Toraks bilgisayarlı tomografi incelemelerinde hasta pozisyonlama farklılıklarının hasta dozuna etkilerinin karşılaştırılması
Comparison of the effect of patient positioning differences on patient dosage in thoracic computed tomoggraphy scans
- Tez No: 910160
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞENOL SERT, DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER ÖZYİĞİT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Physics and Physics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Nükleer Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Radyasyon Güvenliği ve Koruma Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 66
Özet
Bu Çalışmada 128 dedektörlü Bilgisayarlı Tomografi Cihazında yapılan Toraks Bilgisayarlı Tomografi incelemelerinde hastaların Pozisyonlama farklılıklarının hasta dozu üzerine etkisini ölçümlendi. Pozisyon farklılığı olarak hastanın kollarının pozisyonlaması değerlendirildi. Çalışmanın örneklem evreni 18 yaş üzerindeki yetişkin hastalardan oluşmaktadır. Bu çalışmada Etkin doz ve Boyuta Özgü Doz Tahmini (SSDE) değerlerini hesaplandı. Bu çalışmada yapılan etkin doz hesaplamaları AAPM (Amerikan Tıpta Fizikçiler Derneği) doz dönüşüm faktörü kullanılarak yapıldı. Boyuta Özgü Doz Tahmini (SSDE) hesaplamaları AAPM (Amerikan Tıpta Fizikçiler Derneği) boyuta özgü doz faktöreri kullanılarak yapıldı. Çalışmamızda iki Farklı yöntem kullanılmıştır. Birinci yöntemde 2021-2024 yılları arasında farklı zamanlarda aynı parametrelerle çekilmiş Toraks BT incelerinin SR doz raporu verileri kullanılmıştır. Bu süre içerisinde birden fazla Toraks Bt çekilen hastalar incelendi. Aynı hastaya yapılan birden fazla incelemede kol pozisyonu farklı incelemeler tespit edildi.SR doz raporundaki verilerle Etkin Doz ve Boyuta Özgü Doz Tahmini (SSDE) hesaplandı. Bu yöntem ile 302 Erkek,155 Kadın hastanın kolları farklı pozisyonlanmış çekimleri karşılaştırıldı. Sonuç olarak Erkek hastalarda Kollar Aşağıda çekilmiş Toraks BT 'lerde oransal olarak DLP %20,68 , CDTIvol %18,48 ,Etkin Doz %23,75 , Boyuta Özgü Doz Tahmini (SSDE) %19,27 daha fazladır.Kadın hastalarda Kollar Aşağıda çekilmiş Toraks BT 'lerde oransal olarak olarak DLP %25,42 ,CDTIvol %18,50 , Etkin Doz %25,19, Boyuta Özgü Doz Tahmini (SSDE) %18,76 daha fazladır. İkinci Yöntemde ise PACS sisteminde boy ve kilo verileri bulunan; 2021-2024 yılları arasında aynı protokolle Toraks BT çekilmiş hastalar Retrospektif tarama ile tespit edilmiştir. Boy ve kilo verilerinden Vucut Kitle Endeksi hesaplanmıştır.Daha sonra Etkin Doz ve Boyuta Özgü Doz Tahmini (SSDE) hesaplanmıştır. Vücut kitle endeksi değeri aynı olan kolları farklı pozisyonlanmış Erkek ve Kadın hastaların karşılaştırmaları yapılmıştır. Bu yöntem ile Erkek Hasta için 234 ,Kadın Hasta için 200 Toraks Bt verisi karşılaştırıldı. Sonuç olarak Kollar Aşağıda Toraks BT çekilmiş Erkek Hastaların ortalama değeri DLP için %23,89, CDTIvol %18,29, Etkin Doz %23,29, Boyuta Özgü Doz Tahmini (SSDE) %18,91 daha fazladır. Kollar Aşağıda Toraks BT çekilmiş Kadın Hastaların ortalama değeri ise DLP için %23,52, CDTIvol %19,23, Etkin Doz %23,56, Boyuta Özgü Doz Tahmini (SSDE) %19,75 daha fazladır. Kollar aşağıda yapılan Toraks BT çekimlerinin Hasta dozunun daha yüksektir. ALARA prensipleri çerçevesinde Kollar Aşağıda pozisyonda zorunluluk olmadıkça çekim yapılmamalıdır. Pozisyonlama ile ilgili Hizmet İçi Eğitimler verilmesi tavsiye edildi. Hasta Dozu Optimizasyon çalışmaları yapılması, Pozisyonlama ile ilgili Hizmet İçi Eğitimler verilmesi, Kontrol çekimleri için Düşük dozlu Protokoller oluşturulması ve kullanılmasının sağlanması tavsiye edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, the effect of positioning differences of the patients on the patient dose in Thorax Computed Tomography examinations performed on a 128-detector Computed Tomography Device was measured. The positioning of the patient's arms was evaluated as position difference. Effective dose and Size Specific Dose Estimation (SSDE) values were calculated. The sample population of the study consisted of adult patients over 18 years of age. Effective dose and Size Specific Dose Estimation (SSDE) values were calculated in this study. The effective dose calculations in this study were performed using the AAPM (American Association of Physicists in Medicine) dose conversion factor. Size Specific Dose Estimation (SSDE) calculations were performed using the AAPM (American Association of Physicists