Çukurova Üniversitesi Eğitim Aile Sağlığı Merkezine başvuran erişkin bireylerin bulaşıcı hastalık algıları ile dijital sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişkinin araştırılması
Investigation of the relationship between infectious disease perceptions and digital health literacy of adult individuals applying to Çukurova University Education Family health center
- Tez No: 912477
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZELİHA YELDA ÖZER
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Aile hekimliği, dijital sağlık okuryazarlığı, bulaşıcı hastalıklar, Family medicine, digital health literacy, infectious diseases
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Amaç: Bulaşıcı hastalıkların kontrol altına alınmasında; bulaşın engellenmesi, aşılarla koruma, erken tanı ve uygun tedavi kadar bireylerin bulaşıcı hastalıklara karşı algısının da önemli olduğu bilinmektedir. Dijital sağlık okuryazarlığı (DSOY) gelişmiş olan kişiler, kendi sağlık problemlerini çözmek için dijital araçlardan bilgi alıp kullanabilmektedirler ve bu bilgiler ışığında kişisel sağlık problemlerini daha iyi yönetebilmektedirler. Bu çalışmada Çukurova Üniversitesi Eğitim Aile Sağlığı Merkezi (EASM) kapsamındaki 4 Aile Hekimliği Birimine (AHB) başvuran erişkin bireylerin bulaşıcı hastalık algıları ile dijital sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmanın evrenini; 056 numaralı birime kayıtlı 2128, 051 numaralı birime kayıtlı 2272, 047 numaralı birime kayıtlı 2494, 062 numaralı birime kayıtlı 1627 erişkin bireyler oluşturdu. Çalışmanın örneklemini çalışmanın verilerinin toplanacağı 1 Mayıs- 1 Ağustos 2024 tarihleri arasında Çukurova Üniversitesi EASM'ye herhangi bir nedenle başvuran erişkin bireyler oluşturdu. Katılmak istemediğini belirten 24, anketi yarım bırakan 15, zamanı olmadığını söyleyen 17 kişi dışındaki 324 kişiyle çalışma tamamlandı. Katılımcılara sosyodemografik veri formu,“Bulaşıcı Hastalıklara Yönelik Algı Ölçeği”ve“Dijital Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği”uygulandı. Bulgular: Bu çalışmada yer alan EASM'ye başvuran 324 hastanın, 192'si (%59,3) kadındı. Katılımcıların sağlıkla ilgili bilgiye ulaşım kaynaklarında ilk sırada sağlık çalışanı, daha sonra internet yer almaktaydı. İnternet kullanım oranında en yüksek olan günde 1-3 saat aralığındaydı (%49,1) fakat günde 4-10 saat kullanım oranı da yüksekti (%35,2). İnternet kullanım amaçlarına bakıldığında, sosyal medya kullanımı %73,5 ile en yüksek orana sahipti. Dijital sağlık okuryazarlığı ölçek (DSOÖ) puanına ait ortalama değer 51,9±8,5 olarak bulundu. Bulaşıcı hastalıklara yönelik algı ölçeği (BHYAÖ) ortalama skoru ise 154,3±17,3 olarak hesaplandı. Sağlıkla ilgili bilgiye internetten ulaştığını ifade edenlerde (p=0,009) DSOÖ skoru ve sağlıkla ilgili bilgiye kolaylıkla ulaştığını belirtenlerde (p=0,023) BHYAÖ skoru daha yüksek bulundu. DSOÖ ve BHYAÖ ölçekleri arasındaki ilişki incelendiğinde zayıf pozitif korelasyona (r=0,17; p=0,003) rastlandı. Sonuç: Dijital sağlık okuryazarlık seviyelerinin arttırılmasına yönelik girişimler bireylerin bulaşıcı hastalıklarda hastalığın doğasına, bulaşma yollarına, korunmaya yönelik algılarını olumlu yönde etkileyebilir. Aile hekimleri hasta eğitimleri ile dijital sağlık okuryazarlık seviyelerini arttırabilirler ve bulaşıcı hastalıklarla daha etkin mücadele edilmesini sağlayabilirler.
