Ortaokul öğrencilerinin dijital vatandaşlık yeterliklerinin geliştirilmesi: Bir eylem araştırması
Developing digital citizenship competencies of middle school students: An action research study
- Tez No: 910009
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZAFER İBRAHİMOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 297
Özet
Dijital vatandaşlık teknolojiyi uygun ve sorumlu bir şekilde kullanmak için teknoloji kullanıcılarına yol gösteren rehber bir kavramdır. Dijital vatandaşlık teknolojiyi kullanırken uygun davranış ve normların neler olduğunu anlamamıza yardımcı olmaktadır. Dijital vatandaşlık teknolojiyi ve teknolojik aletleri amacına uygun ve sorumlu bir şekilde kullanabilmek, çevrimiçi ortamda kabul görmüş etik, güvenlik ve yasalara uygun olarak topluma katılabilmektir. Dijital vatandaş çevrimiçi ortamlarda rol alan, diğer bireylerin hak ve özgürlüklerine saygılı olarak sorumluluk sahibi davranışlar sergileyen dijital kültüre sahip dijital toplumun üyesidir. Bireylerin dijital vatandaşlığın gerektirdiği özelliklere sahip olabilmesi için bir dizi yeterlik geliştirmeleri gerekmektedir. Bu yeterlikler Council of Europe uzmanları tarafından belirlenen on alanı kapsamaktadır. Bu alanlar: erişim ve dahil etme, öğrenme ve yaratıcılık, medya ve bilgi okuryazarlığı, etik ve empati, sağlık ve esenlik, e-buradalık ve iletişim, aktif katılım, haklar ve sorumluluklar, gizlilik ve güvenlik, tüketici farkındalığıdır. Çocukların teknolojiye güvenli, sorumlu ve aktif katılımcılar olarak erişim sağlayabilmeleri için dijital vatandaşlık eğitimi almaları gerekmektedir. Bu araştırmada ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin dijital vatandaşlık yeterliklerini geliştirmek amaçlanmıştır. Araştırmada dijital vatandaşlık konularının 5. sınıf düzeyinde nasıl ele alınacağını anlamak, sürecin nasıl işlediğini ortaya koymak ve uygulama sürecinde yaşanan sorunlara çözüm üretmek amaçlanmıştır. Bu nedenle araştırma eylem araştırması modeline göre tasarlanmıştır. Araştırmanın ilk aşamasında dijital vatandaşlığa ilişkin var olan durumu ortaya koymak için bir çalışma yürütülmüştür. Sorun tanılama ve uygulama aşamasındaki çalışma grubu Artvin'in Merkez ilçesine bağlı bir ortaokulda 5. sınıf öğrencileri (on beş) ile sınıfın sosyal bilgiler öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak görüşme formu, uygulama süreci ders kayıtları, öğrenci çalışmaları, öğrenci günlükleri, araştırmacı günlükleri ve saha notları ile geçerlik komitesi toplantı kayıtları kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler betimsel ve içerik analizi yöntemi ile açık ve seçici kodlama süreçleri takip edilerek NVİVO programında analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre sosyal bilgiler dersinde dijital vatandaşlığa ilişkin konularda planlı bir etkinliğin yapılmadığı, konuların öğretiminde bir eksiklik olduğu ve bu konularda öğretimin yapılmasına ihtiyaç duyulduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmada gerçekleştirilen etkinliklerde öğrencilerin katılım biçimleri ve performansları değişmekle birlikte genel olarak süreç boyunca aktif katılım yüksektir. Öğrenci çalışmalarından elde edilen ürünlerin çoğunluğu ise nitelikli ürünlerdir. Bu nedenle etkinliklerin öğrenciler üzerinde olumlu etkilerinin olduğu ve etkinliklere katılmaya istekli oldukları anlaşılmıştır. Etkinlikler sonucunda öğrencilerin dijital vatandaşlık yeterliklerine ilişkin bilgilerini artırdığı ve dijital ortamlardaki davranışlarında olumlu değişikliklerin meydana geldiği anlaşılmıştır. Öğrenciler internetteki hak ve sorumluluklarını, dijital ortamlara güvenli bir şekilde katılmayı, etik ve sorumlu birer dijital vatandaşın nasıl davranması gerektiğini anlamışlardır. Bu çalışmada elde edilen bulgular doğrultusunda öğrencilerin dijital vatandaşlık yeterliklerini geliştirdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgular temelinde gelecek araştırmalar, öğretmenler ve politika yapıcılar için önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Digital citizenship is a guiding concept that guides technology users to use technology appropriately and responsibly. Digital citizenship helps us understand what are appropriate behaviors and norms when using technology. Digital citizenship means being able to use technology and technological tools in an appropriate and responsible manner, and being able to participate in society in accordance with accepted ethics, security and laws in the online environment. A digital citizen is a member of a digital society with a digital culture who takes part in online environments and exhibits responsible