Gazi tipi çerçevesinde XVII. yüzyıl Osmanlı saz şairleri ve gazâ söylemi
The 17th century Ottoman minstrels within the framework of the ghazi archetype and the ghaza discourse
- Tez No: 913512
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULKADİR EMEKSİZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Gazi, gazâ, savaş edebiyatı, saz şiiri, söylem, ideoloji, Ghazi, ghaza, war literature, instrumental poetry, discourse, ideology
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 332
Özet
Türk saz şiiri, Türk edebiyatının en önemli geleneklerinden biridir. Kökleri Türk tarihinin başlangıcına uzanan bu edebiyat tarzı, XXI. yüzyılda varlığını devam ettirmektedir. Bu çalışmada Osmanlı gazi saz şairlerinin gazâ söylemi, yapı ve içerik bakımından ele alınmıştır. Sık sık adları geçen bu şairlerin şiirlerinin bütüncül olarak incelenmemesi, bir problem olarak tespit edilmiştir. Çalışmanın amacı, gazi saz şairlerinin fikir dünyasının ve gazâ şiirlerinin tahlil edilmesi ve aynı zamanda şairlerin Osmanlı İmparatorluğu içerisinde kurumsal bir organizasyon olarak teşekkül ettiği iddialarının aydınlatılmasıdır. Çalışmanın kapsamı, zaman olarak Türk saz şiirinin en eski yaygın yazılı örneklerinin olduğu XVII. yüzyılla, mekân olarak da Osmanlı sahasıyla olarak sınırlandırılmıştır. Bu kapsamda XVII. yüzyıl Osmanlı'sında gazâ temasıyla ilgili şiirleri bugüne ulaşan otuz altı saz şairi tespit edilmiştir. Çalışmada tek bir teoriye bağlı kalmak yerine, şairlerin toplumdaki konumunu açıklamak üzere Fonksiyonel Teori, şiirlerin yapısını incelemek üzere Sözlü Kompozisyon Teorisi, söylemin içeriğini incelemek üzere de Sosyal Kimlik Teorisi tercih edilmiştir. Bu doğrultuda öncelikle gazâyla ilgili şiir parçaları fişleme yöntemiyle tasnif edilmiş, sonrasında bu kavramlar ve parçalar metin tahlili yöntemiyle izah edilmiştir. Sonuç olarak, gazi saz şairlerinin Osmanlı İmparatorluğu içerisinde XV. yüzyıldan itibaren kurumsallaşmış bir propaganda aygıtı oldukları ve devlet ideolojisini toplum ve ordu arasında yayıp pekiştirdikleri tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Turkish instrumental poetry is one of the most significant traditions of Turkish literature. This literary style, whose roots tracing back to early history of Turks, and it continues to thrive in the 21st century. In this study, the ghaza discourse of the Ottoman ghazi minstrels is discussed in terms of structure and content. The failure to analyse the poems of these frequently mentioned poets holistically has been identified as a problem. The aim of the study is to analyse the world of ideas and ghaza poems of the ghazi minstrels and also sheds light on the claims that the poets were formed as an institutional organization within the Ottoman Empire. The scope of the study is limited to the 17th century, when the oldest widely written examples of Turkish instrumental poetry were available, and the Ottoman field as a location. In this context, thirty-six minstrels whose poems on the theme of ghaza have survived to the present day have been identified in the 17th century Ottoman Empire. In the study, no single theory was adhered to; Functional Theory was preferred to explain the position of poets in society, Oral Composition Theory was preferred to examine the structure of poems, and Social Identity Theory was preferred to examine the content of the discourse. In this direction, firstly, the poem pieces related to ghaza were classified by the profiling method, and then these concepts and pieces were explained by the text analysis method. As a result, it has been concluded that the ghazi minstrels functioned as an institutionalized propaganda apparatus within the Ottoman Empire from the 15th century onward, disseminating and reinforcing state ideology among both the military and the broader society.
Benzer Tezler
- Sportif organizasyonların düzenlenmesinde proje yönetimi tekniklerinin kullanımı: Uluslararası bir atletizm pist yarışması örneği
Application of project management techniques in organizing sports event: An examples international track and field competition
VELİTTİN BALCI
- Akışkan modernite çerçevesinde Türkiye'de çalışma ahlakının dönüşümü
Transformation of working ethics within the framework of liquid modernity in Turkey
İSA DEMİR
- Bazı matlockite tipi bileşiklerde yüksek basınç altında yapısal faz dönüşümleri ve dönüşüm mekanizmasının incelenmesi
Structural phase transformations and introduction of transform mechanism in some matlockite type compounds under high pressure
MEHMET CANPOLAT
Doktora
Türkçe
2022
Fizik ve Fizik MühendisliğiGazi ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİYA MERDAN
- Nehir tipi hidroelektrik santrallerin yapım aşamasında farklı senaryolar için çevresel fayda maliyet analizlerinin karşılaştırılması
Comparison of environmental benefit-cost analysis for different scenarios for the construction of run-of-river type hydroelectric power plants
METİN YILMAZ
Doktora
Türkçe
2024
Çevre MühendisliğiGazi ÜniversitesiÇevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSEL GAMZE YÜCEL IŞILDAR
- Yeni şehircilik akımı çerçevesinde insan odaklı kentsel dönüşüm ve geleneksel mahalle planlaması: Eskişehir Karapınar Mahallesi örneği
People-oriented urban regeneration and traditional neighborhood planning within the framework of the new urbanism movement: The case of Eskisehir Karapınar Neighborhood
ARZU MALTAŞ EROL
Doktora
Türkçe
2020
Kamu YönetimiGazi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL GÖRMEZ