF. DR. KIVILCIM YILDIZ ACAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Müzikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Bu çalışmada kimi yapıtın mizahi içerikli, kimisinin de mizahi içerik barındırmadığı ön kabulüyle müzikte mizahın nasıl şekillendiği ve yapısal özelliklerinin neler olduğunu araştırmak amaçlanmıştır. İlk olarak müzikte anlam konusuna değinilmiş ardından müziksel göstergebilim hakkında bilgiler verilmiştir. Müzikte beklenti ve sürpriz olguları açıklanmıştır. Müzikte mizah nasıl oluşturulur sorusundan yola çıkılarak müziksel mizaha göstergebilimsel bir yaklaşım önerilmiştir. Bu yaklaşım mizah ve göstergebilim teorileriyle desteklemiştir. Müziksel mizaha göstergebilimsel yaklaşım, Kofi Agawu'nun“içe referanslı”ve“dışa referanslı”kavramları göz önünde bulundurularak iki ana kategoriye ayrılmıştır. İçe referanslı müziksel mizah ile kastedilen salt müziksel, ses, ritim ve formel öğelerle şekillenen süreçlerdir. Dışa referanslı müziksel mizah dış dünyaya yapılan referanslarını içerir. Tezde incelenmek üzere seçilen yapıtlar çalgısal müziklerle sınırlandırılmış, vokal/söz unsuru olmadan mizahın nasıl şekillerde oluşturulduğunu incelemek hedeflenmiştir. Belli başlı müziksel mizah kavramlarının (müziksel şaka, müziksel ironi, müziksel parodi, müziksel espri) tanımlamaları yapılmıştır. Müziksel mizah üzerine yaklaşımı sunarken Uyuşmazlık Teorisi, Herbert Paul Grice'in İşbirliği İlkeleri, Eero Tarasti'nin Algirdas Julien Greimas'tan etkilenerek müziksel göstergebilime kazandırdığı izotop terimi, David Huron'ın sürpriz kavramı, metinlerarasılık ve Jean Jacques Nattiez'nin poietik-estezik düzey analizlerinden faydalanılmıştır. Sonuç olarak sesli mizahın sözel, görsel ve fiziksel mizah türlerinde de görüldüğü üzere uyuşmazlık, aykırılık, sürpriz gibi kavramlarla ilişkili olabileceği saptanmıştır. Müzikte mizahi anlatım tarzının bestecilerin kullanımlarıyla konvansiyonelleştiği ve birtakım ortak uygulamaların oluştuğu tespit edilmiştir. Kuralların ihlali, beklentileri bozma ve şaşırtma, dışsal referanslar ya da düşünsel arka plan eklenmesi vs. başlıca mizahi ifade yollarıdır.
Özet (Çeviri)
This study aims to explore how musical humor is shaped and to identify its structural characteristics. From the question of how humor is created in music, a semiotic approach to musical humor is proposed, supported by humor and semiotic theories. This semiotic approach to musical humor is divided into two main categories, based on Kofi Agawu's concepts of“introversive”and“extraversive”semiosis. Introversive musical humor refers to processes shaped purely by musical, sound, rhythmic, and formal elements. Extraversive musical humor includes references to the external world. The selected works for analysis are limited to instrumental music, aiming to examine how humor is created without vocal or verbal elements. Key concepts of musical humor, including musical joke, musical irony, musical parody, and musical wit, are defined. The approach to musical humor is presented with reference to theories such as Incongruity Theory, Herbert Paul Grice's Cooperative Principles, the concept of isotopy that Eero Tarasti brought to musical semiotics inspired by Algirdas Julien Greimas, David Huron's concept of surprise, intertextuality, and Jean Jacques Nattiez's poietic-esthesic level analyses. In conclusion, it has been determined that auditory humor can be associated with concepts such as incongruity, contradiction, and surprise. It has been concluded that the humorous narrative style in music has become conventionalized through the uses of composers, leading to the formation of certain common practices. Violating rules, disrupting expectations and surprising the audience, adding external references or intellectual backgrounds, etc., are the main means of humorous expression.
Benzer Tezler
- Digital humor and cultural engagement: The use of music memes in Turkey's music marketing - past, present, and emerging possibilities
Dijital mizah ve kültürel katılım: Türkiye'nin müzik pazarlamasında esprili görsel (mem) kullanımı - geçmiş, bugün ve ortaya çıkan olanaklar
ALP TİMUÇİN BULUT
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAN KARADOĞAN
- Sonat formunun yapısal gelişiminin Domenico Scarlatti'in eserleri üzerinden örneklendirilmesi
Exemplifying the structural development of sonata form through the works of Domenico Scarlatti
LATİFE YELKEN
- Female vocalists on gramophone records in the first decade of the republic
Cumhuriyet'in ilk on yılında taş plaklardaki kadın ses sanatçıları
SILA GENÇ
- Müzikte çeşitleme formu ve Sergey Rahmanınov'un Op.42 'Corelli'nin Bir Teması Üzerine Çeşitlemeler' adlı eserinin yapısal analizi
Variation form in music and musical analysis of Sergey Rachmaninoff's Op.42 'Variations on a Theme by Corelli̇'
SARXAN KHALILZADE
- Müzikte toplumsal-kültürel farklılaşma ve medya; 'İstanbullu müzik' örneği
Connection between music and culture, music industry, writing music, sound of İstanbul
ALİ DENİZ USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
GazetecilikMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Bölümü
PROF. DR. ŞENGÜL ÖZERKAN