behavior by respecting the rights and freedoms of other individuals. In order for individuals to have the characteristics required for digital citizenship, they need to develop a series of competencies. These competencies include ten areas determined by the Council of Europe experts. These areas are: access and inclusion, learning and creativity, media and information literacy, ethics and empathy, health and well-being, e-presence and communications, active participation, rights and responsibilities, privacy and security, and consumer awareness. Children need to receive digital citizenship education so that they can access technology as safe, responsible and active participants. This study aimed to develop the digital citizenship competencies of 5th grade middle school students. The aim of the research was to understand how digital citizenship issues would be addressed at the 5th grade level, to reveal how the process worked, and to produce solutions to the problems encountered during the implementation process. For this reason, the research was designed according to the action research model. In the first stage of the research, a study was conducted to reveal the current situation regarding digital citizenship. The study group in the problem diagnosis and implementation phase consisted of 5th grade students (fifteen) and the social studies teacher of a middle school in the central district of Artvin. Interview form, knowledge test, implementation process lesson records, student products, student diaries, researcher diaries, field notes and validity committee meeting records were used as data collection tools in the research. The data obtained from the research were analyzed in the NVİVO program by following the descriptive and content analysis methods and open and selective coding processes. According to the findings of the research, it was determined that there was no planned activity on digital citizenship topics in the social studies lesson, there was a deficiency in the viii teaching of these topics, and there was a need for teaching on these topics. Although the participation styles and performances of the students in the activities in this study varied, active participation was generally high throughout the process. The majority of the products obtained from student works were qualified products. Therefore, it was understood that the activities had positive effects on the students and they were willing to participate in the activities. As a result of the activities, it was understood that the students increased their knowledge of digital citizenship competencies and positive changes occurred in their behavior in digital environments. Students understood their rights and responsibilities on the internet, how to participate in digital environments safely, and how to behave as ethical and responsible digital citizens. In line with the findings obtained in this study, it was concluded that students developed their digital citizenship competencies. Based on the findings obtained from the study, recommendations were made for future research, educators, and policy makers.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinin 21. yüzyıl öğrenme becerileri ile eğitim teknolojisi yeterlikleri arasındaki ilişki
The relationship between 21st century learning skills and educational technology competencies of secondary school students
ZEHRA ÖNÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSHAK KOZİKOĞLU
- Ortaokul öğrencilerinin eğitim teknolojisi standartlarına ilişkin yeterliklerinin incelenmesi
Investigation of secondary school students competencies regarding educational technology standards
ZEYNEL ABİDİN MISIRLI
Doktora
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAVUZ AKBULUT
- Öğretmenlerin eğitim teknolojileri standartlarına yönelik öz yeterlikleri ve teknostres düzeylerinin belirlenmesi
Determination of teachers' self-efficiency for educational technology standards and technostress levels
KÜBRA BATI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN HÜSEYİN KILINÇ
- Ortaokul öğrencilerinin dijital vatandaşlık tutumlarının incelenmesi
Investigation of secondary school students' attitudes to digital citizenship
ELİF ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimDumlupınar ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DÖNDÜ ÖZDEMİR
- Ortaokul öğrencilerinin dijital vatandaşlık düzeyleri
Digital citizenship level of secondary school students
MUSTAFA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Eğitim ve ÖğretimKastamonu Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZAFER KUŞ