Özet (Çeviri)
Objective: It is known that in controlling infectious diseases, the perception of individuals towards infectious diseases is as important as the prevention of transmission, protection with vaccines, early diagnosis and appropriate treatment. Individuals with advanced digital health literacy (DSHL) can obtain and use information from digital tools to solve their own health problems, and in light of this information, they can better manage their personal health problems. This study aimed to examine the relationship between the perception of infectious diseases and digital health literacy of adult individuals applying to 4 Family Medicine Units (AHB) within the scope of Çukurova University Education Family Health Center (EASM) Materials and Methods: The universe of the study consisted of 2128 adults registered to unit 056, 2272 adults registered to unit 051, 2494 adults registered to unit 047, and 1627 adults registered to unit 062. The sample of the study consisted of adults who applied to Çukurova University EASM for any reason between May 1 and August 1, 2024, when the data of the study would be collected. The study was completed with 324 people, excluding 24 who did not want to participate, 15 who left the survey incomplete, and 17 who said they did not have time. The sociodemographic data form, the“Infectious Diseases Perception Scale”and the“Digital Health Literacy Scale”were applied to the participants. Results: Of the 324 patients who applied to EASM in this study, 192 (59.3%) were women. The participants' primary source of health information was healthcare professionals, followed by the internet. The highest rate of internet use was between 1-3 hours per day (49.1%), but the rate of 4-10 hours per day was also high (35.2%). When the purposes of internet use were examined, social media use had the highest rate with 73.5%. The mean value of the digital health literacy scale (WHSS) score was found to be 51.9±8.5. The mean score of the communicable diseases perception scale (BDSSS) was calculated as 154.3±17.3. The WHSS score was higher in those who stated that they accessed health-related information on the internet (p=0.009) and the BDSSS score was higher in those who stated that they accessed health-related information easily (p=0.023). When the relationship between the WHOS and BHAS scales was examined, a weak positive correlation (r=0.17; p=0.003) was found. Conclusion: Initiatives to increase digital health literacy levels can positively affect individuals' perceptions of the nature of the disease, transmission routes, and protection against infectious diseases. Family physicians can increase digital health literacy levels through patient education and ensure more effective combat against infectious diseases.
Benzer Tezler
- Çocukluk çağı ruhsal travmalarının problem çözme becerileri, aile işlevselliği ve yaşam kalitesi üzerindeki rolü
The role of the childhood abuse and neglect on the problem solving skills, family functioning and the quality of life
SENA NUR MİNEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KENAN TOPAL
- Çukurova Üniversitesi Eğitim Aile Sağlığı merkezine başvuran yetişkin hastalarda akılcı ilaç kullanımı ve ilişkili faktörlerin araştırılması
Investigation of rational drug use and associated factors in adult patients applying to Çukurova University training Family health center
MAKBULE TANRIKULU DÜŞGÜN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiÇukurova ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM GEREKLİOĞLU
- Çukurova Üniversitesi eğitim aile sağlığı merkezine başvuran bireylerin hasta merkezlilik algıları ve memnuniyet düzeyleri
Patient-centeredness perceptions and satisfaction levels of the individuals who consulted to Cukurova University training-family practice centre
CANSEN AYDIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiÇukurova ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE KURDAK
- Çukurova Üniversitesi Eğitim Aile Sağlığı Merkezine kayıtlı gebelerin kahramanmaraş ikiz depremlerine bağlı travma sonrası stres bozukluğu durumları ve ilişkili faktörler
Post-traumatic stress disorder conditions and related factors due to kahramanmaraş twin earthquakes in pregnant women registered at Çukurova University family health center
MAİDE MAĞARA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiÇukurova ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVGİ ÖZCAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZELİHA YELDA ÖZER
- Çukurova Üniversitesi Eğitim Aile Sağlığı merkezine kayıtlı anne adaylarının gebelikle ilgili kaygı ve fetal sağlık denetim odağı durumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of pregnancy-related anxiety and fetal health locus of control in expectant mothers registered at Çukurova University education Family health center
RABİA NUR ERYAZAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiÇukurova ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVGİ ÖZCAN