in Medicine) size specific dose factor. Two different methods were used in our study.In the first method, SR dose report data of thorax CT examinations performed with the same parameters at different times between 2021-2024 were used. Patients who underwent more than one lung CT scan during this period were analysed. In multiple examinations performed on the same patient, examinations with different arm positions were detected. Effective Dose and Size Specific Dose Estimation (SSDE) were calculated with the data in the SR dose report. With this method, the images of 302 male and 155 female patients with arms positioned differently were compared. As a result, DLP 20,68%, CDTIvol 18,48%, Effective Dose 23,75%, Size Specific Dose Estimation (SSDE) 19,27% excess dose exposure was determined in Thorax CT scans with arms down in male patients. In female patients, DLP 25,42%, CDTIvol 18,50%, Effective Dose 25,19%, Size Specific Dose Estimation (SSDE) 18.76% overdose exposure was determined proportionally in Thorax CTs taken with arms down. In the second method, patients whose height and weight data were available in the PACS system and who had undergone Thorax CT with the same protocol between 2021 and 2024 were identified by retrospective scanning. Body Mass Index was calculated from height and weight data. Comparisons were made between male and female patients with the same body mass index value but with arms positioned differently. 234 Thorax CT data for male patients and 200 for female patients were compared with this method. As a result, the mean value of DLP 23,89%, CDTIvol 18,29%, Effective Dose 23,29%, Size Specific Dose Estimation (SSDE) 18,91% higher than the mean value of Male Patients with arms down. The mean value for DLP is 23,52%, CDTIvol is 19,23%, Effective Dose is 23,56%, Size Specific Dose Estimation (SSDE) is 19,75% higher than the mean value for Female Patients with Thorax CT below the Arms. The patient dose of Thorax CT scans performed with arms down is higher. Within the framework of ALARA principles, shooting should not be performed unless there is no necessity in the arms down position. It was recommended to provide In-Service Trainings on Positioning It was recommended that Patient Dose Optimisation studies should be carried out, In-Service Trainings on Positioning should be given, Low-dose Protocols should be created and used for control shots.
Benzer Tezler
- Toraks bilgisayarlı tomografi incelemelerinde saptanan vasküler varyasyonların değerlendirilmesi
Evaluation of vascular variations detected in thoracic computerized tomography studies
TUĞBA ÖZTÜRKMEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Radyoloji ve Nükleer TıpFırat ÜniversitesiRadyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE MURAT AYDIN
- Bronkoskopi yöntemi ile havayolu anomalisi tespit edilen hastaların klinik semptom ve radyolojik bulgularının incelenmesi
The investigation of clinical symptoms and radiological findings in patients with airway anomalies detected by bronchoscopy method
CEM KURTOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıHacettepe ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAGEHAN EMİRALİOĞLU ORDUKAYA
- Toraks bilgisayarlı tomografi tetkiki yapılan erkeklerde meme dokusu boyutlarının değerlendirilmesi
Evaluation of breast tissue dimensions in thoracic computed tomography performed males
ADEM NAZLIOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
Radyoloji ve Nükleer TıpKırıkkale ÜniversitesiRadyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİRACE YASEMİN KARADENİZ BİLGİLİ
- Bilgisayarlı tomografi ile gerçekleştirilen toraks, abdomen ve pelvis incelemelerinde boyuta bağlı doz tahminleri: Çocuk ve yetişkin hastalar
Size specific dose estimates in computed tomography examinations of thorax, abdomen and pelvis: Pediatric and adult patients
İSMAİL ÖZSOYKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Radyoloji ve Nükleer TıpDokuz Eylül ÜniversitesiMedikal Fizik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞEGÜL YURT
- Farklı dedektör sayılarına sahip tomografi cihazlarında yapılan toraks incelemelerinde alınan dozların karşılaştırılması
Comparison of absorbed dose on thorax evaluations in tomography devices with different detector numbers
MEHMET ERKEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Radyoloji ve Nükleer TıpEge ÜniversitesiNükleer Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA YURT ONARAN