Digital humor and cultural engagement: The use of music memes in Turkey's music marketing - past, present, and emerging possibilities
Dijital mizah ve kültürel katılım: Türkiye'nin müzik pazarlamasında esprili görsel (mem) kullanımı - geçmiş, bugün ve ortaya çıkan olanaklar
- Tez No: 945013
- Danışmanlar: PROF. DR. CAN KARADOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Müzik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
arlama stratejilerinin merkezinde yer alan bir anlatı biçimi olarak karşımıza çıkmaktadır. Başlangıçta basit görsel-şakalar veya karikatür benzeri içerikler şeklinde görülen memler, bugün toplumsal hafızanın bir aynası haline gelmiştir. Güncel olaylara verilen tepkiler, kolektif hafıza, kimlik tartışmaları, mizah yoluyla ifade edilen öfke ya da umut gibi pek çok duygusal ve pek çok farklı unsur memler aracılığıyla görünür kılınmaktadır. Bu durum, özellikle yoğun internet kullanan genç kuşaklar arasında hem gündemi takip etmenin hem de ona dair bir tutum geliştirmenin temel yollarından biri haline gelmiştir. Memlerin bu kadar hızlı ve yaygın bir şekilde dolaşıma girmesi bir iletişim biçimi olarak değerlendirilmesini gerekli kılmaktadır. Bu bağlamda memler, dijital çağın hem dilini hem de düşünme biçimini temsil eden yeni bir estetik formdur. Müzik endüstrisi ise bu dönüşümden bağımsız düşünülemez. Müzik, tarih boyunca yalnızca estetik bir deneyim olmanın ötesinde, bireylerin duygusal dünyalarıyla, toplumsal kimlikleriyle ve pek çok konuda görüşleriyle kurdukları ilişkinin bir aracı olmuştur. Dijitalleşmenin etkisiyle birlikte müziğin üretim, dağıtım ve tüketim biçimleri büyük ölçüde değişmiş; sosyal medya, müziğin anlamında ve pazarlama süreçlerinde merkezi bir rol üstlenmeye başlamıştır. Bu yeni dijital ortamda mem kültürü ve dijital mizah, müzikle etkileşim içerisine girerek geleneksel tanıtım ve iletişim stratejilerinin sınırlarını aşan yaratıcı ve katılımcı modeller ortaya çıkarmıştır. Bu tez çalışması, mem kültürü ile müzik pazarlaması arasındaki çok katmanlı ve dinamik ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Ana hedef, dijitalleşen iletişim xx ortamlarında mizahın nasıl işlediğini, hangi işlevleri yerine getirdiğini ve müzik ile kesiştiğinde ne tür yeni anlatı biçimlerine dönüştüğünü analiz etmektir. Tezde memler yalnızca birer eğlence olarak değil, duygusal ifade ve sosyal aidiyet gibi çok yönlü işlevlerle değerlendirilmiştir. Benzer şekilde müzik de, dijital çağda yalnızca eğlence amaçlı bir içerik olmaktan çıkmış; görsel estetik, mizahi anlatı ve dijital kültürün birleşim noktasında yer alan bir deneyime dönüşmüştür. Araştırmada kullanılan yöntemler hem nitel hem de deneysel veri toplamaya yönelik bir çerçevede kurgulanmıştır. İlk olarak, tarafımca deney olarak oluşturulan, Türkiye'de faaliyet gösteren“musicbizinis”adlı mizah ve müzik odaklı Instagram sayfası üzerinden yapılan sosyal medya paylaşımları analiz edilmiştir. Bu sayfa, mem kültürünü ve müzik endüstrisindeki güncel tartışmaları mizahi bir dille bir araya getirerek, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde nasıl etkileşim kurulduğunu gözlemlemeye olanak tanımayı amaçlamıştır. Ayrıca Spotify'da yayınlanan mizah temalı deneysel müzik içerikleriyle dijital dinleyici davranışları incelenmiştir. Yorumlar, beğeniler, paylaşım oranları ve erişim istatistikleri gibi veriler aracılığıyla memlerin ve mizahi müziğin dijital platformlardaki etkisi ölçülmüştür. Araştırmanın bir diğer bileşeni ise