Social sustainable model for designing post-disaster emergency shelters
Afet sonrası acil durum barınaklarının tasarımında sosyal sürdürülebilir model
- Tez No: 910858
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞEYDA EMEKCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Sosyal sürdürülebilirlik, afet sonrası, acil durum barınağı tasarımı, Social sustainability, post-disaster, emergency shelter design
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
Barınma, insan varoluşu boyunca en temel ihtiyaçlardan biri olmuştur. Bu ihtiyaç yüzyıllar boyunca şekil değiştirerek evrilmiş olsa da, mekânın insanı şekillendirmesi kadar insanın da mekânı şekillendirdiği gerçeği değişmeden kalmıştır. İnsan ile yapı sanatı arasındaki bu karmaşık ilişki, gelecek nesilleri de kullanıcı olarak içeren sürdürülebilirlik anlayışıyla birleşmiştir. Bu anlayış doğrultusunda sosyal sürdürülebilirlik kavramı da literatürde tartışılmaya başlanmıştır. Doğal bir olgu olan afetler, insan ve yerleşim alanları üzerinde olumsuz etkiler yaratır. Bir afet sonrasında sağlık, temiz su ve gıda gibi önemli sorunların yanı sıra barınma ihtiyacı da kritik bir önem kazanır. Uluslararası yardım kuruluşlarının kullandığı çadır tipi geçici barınakların büyük sorunlar yarattığı ve sürdürülebilir olmadığı bilinmektedir. Afet sonrası müdahalelerin ve iyileştirme çalışmalarının sürdürülebilir olabilmesi için kullanıcıyla doğrudan ilişkili bu barınma ihtiyacının sosyal olarak sürdürülebilir hale getirilmesi gerektiği üzerine araştırma yapılması zorunludur. Ancak, sosyal sürdürülebilirliğin tanımlanmasının nitelikselliği ve ölçülebilirliğinin göreceli olması nedeniyle tasarımcıların bu konudaki literatür eksikliği yüzünden sosyal sürdürülebilirliği tasarımlarında değerlendiremedikleri görülmektedir. Bu doğrultuda, bu tezin amacı, afet sonrası acil durum barınakları kapsmaında barınma ihtiyacını karşılamaya yönelik tasarımlarda sosyal sürdürülebilirliğin ölçülmesini kolaylaştıracak bir model sunmak ve tasarımcılara rehberlik sağlamaktır. Bu tez, sosyal sürdürülebilirliğin afet sonrası acil barınak tasarımına entegrasyonunu inceleyerek, sadece fiziksel güvenlikten öteye geçerek yerinden edilmiş toplulukların refah ve hayat kalitelerini destekleyen barınak çözümlerine yönelik acil bir ihtiyaca yanıt vermektedir. Sosyal sürdürülebilirliğin kapsayıcı ve çok yönlü doğası göz önünde bulundurularak, bu tez aynı zamanda barınak tasarımında yer alması gereken anahtar göstergeleri belirlemeyi, sosyal olarak sürdürülebilir barınaklar için bir model önermeyi ve bu bağlamda sosyal sürdürülebilirliğin etkili bir şekilde ölçülmesi için bir çerçeve geliştirmeyi amaçlamaktadır. Çalışma, bu anahtar göstergelere vurgu yaparak ve bunları ele alma stratejileri sunarak, sosyal olarak sürdürülebilir acil barınaklar için bir model önermiştir. Barınak tasarımında sosyal sürdürülebilirliği nicelendirmek için araştırma, Sosyal Sürdürülebilirlik Kontrol Listesi ve AHP yöntemi ile güçlendirilmiş bir ölçüm çerçevesi geliştirmiştir. Çerçevenin etkinliği beş barınak modeline uygulanarak gösterilmiş ve farklı tasarımlar arasında sosyal sürdürülebilirlik performansındaki değişkenlik vurgulanmıştır. Ayrıca, tez, acil durum barınağı tasarımında sosyal sürdürülebilirliğin kritik önemini vurgulayarak daha destekleyici ve dayanıklı barınma çözümlerinin geliştirilmesine rehberlik edebilecek bir çerçeve sunmaktadır. Önerilen model, belirlenen anahtar göstergeleri ele alarak ve ölçülebilir kriterleri entegre ederek gelecekteki araştırma ve uygulamalar için bir yol açmaktadır. Bu yaklaşım, afet sonrası toplulukların acil fiziksel ihtiyaçlarını karşılamanın ötesinde, destekleyici bir sosyal ortam oluşturarak afet sonrası bağlamlarda topluluğun sosyal sürdürülebiliriliğini ve yaşam kalitesini artırmaktadır.
