Sosyal girişimci okulların geliştirilmesinde üçüncü sektörün rolü: Okul- sivil toplum kuruluşu iş birliği politikası geliştirme
The Role of the third sector in the development of social entrepreneurial schools: Development of school- non-governmental organization cooperation policy
- Tez No: 912898
- Danışmanlar: PROF. DR. BETÜL BALKAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 405
Özet
Bu araştırmanın amacı, sosyal girişimci okulların geliştirilebilmesi için eğitime üçüncü sektör olarak katılan Sivil Toplum Kuruluşları (STK'lar) ile okullar arasında iş birliği politikalarının nasıl geliştirilip uygulanabileceğinin belirlenmesidir. Bu doğrultuda araştırmada, bir STK ve bir devlet okulu arasında iş birlikli çalışmaların yürütülmesiyle devlet okulunun sosyal girişimcilik kapasitesi geliştirilmeye çalışılmıştır. Nicel ve nitel yöntemlerin bir arada kullanıldığı karma araştırma deseninde yürütülen araştırmada, karma yöntem yaklaşımlarından gömülü deneysel model uygulanmıştır. Araştırma, 2022-2023 eğitim öğretim yılında bir devlet okulu ve bir STK'nın katılımıyla yürütülmüştür. Devlet okulundaki dört okul yöneticisi ve yirmi altı öğretmen ile dört STK temsilcisi, araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Çalışma grubunda yer alan devlet okulu ve STK, amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme ile belirlenmiştir. Çalışma grubuna dahil edilen devlet okulunun belirlenmesinde,“okulun proje deneyimine sahip olması fakat daha önce okul düzeyinde sosyal girişimcilik faaliyetleri yürütmemiş olması”ölçütü benimsenmiş ve bu ölçüt doğrultusunda araştırma Mersin ilinin Yenişehir ilçesine bağlı bir ortaokulda yürütülmüştür. Çalışma grubunda yer alan devlet okulunda insan kaynakları ve fiziki kaynaklar bağlamında gerçekleştirilen durum tespiti çalışmaları sonucunda, devlet okulunun sosyal girişimcilik kapasitesinin“çevre bilincinin kazandırılması ve sürdürülebilirliğin sağlanması”alanında geliştirilebileceği ve devlet okulunun bu alandaki sosyal girişimcilik faaliyetlerinin çıktılarına ihtiyaç duyduğu belirlenmiştir. Bunun sonucunda,“çevrenin korunması ve sürdürülebilirlik alanında en az beş yıldır faaliyet gösterme ve çevre sorunları ve sürdürülebilirlik ile ilgili il düzeyinde en az iki başarılı sosyal girişimcilik faaliyeti yürütme”ölçütü doğrultusunda Mersin ilinde faaliyet gösteren bir STK çalışma grubuna dahil edilmiştir. Araştırma; ölçek geliştirme ve uyarlama süreci, durum tespiti, faaliyet programı hazırlık süreci, uygulama süreci ve değerlendirme süreci olmak üzere beş aşamada gerçekleştirilmiştir. Öncelikle devlet okulunun örgütsel düzeyde sosyal girişimciliğini ölçme amacıyla sosyal girişimcilik yöneliminin belirlenmesine ve okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin bireysel düzeyde sosyal girişimciliğini ölçmek için sosyal girişimcilik öncüllerinin belirlenmesine yönelik ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmaları yapılmıştır. Ardından sosyal girişimcilik faaliyetlerinin tasarlanabilmesi için katılımcı okul ve STK ile durum tespitine yönelik görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmelerden elde edilen veriler doğrultusunda okul ve STK temsilcilerinin ve araştırmacının katılımıyla hazırlık ve planlama çalışmaları yürütülmüş ve bu çalışmaların sonucunda sosyal girişimcilik faaliyetlerini içeren bir faaliyet programı (okul-STK iş birliğine dayalı sosyal girişimcilik kapasitesi geliştirme programı) tasarlanmıştır. Sosyal girişimcilik faaliyetlerinin uygulanmasından önce katılımcı okulun sosyal girişimcilik yöneliminin ve okuldaki yöneticilerin ve öğretmenlerin sosyal girişimciliğe yönelik tutum ve inançlarının incelenmesine yönelik bir ön test uygulaması yapılmıştır. Tasarlanan sosyal girişimcilik faaliyetleri okul paydaşlarının ve STK temsilcilerinin katılımı ile sekiz hafta boyunca uygulanmış ve uygulama süreci gözlemlenerek nitel veriler toplanmıştır. Uygulama sonrasında, yürütülen sosyal girişimcilik faaliyetlerinin okulun sosyal girişimcilik yöneliminde ve okuldaki yöneticilerin ve öğretmenlerin sosyal girişimciliğe yönelik tutum ve inançlarında bir farklılık oluşturup oluşturmadığının belirlenmesi amacıyla son test uygulaması yapılmıştır. Uygulama sürecinin tamamlanmasının ardından son olarak, uygulamaya katılan okul yöneticilerinin, öğretmenlerin ve STK temsilcilerinin uygulama sürecindeki sosyal girişimcilik faaliyetleri ile ilgili deneyimlerinin ve görüşlerinin incelenmesine yönelik görüşmeler yapılmıştır. Araştırmanın durum tespiti aşamasında yapılan görüşmelerden, faaliyet programı hazırlık süreci aşamasındaki görüşmelerden ve gözlemlerden, uygulama aşamasında yapılan gözlemlerden ve değerlendirme aşamasında yapılan görüşmelerden elde edilen nitel veriler, tümevarımsal yaklaşımın uygulandığı içerik analizi ile çözümlenmiştir. Sosyal girişimcilik yönelimine ve sosyal girişimcilik öncüllerine ilişkin devlet okulunda yapılan ön test ve son test uygulamalarından elde edilen nicel verilerin analizinde ilişkili gruplar t testi ve Wilcoxon işaretli sıralar testi uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda, okul-STK iş birliğine dayalı sosyal girişimcilik kapasitesi geliştirme programının, devlet okulunun örgütsel düzeyde sosyal girişimcilik yöneliminde ve bireysel düzeyde (okul yöneticileri ve öğretmenler) sosyal girişimciliğe ilişkin tutum ve inançlarında olumlu yönde bir farklılaşma sağladığı belirlenmiştir. Devlet okulunun sosyal girişimcilik kapasitesinde okul-STK iş birliğine dayalı sosyal girişimcilik kapasitesi geliştirme