Mart 2025 tarihinde gerçekleştirilen çevrimiçi anket çalışmasıdır. Bu anket, 162 katılımcının görüşlerine dayanarak memlerin ve mizahın müzik pazarlamasında nasıl algılandığını, mizahın müzikle kurduğu ilişkiyi nasıl değerlendirdiklerini ve dijital kültürle olan bağlarını ortaya koymuştur. Katılımcıların büyük bölümü, mizahın müzikle birlikte kullanıldığında dikkat çekiciliği artırdığını, içeriği daha paylaşılabilir hale getirdiğini ve duygusal etkileşimi derinleştirdiğini ifade etmiştir. Bu sonuçlar, mem ve mizahın müzik pazarlamasında etkili olduğu hipotezini desteklemiş; her iki ifade biçiminin de bireyler arasında sosyal bağ kurma, ortak duyguları ifade etme ve kolektif bilinç yaratma gibi işlevler üstlendiği sonucuna ulaşılmıştır. Tezin diğer katkılarından biri, mizah-müzik ilişkisini Türkiye özelinde tarihsel bir arka plana oturtmasıdır. Yetmişli yıllardan erken internet dönemine uzanan süreçte taşlama, hiciv ve alay gibi mizah biçimleri, hem edebiyat hem de müzik yoluyla ifade edilmiştir. Bu kültürel gelenek, günümüzde sosyal medya ve dijital müzik platformlarında yeniden üretilmektedir. Türkiye'deki müzik profesyonelleri ve bağımsız sanatçılar, bu geleneksel anlatı biçimlerini dijital mizahla birleştirerek yeni ifade yolları geliştirmekte ve mizahı hem eleştirel hem de pazarlama aracı olarak kullanmaktadır. Bu noktada, mem kültürü yalnızca Batı kökenli bir dijital olgu olmayı aşarak yerel kültürel unsurlarla harmanlanarak Türkiye'ye özgü bir form kazanmaktadır. Sonuç olarak araştırma, müzik ve mizahın dijital çağda kazandığı yeni anlam katmanlarını ele alarak, bu iki alanın kesişiminde ortaya çıkan yaratıcı anlatı formlarına odaklanmaktadır. Dijitalleşme yalnızca içeriklerin paylaşım hızını artırmasına ek olarak, aynı zamanda bu içeriklerin biçimlenme tarzını, etkileşim yollarını ve toplumsal etkilerini de temelden dönüştürmüştür. Bu dönüşüm sürecinde müzik, artık çok katmanlı bir dijital temsil biçimine evrilmiştir; görsel unsurlar, mizah ve kullanıcı etkileşimiyle birlikte okunması gereken bütünlüklü bir ifade aracına dönüşmüştür. xxi Bu bağlamda mem ve müzik birlikteliği, geleneksel içerik tüketimi anlayışını değiştiren, çok yönlü bir dijital deneyim sunmaktadır. Müzik artık aynı zamanda görülen, yorumlanan ve yeniden anlamlandırılan bir içerik türüne dönüşmüştür. Bu dönüşümde memler, kullanıcıların duygusal tepkilerini, gündelik gözlemlerini veya kültürel göndermelerini anında, esprili biçimlerde ifade etmelerine olanak tanıyan araçlar olarak öne çıkmaktadır. Dolayısıyla mem, mizah ve müzik etkileşimi, dijital çağda bireylerin dünyayı algılama, deneyimleme ve ona tepki verme biçimlerini anlamak açısından da önemli kültürel unsurlar sunmaktadır. Gelecek araştırmalar, mem mizah ve müzik etkileşiminin farklı müzik türlerinde ve yaş, cinsiyet, kültürel geçmiş gibi demografik değişkenlerde nasıl işlediğini inceleyebilir. Türkiye merkezli deneylere dayanan bu çalışma, yerel mizah anlayışı ve sosyal medya pratikleriyle iç içe ilerletilmiştir; bu da ortaya çıkan sonuçları bölgeye özgün kılmaktadır. Özellikle Batı ülkelerinde gerçekleştirilecek karşılaştırmalı çalışmalar, mizahın anlam dünyalarının, dijital içerik üretim biçimlerinin ve müzik tüketim alışkanlıklarının kültürel farklarını gözler önüne serebilir. Ayrıca yapay zekâ ile üretilen mizahi müzik içeriklerinin kullanıcı etkileşimi üzerindeki etkileri, dijital yaratımın geleceğini anlamak açısından önemli bir araştırma alanı olarak öne çıkmaktadır.
