Diyanet İşleri Başkanlığı Kütüphanesinde 006631'de kayıtlı Mecmû'a-i Eş'âr (Vr. 65b-122a) (İnceleme-metin-MESTAP tablosu)
Mecmû'a-i Eş'âr (Vr. 65b-122a) registered in the Library of the Presidency of Religious Affairs at 006631 (Review-text-MESTAP table)
- Tez No: 910056
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEMİH YEŞİLBAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Klasik Türk edebiyatının önemli kaynaklarından biri de mecmûalardır. Divan ve tezkirelerde ulaşılamayan bazı önemli bilgilere mecmûalar vasıtasıyla ulaşılabilmektedir. Çoğunlukla yazıldığı tarih ve derleyeni belli olmamasına rağmen kaleme alınan bu eserler; dönem, şairlerin hayatları ve eserleriyle ilgili birçok bilgi barındırabilmektedir. Muhtevası bakımından oldukça geniş olan mecmûalarda; insanlar için faydalı bilgiler, çeşitli mektuplar, seçme şiirler, önemli dualar vb. bilgiler yer almaktadır. Mecmûalar genellikle bu içeriklerine göre isimlendirilmektedir. Belirli bir düzende yazılmış, konu bütünlüğü olan mecmûaların yanında düzensiz bir şekilde yazılmış, konu bütünlüğü arz etmeyen mecmûalara da rastlamak mümkündür. Farklı kişilerden seçme şiirlerin yer aldığı mecmûalar;“şiir mecmûası, mecmû'a-i eş'âr”gibi isimlerle adlandırılır. Yazılan şiir mecmûalarında şairin daha önce kaynaklarda tespit edilememiş şiirlerine rastlanabilir, bilinen ama kayıp eserler gün yüzüne çıkarılabilir veya sahibi belli olmayan şiirler yazın dünyasına kazandırılabilir. Bu mecmûalar sayesinde dönemin edebî zevk ve anlayışına ulaşılıp okunan şiirlerin türünden hareketle belirli bir çıkarımda bulunulabilmektedir. Bu çalışmada genel hatlarıyla mecmûanın tanımından, mecmûa türlerinden, mecmûanın Klasik Türk edebiyatındaki önemi ve yerinden bahsedilmeye çalışıldı. Çalışmaya konu olan Diyanet İşleri Başkanlığının yazma eserler kütüphanesinde 006631 demirbaş numarasıyla kayıtlı olan“Mecmû'a-i Eş'âr”adlı eser tanıtılıp 65b-122a varakları dikkate alınarak incelendi. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde genel olarak mecmûanın genel tanımından, özelliklerinden ve türlerinden bahsedilmiş, ikinci bölümde çalışmaya konu olan mecmuanın tavsifi verilmiş, mecmûanın incelenmesi sonucunda elde edilen veriler aktarılmıştır. Üçüncü bölümde ise mecmuanın transkripsiyonlu metnine yer verilmiştir. Transkripsiyonlu metin verilirken ilgili şaire ait metnin erişebildiğimiz yayımlanmış divanlar, yüksek lisans ve doktora tezleri ve ilgili kitaplarla karşılaştırması yapılmış, farklılıkları tespit edilmiş, bunlar da ilgili yerlerde dipnotta belirtilmiştir. Dinî-tasavvufî içerikli şiirlerin yer aldığı bu mecmûada şu ana kadar kaynaklarda tespit edilemeyen şiirler de yer almaktadır. Çalışmada Mecmû'a-i Eş'âr'ın 65b-122a varakları,“Mecmûaların Sistematik Tasnifi Projesi (MESTAP)”usulüne göre tasnif edilmiştir.
Özet (Çeviri)
One of the important sources of classical Turkish literature is are mecmûa. Some important information that cannot be found in divans and tezkires It can be accessed through mecmûas. Mostly the date it was written and These artefacts, which were written although the compiler is not known; period, It can contain a lot of information about the lives and works of poets. In the compendiums, which are quite wide in terms of their content; useful for people information, various letters, selected poems, important prayers, etc. is taken. Mecmûas are generally named according to their content. In addition to the mecmûa written in a certain order and with a unity of subject matter, irregular It is also possible to come across mecmûas that are written in a way that does not present a unity of subject matter. possible. The mecmûas containing selected poems by different people; 'poetry mecmûa, mecmû'a-i eş'âr', etc. Written poem in the poet's poems that have not been previously identified in the sources. may be encountered, known but lost artefacts may be unearthed, or the owner unknown poems can be brought to the world of literature. Thanks to these collections the literary taste and understanding of the period is reached and the type of poems read a certain inference can be made. In this study, the definition of mecmûa, types of mecmûa, the importance and place of mecmûa in Classical Turkish literature were tried to be mentioned in general terms. The work titled“Mecmû'a-i Eş'âr”, which is registered in the library of manuscripts of the Presidency of Religious Affairs with the fixture number 006631, which is the subject of our study, was introduced and some examinations were made by taking into account the varaks 65b-122a. The study consists of three parts. In the introduction section, the general definition, characteristics and types of the mecmû'a are mentioned in general, then in the second section, the recommendation of the mecmû'a which is the subject of the study is given and the data obtained as a result of the examination of the mecmû'a are given. In the third chapter, the transcription of the mecmu is given. While the transcribed text is given, the text of the relevant poet is compared with the published divans, master's and doctoral theses and related books that we have access to, and the differences are determined, and these are indicated in the footnote in the relevant places. In this mecmû'a, which includes poems with religious and Sufi content, there are also poems that have not been identified in the sources so far. Mecmû'a-i Eş'âr's 65b-122a varays have been classified according to the 'Systematic Classification of Mecmûa Project (MESTAP)'.
Benzer Tezler
- دیوان نادم گیلانی
Nâdim-i Geylânî dîvâni (İnceleme metin)
ZEYNEP YEŞİLDAL
Yüksek Lisans
Farsça
2016
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM KUNT
- Bûstâni'l-Müslimîn (Metin-inceleme-sözlük)
Bûstâni'l-Müslimîn (Text-examination–dictionary)
KÜBRÂNUR YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıBeykent ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ŞEYLAN
- Kitâb-ı Yâsin-i Şerîf tefsiri üzerine bir dil incelemesi
A linguistic observation on the comment of Kitab-i Yasin'i Şerif
TÜMER CANPOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH ÖZEK
- Diyanet İşleri Başkanlığı Kütüphanesi'ndeki kırâat ve tecvîd ilmine dair yazma eserler
Manuscript works on the science of qira'at and tajwid in the Directorate of Religious Affairs Library
YAKUP BULUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinYalova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET GÖKDEMİR
- Diyanet İşleri Başkanlığı Kütüphanesi'nde bulunan 18-19. yüzyıllara ait el yazması Kur'an-ı Kerîmlerin cilt sanatı açısından incelenmesi
An examination of the Quran Of the 18-19. centuries in the Library of the Presidency of Religious Affairs in terms of bind art
VELİ AKBULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SABRİYE HİLAL ARPACIOĞLU