Özet (Çeviri)
Shelter has been one of the most fundamental needs throughout human existence. This need has evolved and changed shape over the centuries, but the underlying truth that the space shapes the human as much as the human shapes the space has remained the same. The complex relationship between mankind and the art of building, incorporating the understanding of sustainability that includes future generations as users, has merged. Along with this ongoing understanding, the concept of social sustainability has begun to be discussed in the literature. Disasters, a natural phenomenon, create adverse effects on humans and human settlements. In the aftermath of a disaster, along with significant issues such as health, clean water, and food, the problem of shelter also becomes critically important. It is known that the tent-type temporary shelters used by international aid organizations create major problems and are not sustainable. For post-disaster interventions and recovery efforts to be sustainable, it is essential to research the necessity of making this shelter need, which has a critical relationship with the user, socially sustainable. However, due to the qualitative nature of defining social sustainability and the relative nature of its measurability, it is observed that designers are unable to evaluate the social sustainability of their designs due to this gap in the literature. Based on this, the aim of this thesis is to present a model that facilitates the measurement of social sustainability in designs intended to meet the fundamental need for shelter in emergency shelters after disasters, and that provides guidance to designers. This thesis examines the integration of social sustainability into the design of post-disaster emergency shelters, addressing an urgent need for shelter solutions that go beyond mere physical safety to support the well-being and resilience of displaced populations. Given the inclusive and multifaceted nature of social sustainability, this thesis also aims to identify key indicators that should be incorporated into shelter design, propose a model for socially sustainable shelters, and develop a framework for measuring social sustainability effectively within this context. The study proposed a model for socially sustainable emergency shelters that emphasizes these key indicators and offers strategies to address them. To quantify social sustainability in shelter design, the research developed a measurement framework based on the Social Sustainability Checklist, enhanced by the AHP method. The framework's effectiveness was demonstrated by applying it to the five shelter models, which underscored the variability in social sustainability performance across different designs. Furthermore, the thesis underscores the critical importance of social sustainability in emergency shelter design, offering a framework that can guide the development of more supportive and resilient shelter solutions. By addressing the key indicators identified and integrating measurable criteria, the proposed model provides a pathway for future research and practice. This approach not only meets the immediate physical needs of displaced populations but also fosters a supportive social environment, enhancing community resilience and quality of life in post-disaster contexts.
Benzer Tezler
- Sürdürülebilir kentleşme endeks modeli önerisi: İstanbul örneği
Sustainable urbanization index model proposal: The Istanbul case
CEM AYIK
Doktora
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE AYATAÇ
DOÇ. DR. BEGÜM SERTYEŞİLIŞIK
- Post-pandemi sürecine yönelik insan kaynakları yönetimi uygulamalarının belirlenmesi
Determination of human resources management practices for the post-pandemic process
NESLİHAN ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İşletmeSakarya Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve İşletmecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELMA KILIÇ KIRILMAZ
- Unmanned aerial vehicles based 3D city modeling data collection, processing and analysis the case of Yavuz Sinan neighborhood
İnsansız hava araç tabanlı 3D şehir modellemesi veri toplama, işleme ve analizi Yavuz Sinan mahallesi örneği
ABDALRAHMAN ALASHI
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZHAN ERTEKİN
- Müzelerde iç mimari tasarımın teknolojik gerçeklik ile dönüşümü
The transformation of the interior architectural design in museums by technological realities
ÜNSAL ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İç Mimari ve DekorasyonÇukurova Üniversitesiİç Mimarlık Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUNÇ ASLAN TÜLÜCÜ
- Dikey bahçelerin sürdürülebilirliğinin ölçülmesi amaçlı değerlendirme sistemi geliştirilmesi
Developing an evaluation system for measuring the sustainability of vertical gardens
PARASTOU ANSARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED ALİ ÖRNEK