Özet (Çeviri)
One of the most powerful dynamics of the digital age that transforms social life is the infiltration of visual forms of communication and humor into everyday life. One of the most striking and controversial examples of this transformation is“meme culture”. Initially considered only as a means of online entertainment, memes have now become one of the basic building blocks of political discourse, social criticism and marketing strategies. In this context, the music industry is intertwined with new types of humor shaped through social media, redefining the dynamics of both production and consumption. This thesis aims to examine the relationship between meme culture and music marketing by focusing on the functions of humor in digitized communication environments. Internet memes have gone beyond individual entertainment and have taken on the functions of expressing social mood, generating political messages and establishing collective identity. Similarly, music has been used throughout history as a form of social communication and a means of resistance. The research examines how humorous content produced and circulated on digital platforms is integrated into musical meaning production and marketing processes. The thesis analyzes the historical ties between humor and music, with a particular focus on the case of Turkey. From the tradition of satire to today's social media campaigns, the connection between humor and music is discussed within a cultural continuum. Within the scope of the research, methods such as qualitative content analysis, participant observation, experimental music content and online survey were used. Digital interaction data were collected and user behaviors were observed through experimental posts on the Instagram page named“musicbizinis”and humorous music released on Spotify. In addition, an online survey of 162 respondents in March 2025 was tested on the basis of the hypothesis that memes are an effective attention-grabbing strategy in music marketing, as well as the supporting layers that memes and music strengthen emotional bonds between individuals and function as similar communication tools in expressing common feelings and thoughts. This study provides a unique framework for the effective use of digital humor by music professionals and independent artists in Turkey. It aims to contribute to the understanding of user-driven forms of dissemination different from traditional marketing models
Benzer Tezler
- Katılımcı kültür ve dijital hikâye anlatıcılığı: YouTube marvel hayran kanalları üzerine bir analiz
Participatory culture and digital storytelling: An analysis on YouTube marvel fan channels
SEVDA KAYA KİTINUR
Doktora
Türkçe
2025
Radyo-TelevizyonEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LALE KABADAYI
- A multifaceted analysis of english majors' engagement with user-generated language content: Attitudes, motivation, and perceived skills development
Kullanıcı tarafından oluşturulan dil içeriğine İngiliz dili ve edebiyatı öğrencilerinin ilişkisinin çok yönlü analizi: Tutumlar, motivasyon ve algılanan beceri gelişimi
FURKAN DEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
DilbilimKütahya Dumlupınar ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURCU GÖKGÖZ KURT
- Dialogue for all: Crafting inclusive and humanized voice assistants for diverse populations through an interdisciplinary approach
Herkes için diyalog: Farklı topluluklar için kapsayıcı ve insani sesli asistanlar oluşturmak üzerine disiplinler arası bir yaklaşım
YELİZ YÜCEL
Doktora
İngilizce
2023
İletişim BilimleriGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEREM RIZVANOĞLU
- Toplumsal değişim süreci olarak dijitalleşme, dijital mizah ve din: İnternet Mem'leri örneği
As a process social change the digitalization, digital humor and religion: The example of Internet Meme's
MERYEM BASUĞUY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA MACİT
- Dijital mizahın tüketimi ve 'mem'ler üzerine alımlama analizi
Consumption of digital humor and reception analysis on 'memes'
NAGİHAN ÜNLÜ KARATAŞ
Doktora
Türkçe
2025
İletişim BilimleriAkdeniz Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NARİN TÜLAY BEKTAŞ