Geri Dön

Erzincan (Büyükardıç) ve Erzurum (Güllüdere, Tasmasor, Tetikom ve Mağaratepe) kazılarından elegeçen demir çağına ait seramiklerin XRF tekniği ile incelenmesi

XRF technique-based survey of ceramics belonging to iron epech, which were acquired from the excavations of Erzincan (Büyükardıç) and Erzurum (Güllüdere,Tasmasor, Tetikom and Mağaratepe)

  1. Tez No: 196740
  2. Yazar: BURCU ENDER
  3. Danışmanlar: PROF. DR. PERVİN ARIKAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Physics and Physics Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2006
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Fizik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 121

Özet

iiiERZİNCAN (BÜYÜKARDIÇ) VE ERZURUM (GÜLLÜDERE, TASMASOR,TETİKOM VE MAĞARATEPE) KAZILARINDAN ELE GEÇEN DEMİRÇAĞINA AİT SERAMİKLERİN XRF TEKNİĞİ İLE İNCELENMESİ(Yüksek Lisans Tezi )Burcu ENDERGAZİ ÜNİVERSİTESİFEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜŞubat 2006ÖZETBu çalışmada, Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı (BTC HPBH)Arkeolojik Kurtarma Kazıları Projesi çerçevesinde, Gazi Üniversitesi,Arkeolojik Çevre Değerleri Araştırma Merkezi (GÜ-ARÇED), tarafındanyapılan kazı sonucu ele geçen, Erken Demir Çağı'na ait seramik parçalarının,kimyasal kompozisyonun bulunması amacıyla örnekler, X-ışını Floresanstekniği (XRF) ile incelendi. Seramik parçaları Erzincan (Büyükardıç) veErzurum (Güllüdere, Tasmasor, Tetikom ve Mağaratepe) bölgelerine aittir.Kazı bölgesini temsil eden 39 adet seramik parçasının; hamurları, iç ve dış astaryüzeyleri ve bazı toz astar örneklerinde, majör, minör ve eser elementleraraştırıldı. İzinli olmayan örneklere tahribatsız kalitatif analiz, izinli olanörneklere ise kantitatif analiz uygulandı.Hamur örneklerinin kalitatif ve kantitatif analiz sonuçlarına, SPSS (StatisticalPackage for the Social Sciences) programı uygulanarak istatistikseldeğerlendirme yapıldı. Bu değerlendirmede, çok değişkenli istatistikyöntemlerden Hiyerarşik Kümeleme Analizi (HCA) ve faktör analizikullanılarak örneklerin benzer ve farklı özellikleri dendrogram grafiği ilesınıflandırıldı. Bu analiz sonucunda Mağaratepe'den MT-4 ve Tetikom'danTTK-4 kod numaralı örneklerin kümeleme ve dendrogram sonuçlarına göreivfarklı oldukları gözlendi. Ayrıca kazı bölgelerinden, tahribat için izinli olan 5örnek seçilerek X-ışını Toz Difraktometresi ile yapı analizleri yapıldı.Örneklerde illit ve kaolinit tipi kil mineralleri gözlendi. Erken Demir Çağınatarihlendirilmiş olan örneklerin araştırma sonuçları ile arkeolojik yorumlarınuyum içinde olduğu belirlenmiştir.Bilim Kodu :205. 2.005Anahtar Kelimeler :X-ışını Floresans Spektrometresi, X-ışını Difraktometresi,Hiyerarşik Kümeleme Analizi, Büyükardıç, Güllüdere,Tasmasor, Tetikom, Mağaratepe, ArkeometriSayfa Adedi :100Tez Yöneticisi :Pervin ARIKAN