programı aracılığıyla bir gelişim sağlandığı sonucuna ulaşılmıştır. Okul- STK iş birliğine dayalı olarak devlet okulunun sosyal girişimciliğinin; okul kaynaklarının verimli şekilde kullanımı, kurumlar arası iletişim ve iş birliği ağının genişlemesi, okulda üretkenliğin artması, iş birlikli ve dinamik okul ortamının oluşması, yenilik ve değişim arayışının artması ve sosyal girişimciliğe ilişkin yaygınlaştırma çalışmalarının yapılması sonucunda geliştiği anlaşılmıştır. Okul ile STK arasında iş birliğinin sağlanabilmesi için aralarında bir güç dengesi kurulmasına yönelik tedbirlerin alınması gerektiği ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda görev ve yetki tanımlarının yapılması, STK'nın şeffaflık ve hesap verebilirlik anlayışı ile çalışması ve okul yönetimi ile STK arasında aktif iletişim kurulması taraflar arasındaki güç ilişkilerinin yönetiminde etkili olmuştur. Okul-STK iş birliğinin etkililiği ise devlet okulunun sosyal girişimciliğin gerektirdiği eylemleri yapabilme kabiliyetini kazanıp kazanmadığı bağlamında değerlendirilmiştir. İş birliğinin etkili olarak değerlendirildiği alanların ortak özellikleri; okulda sosyal girişimcilik alanında örgütsel bilgi oluşumunu sağlama, yeni iş birlikleri kurulmasına ve kaynak teminine destek olma ve okulda sosyal girişimciliğe uygun bir çalışma anlayışını yerleştirme olarak belirlenmiştir. Okul-STK iş birliği sonucunda devlet okulunun örgütsel kabiliyetlerine yönelik daha doğru bir bakış açısı oluşturduğu ortaya çıkmıştır. Devlet okulunun tamamen kendisinin yapılandırdığı bir okul misyonu ve vizyonu oluşturabilmesinde de STK ile yapılan iş birliğinin entelektüel açıdan uyarıcı bir etkisinin olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına dayalı olarak sosyal girişimciliğin okullarda sürdürülebilirlik anlayışı doğrultusunda uygulanabilmesine ve STK'ların okul çalışmalarına daha fazla katkı sağlayabilmesine yönelik öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to determine how to develop and implement cooperation policies between Non-Governmental Organisations (NGOs) participating in education as a third sector and schools in order to develop social entrepreneurial schools. In this regard, in the research, the social entrepreneurship capacity of a public school was tried to be developed by conducting cooperative studies between an NGO and a public school. In the research, which was conducted in a mixed research design using a combination of quantitative and qualitative methods, the embedded-experiment design from mixed method approaches was applied. The research was conducted with the participation of a public school and an NGO in the 2022-2023 academic year. Four administrators and twenty-six teachers in the public school and four NGO representatives constitute the study group of the research. The public school and NGO in the study group were determined by criterion sampling, one of the purposeful sampling methods. In determining the public school included in the study group, the criterion of“the school has project experience but has not carried out social entrepreneurship activities at school level before”was adopted and in line with this criterion, the research was conducted in a secondary school in Yenişehir district of Mersin province. As a result of the situational investigation carried out in the context of human resources and physical resources in the public school in the study group, it was determined that the social entrepreneurship capacity of the public school could be developed in the field of“raising environmental awareness and ensuring sustainability”and that the public school needs the outputs of social entrepreneurship activities in this field. As a result, an NGO operating in Mersin province was included in the study group in line with the criteria of“operating in the field of environmental protection and sustainability for at least five years and conducting at least two successful social entrepreneurship activities at provincial level related to environmental problems and sustainability.”The research was carried out in five stages: scale development and adaptation process, situational investigation, activity program preparation process, implementation process and evaluation process. Firstly, scale development and adaptation studies were carried out to determine the social entrepreneurship orientation in order to measure the social entrepreneurship of the public school at the organizational level and to determine the antecedents of social entrepreneurship in order to measure the social entrepreneurship of school administrators and teachers at the individual level. Then, interviews were conducted with the participating schools and NGOs to determine the situation in order to design social entrepreneurship activities. In line with the data obtained from the interviews, preparatory and planning studies were carried out with the participation of school and NGO representatives and the researcher, and as a result of these studies, an activity program including social entrepreneurship activities (social entrepreneurship capacity building program based on school-NGO cooperation) was designed. Before the implementation of the social entrepreneurship activities, a pre-test was conducted to examine the social entrepreneurship orientation of the participating school and the attitudes and beliefs of the school administrators and teachers towards social entrepreneurship. The designed social entrepreneurship activities were implemented