Depremde hasar görebilirliğin coğrafi bilgi sistemi ortamında analitik hiyerarşi süreci ve bulanık mantık ile tespiti
Determination of earthquake vulnerability using fuzzy logic and analytical hierarchy process
- Tez No: 911227
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR ACAR, DR. ÖĞR. ÜYESİ ALPER ŞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Türkiye tektonik özelliklerinden dolayı deprem riski yüksek olan ülkelerden biridir. Nüfus artışından dolayı yapılaşmanın fazlalaşması ile birlikte depremden etkilenebilecek olan binaların sayısı ve şehir sakinlerinin depreme karşı hasar görebilirliği de artmaktadır. İstanbul, Kuzey Anadolu Fay hattına yakın olması nedeniyle, tarih boyunca birçok yıkıcı deprem yaşamış ve çok sayıda bina, çeşitli seviyelerde hasar görmüştür. Binaların hasar görmesi sonucu çok sayıda can kaybı ve yaralanma meydana gelmiştir. Olası depremin büyük kayıplara sebep olmaması için afet öncesi yapılacak çalışmalar afet yönetiminde çok önemli bir adımdır. Bu çalışma kapsamında, Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden biri olan Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ve Bulanık Mantık yöntemleri kullanılarak, İstanbul ili Fatih ilçesinde bulunan binalar için, hasar görebilirlik analizi yapılmıştır. Böylelikle depremin binalar ve binalarda yaşayan insanlar üzerindeki etkisini analiz etmek ve hasar görebilecek bölgeleri tespit ederek afetin etkilerini azaltmak amaçlanmıştır. Çalışmanın ilk adımında; fay hattına, sağlık merkezlerine, itfaiye merkezlerine, hidrant noktalarına, toplanma alanlarına, ana yola uzaklık, bina kat adedi ve jeolojik formasyon olmak üzere hasar görebilirliğe neden olabilecek sekiz adet kriter belirlenmiştir. AHS ve Bulanık Mantık yöntemleri ile hasar görebilecek bölgeler tespit edilmiş, CBS'nin görselleştirme özelliğinden yararlanılarak iki farklı tematik haritada gösterilmiştir. İlk olarak AHS ile Fatih ilçesindeki binaların hasar görebilirlik yüzdeleri %8,89'u çok yüksek, %22,25'i yüksek, %28,38'i orta, %22,10'u düşük, %18,37'si çok düşük olduğu tespit edilmiştir. İkinci olarak Bulanık Mantık ile, %2,29'u çok yüksek, %35,96 yüksek, %15,30'u orta, %27,37'si düşük ve %19,08'i çok düşük hasar görebilirlikte olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Turkey is one of the countries with a high risk of earthquakes due to its tectonic features. With the increase in structuring due to population growth, the number of buildings that can affected by the earthquake and the vulnerability of city residents to earthquake damage is also increasing. Due to its proximity to the North Anatolian Fault line, Istanbul has experienced many devastating earthquakes throughout its history and numerous buildings have been damaged at various levels. As a result of damage to buildings, a large number of casualties and injuries occurred. In order for a possible earthquake not to cause major losses, the work to be done before the disaster is a very important step in disaster management. In the scope of this study, vulnerability analysis was performed for buildings located in the Fatih district of Istanbul province using the Analytical Hierarchy Process (AHP) and Fuzzy Logic methods, which are one of the Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods. In this way, it is aimed to analyze the impact of the earthquake on buildings and people living in order to reduce the effects of the disaster by identifying areas that may be damaged. In the first step of the study; eight criteria were determined that can cause vulnerability as for the fault line, health centers, fire stations, hydrant points, assembly areas, distance to the main road, number of building floors and geological formation. Areas that can be damaged have been identified using AHS and Fuzzy Logic methods, and they have been shown on two different thematic maps using the visualization of GIS. Firstly, it was found that the percentage of the vulnerability of buildings in Fatih district with AHS is as follows; 8.89% very high, 22.25% high, 28.38% medium, 22.10% low, 18.37% very low. Secondly, with Fuzzy Logic, it was found that 2.29% are very high, 35.96% are high, 15.30% are medium, 27.37% are low and 19.08% are very low in respect to vulnerability.
Benzer Tezler
- Development of a decision support model for the optimum shelter location following a disaster
Afet sonrası en uygun geçici barınma alanlarının belirlenmesi için karar destek modeli geliştirilmesi
SARA REZAEİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HİMMET KARAMAN
- İstanbul Tarihi Yarımada'da kentsel ölçekte deprem odaklı kentsel zarar görebilirlik değerlendirmesi
Seismic vulnerability assessment at urban scale in İstanbul Historical Peninsula
SELDA ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH TERZİ
- Kentsel alanda deprem hasargörebilirliğinin analitik hiyerarşi süreci (AHS) yönetimi kullanılarak değerlendirilmesi: Yenimahalle ( Ankara- Türkiye) örneği
Earthquake vulnearbility assment of urban areas usinghierarchical analysis case study of Yenimahalle, Ankara
REZA BABAZADEH
Doktora
Türkçe
2020
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE İNANKUL KARAASLAN
- Mevcut betonarme yapıların gözleme dayalı deprem hasar görebilirlik riskini belirlemeye yönelik değerlendirme yöntemi
Visual evaluation method of earthquake vulnerability risk of the constructed buildings
MUZAFFER TOLGA AKBULUT
- Mevcut yüksek katlı betonarme binaların hasar görebilirliğinin kırılganlık eğrileri yardımıyla belirlenmesi
Evaluate damage potential with fragility curves for existing high rise R.C. Building
HÜSEYİN KEMAL DAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEYZA TAŞKIN AKGÜL