Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öz yeterlik algıları ve mesleki kaygı düzeylerinin incelenmesi
Examining the self-efficacy perceptions and occupational anxiety levels of prospective social sciences teachers
- Tez No: 911221
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FİTNAT GÜRGİL ULUSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Öz yeterlik algısı bireyin sosyal hayatını önemli ölçüde etkileyen ve geleceğini şekillendirme konusunda yön veren bir güce sahiptir. Birey, içinde bulunduğu bazı durumlarda öz yeterliğinin yüksek veya düşük olduğunu düşünebilir. Bu düşünceler bireyin doğrudan kişisel algılarını, davranışlarını ve performansını etkilemektedir. Bireylerin hayatlarında önemli bir yere sahip olan öz yeterlik inançları öğretmen adayları açısından da büyük önem taşımaktadır. Geleceğin öğretmenleri eğitim öğretim faaliyetlerinde bizzat öğreten konumunda olacağından öz yeterlik algılarının yüksek olması beklenir. Öğretmen adaylarından beklenen yüksek öz yeterlik algısı kimi öğretmen adaylarında kaygı uyandırabilmektedir. Öğretmen adaylarının mesleki kaygıları birçok etkene bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Meydana gelen mesleki kaygıların azaltılması öğretmen adaylarının iş hayatına atıldıktan sonra daha başarılı olmalarına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öz yeterlik algıları ve mesleki kaygı düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öz yeterlik algıları ve mesleki kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenebilmesi için araştırmada ilişkisel tarama (korelasyon) modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2023-2024 eğitim öğretim yılında Türkiye'nin farklı bölgelerinde yer alan 4 devlet üniversitesinde sosyal bilgiler öğretmenliği programında öğrenim gören 425 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak;“Kişisel Bilgi Formu”,“Öğretmen Öz Yeterlik Ölçeği”ve“Öğretmen Mesleki Kaygı Ölçeği”kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Veriler analiz edilirken betimsel istatistik, MANOVA testi, Bonferroni düzenlemesi, korelasyon analizi ve Post-Hoc testi (Tukey) uygulanmıştır. Veriler, cinsiyet, sınıf ve akademik başarı düzeyi değişkenlerine göre analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öz yeterlik algılarının“iyi”düzeyde; mesleki kaygı düzeylerinin ise“yüksek”düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öz yeterlik algıları ile mesleki kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin öğretim stratejilerine yönelik öz yeterlik ile görev merkezli kaygı arasında“pozitif yüksek”düzeyde olduğu; öğrenci katılımına yönelik öz yeterlik ile atanma merkezli kaygı arasında“düşük”düzeyde bir ilişki bulunduğu tespit edilmiştir. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öz yeterlik algılarının ve mesleki kaygı düzeylerinin cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılık gösterdiği ve bu farkın erkek öğretmen adayları lehine olduğu anlaşılmıştır. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının akademik başarı düzeyleri ile mesleki düzeyleri arasında bir ilişki bulunamamıştır; akademik başarı düzeyi ile özyeterlik algıları arasında ise“öğrenci katılımına yönelik öz yeterlik algıları”alt boyutunda“pozitif düşük”düzeyde ilişki bulunmuştur. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının mesleki kaygı ile sınıf düzeyi arasındaki ilişki incelenmiştir; 4.sınıf öğretmen adaylarının görev merkezli kaygılarının daha“yüksek”düzeyde olduğu görülmüştür. Araştırma sonucuna göre atanma kaygısı literatürde yüksek düzeyde olması beklenirken bu araştırmada düşük düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu araştırma öğretmen adaylarının duygu ve görüşlerinin alınacağı nitel araştırmalarla daha detaylı bilgiye ulaşılmasını sağlayabilir.
