Şiir Erkök Yılmaz Tiyatrosu üzerine bir inceleme
An examination on Şiir Erkök Yılmaz Theater
- Tez No: 909604
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CAN ŞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Türk Dili ve Edebiyatı, Performing and Visual Arts, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bartın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Tiyatro sahnelenmek için yazılan ve sahne, seyirci, oyuncu, metin gibi öğeleri bir araya getiren, kökeni antik çağlara dayanan çok eski bir sanattır. Tiyatro bilimciler, tiyatronun metinsiz de olabileceğini savunsalar da tiyatronun yazılı boyutu olan piyeslerin önemli olduğu da bir gerçektir. Tiyatroyla ilgili çalışmalarda daha çok sahne boyutuyla ilgilenildiği görülmektedir. Oysaki piyesler tiyatronun edebî boyutunu oluşturmaktadır. Daha ziyade hikâyeci kimliğiyle tanınan Şiir Erkök Yılmaz'ın (d. 1948) tek kitapta yayımladığı dört piyesi bulunmaktadır. Sıcak, gerçekçi ve ironik bir yapı benimseyen Erkök Yılmaz, eserlerinde insanı ve çevresini ele almaya çalışmıştır. Cumhuriyet dönemi hikâyecilerinden olan ve çağdaş tiyatromuza katkıda bulunan yazar, piyeslerinde toplumsal sorunların yanında bireysel temaları işlemesiyle de dikkat çekmektedir. Piyeslerinde diyaloglardaki ustalık, sahne planlarının güçlü oluşu, kişilerin duygu ve davranışlarının sağlıklı bir şekilde aktarımı ile ortaya başarılı piyesler çıkarmıştır. Şahıslarını kişiliklerine ve konularına uygun bir şekilde karakterize ettiği görülmektedir. Kitabı oluşturan dört piyesten ilki olan Bir Darbe Masalı piyesinde darbeci Paşa'nın gönlünü bir kıza kaptırması, darbeden vazgeçmesi anlatılmıştır. Askerî darbe süreci bir güldürü örgüsü içinde sahnelenmiştir. İkinci piyesi Antika Bir Oyun piyesinde emekli olan bir üniversite hocasının kendisini açık artırmayla satışa çıkarması işlenmiştir. Bu açık artırmada yaşananlar ve hocanın herkese ders vermesi trajikomik şekilde sahnelenmiştir. Komşuculuk'ta hazır yiyiciler ile emeğiyle geçinenlerin günlük hayattaki konumları komşuculuk ilişkileri çevresinde ele alınmıştır. Hayat Öpücüğü'nde ise misafirliğe gidilmesi ve bu misafirliğin özellikle gençler için dönüm noktası olması söz konusudur. Şiir Erkök Yılmaz, Türk edebiyatında hikâyeleriyle ön planda olmasına rağmen ne hikâyeleri ne de piyesleri üzerine bir akademik çalışma yapılmıştır. Bu konuda ilk olan tez çalışmamız“Giriş”,“Şiir Erkök Yılmaz Tiyatrosunun Kaynakları”ve“Şiir Erkök Yılmaz'ın Piyeslerinin İncelemesi”şeklinde üç bölümden oluşacaktır. Tezimizin esas kısmı olan üçüncü bölümde yazarın dört piyesi“kurgu”,“temalar”,“bakış açısı ve anlatıcı”,“şahıs kadrosu”,“mekân”,“zaman”ve“anlatım teknikleri”olmak üzere yedi alt başlık altında ele alınacaktır.
Özet (Çeviri)
Theateris an ancient art that is written to be performed and brings together elements such as stage, audience, actors and text. Although theatre scholars argue that theatre can exist without text, it is a fact that plays, which are the written dimension of theatre, are important. It is seen that studies on theater are mostly concerned with the stage dimension. However, plays constitute the literary dimension of theater. Şiir Erkök Yılmaz (b. 1948), better known as a storyteller, has four plays published in a single book. Adopting a warm, realistic and ironic structure, Erkök Yılmaz tried to deal with the human and his environment in his works. The author, who is one of the storytellers of the Republican period and contributed to our contemporary theater, in his plays, individual characteristics as well as social problems draw attention. In his plays, he succeeded in creating meaningful plays with the mastery of dialogues, stage plans, and the success in conveying the emotions and behaviors of people. It is seen that he characterizes his subjects in accordance with their personalities and subjects. In the first of the four plays that make up the book, Bir Darbe Masalı (A Coup Tale), the putschist Pasha's falling in love with a girl, his renunciation of the coup and the military coup process are staged in a comedic weave. In the second play, Antika Bir Oyun (An Antique Play), a retired university lecturer auctioning himself, what happens at the auction and the lecturer's lesson to everyone are staged in a tragicomic way. In Komşuculuk (Neighborliness), the positions of ready-to-eat eaters and those who live off their labor in daily life are discussed in the context of neighborly relations. In Hayat Öpücüğü (The Kiss of Life), a visit to a guest house and the turning point of this visit, especially for young people, is the subject. Although Şiir Erkök Yılmaz is at the forefront with her stories in Turkish literature, neither her stories nor her plays have been studied academically. Our thesis, which is the first on this subject, will consist of three parts:“İntroduction”,“Sources of Şiir Erkök Yılmaz Theater”and“Analysis of Şiir Erkök Yılmaz's Plays”. In the third part, which is the main part of our thesis, the author's four plays will be discussed under seven subheadings:“fiction”,“themes”,“point of view and narrator”,“cast of characters”,“space”,“time”and“narrative techniques”.
Benzer Tezler
- Şiir Erkök Yılmaz'ın romanlarında aile
Novels in the works of Şiir Erkök Yılmaz
MERVE ARİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Arel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHANUR GARAN GÖKŞEN
- Mal ticareti açısından kuzey-güney ticareti ve Türkiye
North-south trade and Turkey from the point of view of goods trade
SİBEL İNCE ÇAŞKURLU
- 1960-1980 arası sosyalist Türk öykücülüğünde eğilimler
Trends in socialist Turkish storytelling between 1960-1980
VOLKAN GEMİLİ
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELÇUK ÇIKLA
- Toplumsal cinsiyet ve müzik bağlamında Aysel Gürel
Aysel Gürel in the context of gender and music
CANER GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MüzikSivas Cumhuriyet ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DUYGU ULUSOY YILMAZ
- Fatma Aras'ın hayatı ve eserleri üzerine bir inceleme
A research on Fatma Aras's life and works
FAHRİYE MERVE TÜRKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İRFAN MURAT YILDIRIM