The relationship between digital parenting attitudes and adolescents' internet addiction: The mediating role of the quality of parent-adolescent relationship
Dijital ebeveynlik tutumları ve ergenlerde internet bağımlılığı ilişkisi: Ergen-ebeveyn ilişki kalitesinin aracılık etkisi
- Tez No: 910161
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZDEN YALÇINKAYA ALKAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: dijital ebeveynlik tutumları, internet bağımlılığı, ergen-ebeveyn ilişki kalitesi, ergenler, dijital ebeveynlik, digital parenting attitudes, internet addiction, quality of parent-adolescent relationship, adolescents, digital parenting
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Mevcut araştırmanın amacı, ergenlerde internet bağımlılığı, dijital ebeveynlik tutumları ve ergen-ebeveyn ilişki kalitesi arasındaki ilişkileri incelemektir. Temel amaç, dijital ebeveynlik tutumları ve ergenlerde internet bağımlılığı arasındaki ilişkide ergen-ebeveyn ilişki kalitesinin aracılık rolünün olup olmadığını ortaya koymaktır. Araştırmanın örneklemi, 12-17 yaş aralığında en az bir ergen çocuğu olan ve Türkiye'de yaşamakta olan 182 ebeveynden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak, demografik bilgi formu, Dijital Ebeveynlik Tutum Ölçeği (Digital Parenting Attitudes Scale-DPAS), Ebeveyn-Çocuk İnternet Bağımlılık Testi (Parent-Child Internet Addiction Test-PCIAT20) ve Ebeveyn-Ergen İlişki Kalitesi Ölçeği (Quality of Parent-Adolescent Relationship Questionnaire-QPARQ)'nden oluşturulmuş online bir anket kullanılmıştır. Araştırma kapsamında toplanan veri, SPSS 26 Software ve PROCESS Macro v4.2 programları kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada, değişkenler arasındaki ilişkileri ortaya çıkarmak için korelasyon analizi; ergen-ebeveyn ilişki kalitesinin aracılık rolünü test etmek için aracılık analizi uygulanmıştır. Ayrıca çalışma değişkenlerindeki, demografik değişkenlere göre oluşan grup farklılıklarını analiz etmek için çok değişkenli varyans analizi (MANOVA) kullanılmıştır. Yapılan korelasyon analiz sonuçlarına göre, ergenlerde internet bağımlılığı, çevrimiçi risklerden korumayı önceleyen dijital ebeveynlik tutumuyla pozitif yönde ilişkili bulunmuştur. Ebeveyn-ergen ilişki kalitesine bakıldığında, ergenlerde internet bağımlılığı, olumsuz ergen-ebeveyn ilişki kalitesiyle pozitif yönde ilişkiliyken, olumlu ergen-ebeveyn ilişki kalitesi ve açıklama boyutlarıyla negatif yönde ilişkili bulunmuştur. Aracılık analizlerine göre, çevrimiçi risklerden koruma odaklı dijital ebeveynlik tutumuyla ergenlerde internet bağımlılığı arasındaki ilişkide, olumsuz ergen-ebeveyn ilişki kalitesinin kısmi aracılık etkisi belirlenmiştir. Çalışma sonuçları değerlendirildiğinde, çevrimiçi risklerden koruma ve etkin kullanımı onaylama konusunda dengeli dijital ebeveynlik tutumları, olumlu bir ebeveyn-ergen ilişki kalitesiyle birlikte, ergenler için internet bağımlılığına karşı koruyucu bir rol oynamaktadır. Araştırma bulguları, dijital ebeveynlik perspektifinden ve literatürdeki bulgular ışığında tartışma bölümünde değerlendirilmiş, akabinde, çalışmanın literatüre ve alana katkıları, sınırlılıkları ve gelecekteki araştırmalar ve ebeveynlere yönelik önerilere de yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The current study examines the relationships between adolescents' internet addiction, digital parenting attitudes and the quality of parent-adolescent relationship. It is aimed to explore whether the quality of parent-adolescent relationship mediates the relationship between digital parenting attitudes and adolescents' internet addiction. 182 parents who had at least one adolescent child aged between 12-17 constituted the sample group for the study. Data were collected via an online survey form which included demographic information form, Digital Parenting Attitudes Scale (DPAS), Parent-Child Internet Addiction Test (PCIAT20) and Quality of Parent-Adolescent Relationship Questionnaire (QPARQ). For data analyses, SPSS 26 software and Process Macro v4.2. were used. In the study, to analyse the relationships between study variables correlation analyses and to examine the mediating role of the quality of parent-adolescent relationship, mediation analyses were conducted. Additionally, multivariate analysis of variance (MANOVA) was employed to analyse the group differences in study variables in relation to demographic variables. Correlational analyses revealed a significant positive relationship between digital parenting attitudes that focus on protecting from digital risks and adolescents' internet addiction. In terms of parent-adolescent relationship, adolescents' internet addiction was found to be positively correlated with negative parent-adolescent relationship quality and negatively correlated with positive parent-adolescent relationship quality and disclosure. According to mediation analyses, negative parent-adolescent relationship quality was found to partially mediate the relationship between digital parenting attitudes-protecting from digital risk and adolescents' internet addiction. The results of the study suggest that digital parenting attitudes that balances between protecting from online risks and supporting the effective use of Internet, together with a positive parent-adolescent relationship quality can play a protective role against internet addiction in adolescents. The findings of the study were discussed within digital parenting perspective and in the light of previous research findings in the discussion part, which is followed by contributions and limitations of the study alongside suggestions for parents and future research.
Benzer Tezler
- Dijital ebeveynlik tutumları ile ergenlerde internet bağımlılığı ve duyguları yönetme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Relationship between digital parenting attitudes and internet addiction and emotional management skills in adolescents
ELİF AKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN KAYILI
- Lise öğrencilerinde problemli internet-oyun kullanımı ve NEİY/Sosyal İçe Çekilme (Hikikomori) riskinin yaygınlığı ve ilişkili değişkenlerin incelenmesi
Examining problematic internet-gaming use and NEET/Social Withdrawal (Hikikomori) risk prevalence and related variables among high school students
GİZEM ONARAL
Doktora
Türkçe
2020
PsikolojiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİĞDEM GÜNSELİ DEREBOY
- Adölesanların siber sağlık durumu ile dijital ebeveynlik arasındaki ilişki
The relationship between adolescents' cyberhealth status and digital parenting
BÜŞRANUR SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SONAY TÜRKMEN
- 12-17 yaş çocuğu olan annelerin ebeveynlikte bilinçli farkındalık düzeyi ve dijital ebeveynlik tutumu ile çocuklarında internet bağımlılığı arasındaki ilişki
The relationship between mindfulness in parenting, digital parenting attitude and adolescent internet addiction of mothers with children aged 12-17
ELİF GÜNAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİNE ELAGÖZ YÜKSEL
- Ortaokul öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı ile algılanan helikopter ebeveyn tutumları ve bağlanma stilleri arasındaki ilişki
The relationship between middle school students' digital game addiction and perceived helicopter parenting attitudes and attachment styles
RUKİYE ARSLAN YAĞIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiUygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASİL ÖZDOĞRU