for eight weeks with the participation of school stakeholders and NGO representatives and qualitative data were collected by observing the implementation process. After the implementation, a post-test was carried out to determine whether the social entrepreneurship activities carried out made a difference in the social entrepreneurship orientation of the school and the attitudes and beliefs of the school administrators and teachers towards social entrepreneurship. Finally, after the completion of the implementation process, interviews were conducted to examine the experiences and opinions of the school administrators, teachers and NGO representatives who participated in the implementation process regarding the social entrepreneurship activities during the implementation process. The qualitative data obtained from the interviews conducted during the situational investigation phase of the research, interviews and observations during the activity program preparation process, observations during the implementation phase and interviews conducted during the evaluation phase were analyzed by content analysis using inductive approach. In the analysis of the quantitative data obtained from the pre-test and post-test applications in the public school regarding social entrepreneurship orientation and social entrepreneurship antecedents, the paired sample t-test and Wilcoxon signed-rank test were applied. As a result of the research, it was determined that the social entrepreneurship capacity building program based on school-NGO cooperation provided a positive differentiation in the social entrepreneurship orientation of the public school at the organizational level and in the attitudes and beliefs towards social entrepreneurship at the individual level (school administrators and teachers). It was concluded that there was an improvement in the social entrepreneurship capacity of the public school through the social entrepreneurship capacity building program based on school-NGO cooperation. It was understood that the social entrepreneurship of the public school based on school-NGO cooperation developed as a result of the efficient use of school resources, the expansion of the communication and cooperation network between institutions, the increase in productivity at school, the formation of a cooperative and dynamic school environment, the increase in the search for innovation and change, and the dissemination of social entrepreneurship. In order to ensure cooperation between schools and NGOs, measures should be taken to establish a balance of power between them. In this context, defining duties and authorities, working with an understanding of transparency and accountability of the NGO, and establishing active communication between the school administration and the NGO have been effective in the management of power relations between the parties. The effectiveness of school-NGO cooperation was evaluated in terms of whether the public school gained the ability to perform the actions required by social entrepreneurship. The common characteristics of the areas where the cooperation was evaluated as effective were determined as ensuring the formation of organizational knowledge in the field of social entrepreneurship in the school, supporting the establishment of new cooperations and resource provision, and establishing a working approach suitable for social entrepreneurship in the school. As a result of the school-NGO cooperation, it was revealed that the public school formed a more accurate perspective on its organizational capabilities. It was also concluded that the cooperation with the NGO had an intellectually stimulating effect on the public school's ability to create a school mission and vision that was completely self-constructed. Based on the results of the study, suggestions were made for the implementation of social entrepreneurship in schools in line with the understanding of sustainability and for NGOs to contribute more to school studies.
Benzer Tezler
- İlköğretim okullarında eğitici çalışmaların değerlendirilmesi (Ankara ili örneği)
Başlık çevirisi yok
GÜLSÜN ŞAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Planlaması Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HAYDAR TAYMAZ
- Анализ опыта развития педагогических компетенций матерей, реализуемый в школах на основе взглядов гапыра мадаминова
Gapır Madaminov'un görüşleri temelinde okullarda uygulanan annelerin pedagojik yeterliklerinin geliştirilmesine ilişkin deneyimlerin analizi
KULPUNAY MIRSABEK KIZI
Yüksek Lisans
Kırgızca
2023
Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AKMATALİ ALİMBEKOV
- Okulların örgütsel DNA özellikleri ile öğretmenlerin işe tutkunlukları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between organizational DNA characteristics of schools and work engagement of teachers
GÜLER ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGiresun ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TEVFİK UZUN
- Okulların örgütsel DNA özelliklerinin örgüt sosyalleşmesine etkisi
The effect of organizational DNA characteristics of schools on organizational socialization
ABDULKADİR NACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT SAĞIR
- Kadın öğretmenlerin yönetici konumlara yükseltilmeme nedenleri konusundaki öğretmen ve yönetici görüşlerinin değerlendirilmesi (Ankara ili örneği)
Evaluation of the teachers and administrator's views about reasons not to be appointed of female teachers to managerial positions
LOKMAN USLUER