Özet (Çeviri)
Self-efficacy perception has a power that significantly affects an individual's social life and gives direction in shaping his/her future. An individual may think that his/her self-efficacy is high or low in some situations. These thoughts directly affect the individual's personal perceptions, behaviours and performance. Self-efficacy beliefs, which have an important place in the lives of individuals, are also of great importance for prospective teachers. Since future teachers will be in the position of teaching themselves in educational activities, it is expected that their self-efficacy perceptions will be high. The high self-efficacy perception expected from prospective teachers may arouse anxiety in some prospective teachers. Occupational anxieties of pre-service teachers may arise due to many factors. It is thought that reducing the occupational anxieties will contribute to the pre-service teachers to be more successful after they start their occupational life. The aim of this study is to examine the relationship between self-efficacy perceptions and occupational anxiety levels of pre-service social studies teachers. In order to examine the relationship between self-efficacy perceptions and occupational anxiety levels of pre-service social studies teachers, correlational screening (correlation) model was used in the study. The study group of the research consists of 425 pre-service teachers studying in social studies teaching programmes in 4 state universities located in different regions of Turkey in the 2023-2024 academic year. 'Personal Information Form',“Teacher Self-Efficacy Scale”and“Teacher Occupational Anxiety Scale”were used as data collection tools in the study. SPSS package programme was used to analyse the data. While analysing the data, descriptive statistics, MANOVA test, Bonferroni adjustment, correlation analysis and Post-Hoc test (Tukey) were applied. Data were analysed according to gender, grade and academic achievement level variables. As a result of the analyses, it was determined that the self-efficacy perceptions of pre-service social studies teachers were at 'good' level and their occupational anxiety levels were at 'high' level. The relationship between self-efficacy perceptions and occupational anxiety levels of pre-service social studies teachers was found to be at a 'positive high' level between self-efficacy for teaching strategies and task-centred anxiety, and at a 'low' level between self-efficacy for student engagement and assignment-centred anxiety. It was found that the self-efficacy perceptions and occupational anxiety levels of pre-service social studies teachers differed significantly according to the gender variable and this difference was in favour of male pre-service teachers. There was no relationship between pre-service social studies teachers' academic achievement level and their occupational level; a“positive low”level relationship was found between academic achievement level and self-efficacy perceptions in the sub-dimension of“self-efficacy perceptions towards student participation”. The relationship between pre-service social studies teachers' occupational anxiety and grade level was analysed; it was seen that 4th grade pre-service teachers' task-centred anxiety was at a 'higher' level. According to the results of the research, while the appointment anxiety was expected to be at a high level in the literature, it was concluded that it was at a low level in this research. This research can provide more detailed information with qualitative research in which the feelings and opinions of pre-service teachers will be taken.
Benzer Tezler
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ve öz-yeterlik algıları
Attitudes and self-efficacy perceptions towards teaching profession of social studies teacher candidates
RAHMAN KAÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FEYZULLAH EZER
- Eğitim fakültesi öğrencilerinin mesleki öz yeterlilik algıları ve mesleğe karşı tutumları arasındaki ilişki (Yüzüncü Yıl Üniversitesi örneği )
The relation between the faculty of education students' own-qualification perception and position against the job( The instance of Yüzüncü Yıl Universtiy)
ELİF DELEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimYüzüncü Yıl ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL IŞIK
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının mesleki özyeterlik algıları ile öğretmenlik mesleğine yönelik motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Analyzing the relationship between social studies prospective teachers' motivation for teaching profession and social studies prospective teachers' sense of efficacy
SERPİL RECEPOĞLU
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimKastamonu ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGİN ÜNAL İBRET
- Sosyal bilgiler öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşıma yönelik öz yeterlik algıları ile yer temelli eğitime ilişkin tutumları
Social studies teachers' attitudes place based education and self efficacy perceptions about the constructivist approach
HARUN DAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA CEVRİYE ÖZKARAL
- Sosyal bilgiler öğretim programına yönelik mobil artırılmış gerçeklik uygulamalarının öğretmen adaylarıyla geliştirilmesi: Bir eylem araştırması
Developing mobile augmented reality practices for the social studies teaching program with the teachers: A action research
NAİL DEĞİRMENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiSosyal Bilgiler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF İNEL