Niğde'de ocaklık geleneği
The Tradition of ocaklık in Niğde
- Tez No: 911322
- Danışmanlar: PROF. DR. NEDİM BAKIRCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Türk kültüründe önemli bir yere sahip olan ocaklar, şifacılık görevlerinin yanında kültür taşıyıcılığının ve aktarıcılığının birer sembolü niteliği kazanmışlardır. Anasır-ı erbaadan biri olan ateş ve buna bağlı olarak gelişen ocak kültü Türkler tarafından kutsal kabul edilerek etrafında çeşitli inanç ve pratikler gelişmiştir. İslamiyet'ten önce Kamlara gösterilen saygınlık İslamiyet'in kabul edilmesiyle birlikte ocaklara ve ocaklılara gösterilmiştir. Ocakçılığın kökeninin Hz. Fatıma'ya dayandırılması da onun dinî bir hüviyet kazanmasına sebep olmuştur. Anadolu coğrafyasının her köşesinde bu ocaklara rastlamak mümkündür. Niğde ve çevresi de ocaklar açısından zengin bir bölgedir. Buna sebep olarak Niğde'nin zengin kültür ortamının sağlayıcısı olması ve çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış olmasını gösterebiliriz. Bu kültür ortamının etkilerinin ocaklık kültürüne yansımaları bağlamında Niğde ve çevresinde saha çalışmasına dayalı olarak tespit edilen 85 ocak çalışmaya dahil edilmiştir. Bu tez çalışmasında yönlendirilmiş karşılıklı görüşme tekniği, gözlem ve mülakat yöntemleri kullanılmıştır. Sahaya çıkmadan önce kaynak şahıslar ile alana dair ön çalışmalar yapılmış ve pek çok ocak tespit edilmiştir. Alan araştırması sırasında birçok yeni ocak bulunmuştur. Niğde genelinde toplam seksen beş ocak tespit edilmiştir. Bu ocaklar içerisinde en yaygın ocak terme ve siğil ocaklarıdır. Tespit edilen 85 ocak 34 farklı hastalığı tedavi etmektedir. Bu tez çalışması neticesinde bir ocaklının aynı zamanda birden fazla hastalığı tedavi edebildiği görülmektedir. Bir gelenek halinde yaşatılan ocak ruhunun ve buna bağlı uygulanan sağaltma pratiklerinin zamana ve modern tıbba yenik düşmeden işlevini koruduğu gözlemlenmiştir. Çalışma ile uygulamalardaki eski Türk inanç sisteminin izleri de gün ışığına çıkarılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The“ocaks”(hearths) in Turkish culture, which hold an important place, have become symbols of both cultural preservation and transmission, in addition to their role in healing. Fire, one of the four essential elements (Anasır-ı Erba), and the hearth culture that developed around it were considered sacred by the Turks, giving rise to various beliefs and practices around it. The respect shown to the Kamlars before the acceptance of Islam shifted towards the hearths and those who tended them after the adoption of Islam. The origin of the hearth tradition being traced back to Hz. Fatima has also given it a religious identity. It is possible to find these hearths in every corner of the Anatolian geography. Niğde is also a region rich in hearths. We can demonstrate the richness of Niğde's cultural environment by pointing to its history as a host to various civilizations. In the context of the reflections of this cultural environment on the hearth culture, 85 hearths identified through fieldwork in Niğde and its surroundings have been included in the study. In this thesis, performance execution methods, guided interview methods, observation, and interview techniques have been employed. Before going to the field, preliminary studies were conducted with key informants, and many hearths were identified. During the field research, several new hearths were also discovered. A total of 85 hearths were identified across Niğde, and the most common hearths are those related to terme and sigil. Among these 85 hearths, there are 34 hearths dedicated to treating different diseases. A single hearth may treat more than one disease. For example, the healer of the Infertility Hearth is also seen to treat the terme disease. It has been observed that the spirit of the hearth, which is maintained as a tradition, and the healing practices associated with it, have preserved their functionality without being overshadowed by time and modern medicine. Efforts have also been made to bring to light the traces of the ancient Turkish belief system in these practices.
Benzer Tezler
- Çandır folkloru
Çandır folklore
AZİZE BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAMIK ASLAN
- Aksarayın Ortaköy ilçesinde ocak geleneği
Hearth tradition in Aksarays Ortaköy district
HASAN KIRKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Halk Bilimi (Folklor)Niğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAMIK ASLAN
- Niğde tren garları
Niğde train stations
MUHAMMET BAHADIR ARAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MimarlıkAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ÇERKEZ
- Research towards elucidation of the complete genome of grapevine deformation virus (GDefV) isolates in Turkey
Türkiye'de üzüm deformasyon virüsü (GDefV) izolatlarının tüm genomunun aydınlatılmasına yönelik araştırma
SABINA MAMEDOVA
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
ZiraatNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTarım Bilimleri ve Teknolojileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİĞDEM ULUBAŞ SERÇE