Xebatên şanoya kurdî lı Batmanê dı çarçoveya têkılîyên cıvakî, çandî û polîtîk da
Toplumsal, kültürel ve politik ilişkiler bağlamında Batmanda kürtçe tiyatro çalışmaları
- Tez No: 910764
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN TANRİVERDİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Kürtçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Son yıllarda Batman'da kültür sanat çerçevesinde yapılan teatral çalışmalar tezimizin çalışma konusudur. Kültür, sanat ve edebiyat odaklı yapılan çalışmada konunun mekânsal ve sosyolojik zemini de irdelendi. Kentleşme konusunda çok yeni olan Batman şehri pek çok alanda spesifik yönlerinin olması ve ön plana çıkmasıyla beraber tiyatro etkinliklerinin artışı ve tiyatro gruplarının sayısı ve görünürlüğüyle de dikkat çekici olmuştur. Bu kentte yapılan kültür sanat faaliyetleri Kürtlerin genel sosyo politik durumundan nasibini almış olup etkilense de dikkat çekici ve görünür bir şekilde bu kentte son yıllarda çok yoğun teatral etkinliklerin yapıldığı özellikle de niceliksel olarak diğer kürt yerleşim bölgelerine göre daha görünür, belirgin ve dikkat çekici bir artışla tiyatro grupları varlık göstermekte, oyunlar sergilemekte ve devamlılık göstermektedirler.Toplumsal, Kültürel ve Politik İlişkiler Bağlamında Batmanda Kürtçe Tiyatro Çalışmaları isimli bu tez çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Kürt tiyatrosunun başlangıcı ve gelişim süreci üzerine genel bir panorama verilip incelendi. Tarihçesi kronolojik olarak ve Kürtlerin yaşadığı parçalara ve coğrafyalara göre araştırıldı. Bu bölümün devamında 1990lı yıllardan bu yana Türkiye'de faaliyet gösteren ve oyunları Kürtçe yazıp, çevirip oynayan Kürt tiyatro gruplarını inceledik. İkinci bölümde de batmanda faaliyet gösteren ve çalışmalarını Kürtçe yapıp oynayan tiyatro grupları ile batmanın bu anlamda ön plana çıkmasının nedenleri ele alındı. Buna bağlı olarak kentteki Kürtçe tiyatro gruplarının isimleri kronolojik olarak verilerek yapılan ve yazılan oyunların isimleri ve detaylı bilgileri oyuncu ve yönetmenlerle soru cevap şeklinde yapılan görüşme formuyla tespit edilip incelenerek yazıldı. Üçünü bölümde ise yönetmen ve dramaturg Mîrza Metin tarafından yazılan ve orijinal bir Kürtçe tekst olan 'Kargalar' isimli tiyatro metni detaylı bir şekilde analiz edilerek incelendi. Bu tez çalışmasının sonunda tespit edilip görüldü ki batmanın pek çok alanda olduğu gibi kültür sanat alanında da ve özellikle tiyatro faaliyetlerinde çevresine göre ön plana çıktığı bunun da temelinde sosyolojik, kültürel, toplumsal, ekonomik ve ulusal sebeplerin olduğu görülmüştür. Batman kenti sosyolojik ve kültürel yapısıyla Kürt dili ve kültürünün egemen ve dominant yapısından kaynaklı kentteki Kürtçe kültür sanat faaliyetlerine ve özellikle de Kürtçe tiyatro çalışmalarının gelişmesine zemin oluşturmuştur.
Özet (Çeviri)
In recent years, theatrical activities within the framework of culture and art in Batman are the subject of our thesis. The study focused on culture, art, and literature, while also examining the spatial and sociological ground of the topic. Batman, a city still very new in terms of urbanization, has gained attention with the increasing number and visibility of theater groups and performances, along with other unique and prominent features. Despite being influenced by the general sociopolitical condition of the Kurds, the cultural and artistic activities in this city, particularly theatrical ones, have grown significantly in recent years, with an observable, noticeable rise in the number of theater groups, compared to other Kurdish settlements. These groups have consistently staged plays and maintained a strong presence. Our thesis, titled Kurdish Theater Works in Batman within the Framework of Social, Cultural, and Political Impact, consists of three chapters. In the first chapter, we provide a general panorama and examination of the origins and development process of Kurdish theater. Its history is studied chronologically, based on the different regions and geographies where Kurds have lived. In the continuation of this chapter, we examine the Kurdish theater groups in Turkey that have been active since the 1990s, writing, translating, and performing plays in Kurdish. The second chapter focuses on the theater groups in Batman, who perform and produce their work in Kurdish, and examines the reasons why Batman has come to the forefront in this regard. We chronologically list the names of Kurdish theater groups in the city, along with the names and detailed information about the plays they have staged and written. This information is gathered through interviews with actors and directors. In the third chapter, we analyze in detail the play Kargalar (Crows), written by director and dramaturge Mirza Metin, which is an original Kurdish script. At the end of this thesis, it has been observed that, like many other areas, Batman stands out in the field of culture and arts, especially in theater, and this prominence is due to sociological, cultural, social, economic, and national factors. The sociological and cultural structure of Batman, with its dominant Kurdish language and culture, has provided a foundation for the development of Kurdish cultural and artistic activities, particularly Kurdish theatrical works.
Benzer Tezler
- Du xebatên destpêkî yên bi îngilîzî yên rêzimana Kurmancî: Analîzeke zimanzanî û rêzimanî
Kürtçe (Kurmanci) grameri'nin İngilizce yazılmış iki başlangıç eseri: Dilbilimsel ve dilbilgisel bir analiz
SAMİ TAN
Yüksek Lisans
Kürtçe
2018
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ASLAN
- Dîroka wergerê û xebatên wergera kurdî
Çeviri tarihi ve Kürtçe çeviri çalışmaları
YUSUF TAŞTAN
Yüksek Lisans
Kürtçe
2019
DilbilimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEMET METİN BARLIK
- Zeynelabidîn zinar: jiyan, Berhem û senifandina xebatên wî
Zeynelabidîn Zinar: Hayatı eserleri ve çalışmalarının sınıflandırılması
ZAFER ATLI
Yüksek Lisans
Kürtçe
2018
Doğu Dilleri ve EdebiyatıBingöl ÜniversitesiKürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HEMIN OMAR AHMAD AHMAD
- Zeynelabidînê Amidî: Jiyan, berhem û xebatên wî yên destnivîsî
Zeynelabidin el-Amidî: Hayatı, eserleri ve elyazma çalışmaları
ABDULLAH EKİCİ
Yüksek Lisans
Kürtçe
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADRİ YILDIRIM
- 19. yüzyıl İngiliz seyahatnamelerinde Kürtler
The Kurds in 19th century British travel books
İBRAHİM TARDUŞ