Özet (Çeviri)

vXRF TECHNIQUE-BASED SURVEY OF CERAMICS BELONGING TOIRON EPOCH, WHICH WERE ACQUIRED FROM THE EXCAVATIONSOF ERZİNCAN (BÜYÜKARDIÇ) AND ERZURUM (GÜLLÜDERE,TASMASOR, TETİKOM AND MAĞARATEPE)(M.Sc. Thesis)Burcu ENDERGAZI UNIVERSITYINSTITUTE OF SCIENCES AND TECHNOLOGYFebruary 2006ABSTRACTIn present study, ceramic sherds dated to the Early Iron Age, excavated byArcheology Environment Properties Research Center of Gazi university (GÜ-ARÇED), within Bakü-Tiflis-Ceyhan Crude Oil Pipeline (BTC HPBH)Archeological Salvage Project, are investigated by the means of chemicalcomposition using x-ray fluorescence (XRF) techniques. The ceramic samplesare belonged to the Erzincan (Büyükardıç), Erzurum (Güllüdere, Tasmasor,Tetikom and Mağaratepe).Major, minor and trace elements in paste and inner and outer self-slip of 39ceramic sherds which representing excavation area are analyzed. Qualitativeanalysis is applied to the samples not authorized for destruction and as for thoseauthorized for destruction, the quantitative analysis is accomplished .Qualitative and quantitative results of the paste of sherds are evaluatedstatistically using computer program entitled SPSS (Statistical Package for theSocial Sciences). Samples are classified by multivariable techniques withindendrogram method for similar and different properties of sherds and as wellas Hierarchic Cluster Analysis (HCA) and Factor Analysis. It is observed thatvisamples are MT-4 from Mağaratepe and TTK-4 from Tetikom have differentproperties and can be classified in different age. Furthermore, 5 samples areselected from excavation area and authorized for destruction. The mineralstructure of 5 samples are obtained employing x-ray diffractometer. It isresulted as the clay minerals are illit and kaolinite in dedicated samples. Ourresults are in good satisfaction with the archaeological conclusion.Science Code :205. 2.005Key Words :X-ray fluorescence spectrometer, X-ray diffractometer,Hierarchic Cluster Analysis, Büyükardıç, Güllüdere,Tasmasor, Tetikom, Mağaratepe, Archeometry.Page Number :100Adviser :Pervin ARIKAN

Benzer Tezler

  1. Arkeolojik örneklerin infrared uyarmalı lüminesans (IRSL) kullanılarak tarihlendirilmesi

    Dating of archaeological samples using infrared stimulation luminescence (IRSL)

    NİSA NUR AKTI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Fizik ve Fizik MühendisliğiGazi Üniversitesi

    Fizik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EYYÜP TEL

  2. Erzincan'da öncelikli spor branşları ve halkın spora yatkınlığı

    The Principally sport branches in Erzincan and the familiarity for sport of public

    ÖZCAN ÇAKMAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    SporSakarya Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. E. AHMET TERZİOĞLU

  3. Erzincan şartlarında yetiştirilen bazı badem (Amygdalus communis L.) çeşit/klon ve tiplerinin vejetatif ve genetatif gelişme ile çiçek tomurcuklarının dona dayanım derecelerinin belirlenmesi

    Determination of cold hardness degree of flower buds with generative and vegetative groving of some almond (Amygdalus communis L.) cultivars/clones and types in Erzincan conditions

    RAFET ASLANTAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    ZiraatAtatürk Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUHARREM GÜLERYÜZ

  4. Erzincan'da yaygın olarak yetiştirilen 'Yalancı dermason' fasulye (Phaseolus vulgaris L.)populasyonunun seleksiyon yoluyla ıslahı

    Selection breeding on yalanci dermason bean (Phaseolus vulgaris L.) population commonly grown in Erzincan

    ATİLLA DURSUN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    ZiraatAtatürk Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. MUHARREM GÜLERYÜZ

  5. Erzincan şehir merkezi kuzey batı bölümünün zemin parametrelerinin tespit edilmesi

    Başlık çevirisi yok

    HAYATİ ULUSU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Yapı Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MEHMET ORHAN