Safranbolu düğün kültüründe kullanılan müziklerin analizi
Analysis of music used in Safranbolu wedding culture
- Tez No: 913906
- Danışmanlar: PROF. DR. LALE HÜSEYNOVA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Safranbolu, geleneksel şehir dokusunu koruyan ahşap evleri ve anıtsal yapılarıyla öne çıkan bir yerleşimdir. 1994 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi'ne dahil edilmesi, bu mirasın korunması adına önemli bir adım olmuştur. Türk mimari değerlerini yansıtan Safranbolu evleri, bölgenin kültürel kimliğini güçlendirmekte ve korumaktadır. Bu kültürel yapının önemli bir unsuru olan düğünler, genellikle 5 ila 7 gün sürmekte;“sepet günü,”“hamam günü,”“sağdıç kınası”gibi özel adlarla anılan ritüellerle zenginleşmektedir. Bu günlerde söylenen türküler ise düğünlerin vazgeçilmez bir parçasıdır. Ancak bazı düğün gelenekleri ve türküler zamanla kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Bu çalışma, Safranbolu'nun köklü düğün adetlerini ve müziklerini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında, bölgedeki 4 türkü, 8 düğün havası ve 4 oyun havası incelenerek Türk müziğinin makamsal özellikleri durağı, güçlü sesi, yedeni, ses atlaması, ses aralığı ve bitiş sesi gibi niteliklerle ele alınmıştır. Bunun yanı sıra usul, güfte türü, kafiye şeması, konu yapısı, vezin düzeni ve metronom bilgisi gibi unsurlar da değerlendirilmiş; ayrıca eseri notaya alan kişi ve eserin düğünlerdeki yeri incelenmiştir. Betimsel araştırma yöntemiyle gerçekleştirilen çalışmada, sınırlı sayıdaki yazılı kaynaktan yararlanılmış ve Safranbolu halkıyla yapılan mülakatlar değerlendirilmiştir. Yazılı kaynakların azlığı, araştırmanın kapsamını kısıtlasa da halktan elde edilen bilgiler çalışmaya derinlik kazandırmıştır. Müzikolog ve folklor uzmanı Sadi Yaver Ataman ile Türk halk müziği sanatçısı olan oğlu Adnan Ataman'ın, bu kültürel mirasın korunmasına yönelik katkıları büyük önem taşımaktadır. Atamanlar tarafından notaya alınmış bazı düğün türkülerinin günümüzde artık icra edilmediği tespit edilmiştir. Bu durum, yerel kültürün sürdürülebilirliği açısından dikkat çekici bir bulgudur. Sonuç olarak, Safranbolu düğün türkülerinin gelenekler içindeki kullanımına ve bu türkülerin makamsal ve güftesel analizine dair bulgular, düğün müziklerinin kültürel değerini ortaya koymakta ve bu değerin gelecek kuşaklara aktarılması gerektiğini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
Safranbolu is a settlement known for its traditional urban fabric, wooden houses, and monumental structures. Its inclusion in the UNESCO World Heritage List in 1994 marked a significant step towards preserving this heritage. The Safranbolu houses, which reflect Turkish architectural values, strengthen and preserve the cultural identity of the region. An essential part of this cultural structure, weddings, usually last between 5 and 7 days and are enriched with rituals known by special names such as“Basket Day,”“Bath Day,”and“Groom's Henna.”The songs sung during these days are indispensable parts of the weddings. However, some wedding traditions and songs are at risk of disappearing over time. This study aims to examine the deep-rooted wedding traditions and music of Safranbolu. The research focuses on 4 folk songs, 8 wedding melodies, and 4 dance tunes from the region, analyzing the modal characteristics of Turkish music, including its tonic, dominant note, leading tone, pitch jumps, pitch range, and final note. Additionally, elements such as rhythm patterns, lyrical forms, rhyme schemes, thematic structure, metrical arrangement, and tempo information, as well as the person who transcribed the piece into notation and its role in weddings, are also evaluated. Conducted using a descriptive research method, the study utilized a limited number of written sources and incorporated interviews with the people of Safranbolu. Although the scarcity of written sources constrained the scope of the research, the information obtained from the community added depth to the study. The contributions of Sadi Yaver Ataman, a musicologist and folklorist, and his son Adnan Ataman, a Turkish folk music artist, to the preservation of this cultural heritage are of great importance. It was determined that some wedding folk songs transcribed into notation by the Atamans are no longer performed today. This finding is noteworthy in terms of the sustainability of local culture. In conclusion, findings regarding the use of Safranbolu wedding songs within traditions and the modal and lyrical analysis of these songs reveal the cultural value of wedding music and emphasize the need to pass on this value to future generations.
Benzer Tezler
- Safranbolu yöresi müzik kültüründe düğün çalma pratiği
Wedding playing practice in Safranbolu regional music culture
GÜLCAN ERTAN HACISÜLEYMANOĞLU
Doktora
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Yıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
PROF. DR. TURAN SAĞER
- Safranbolu'nun tören yemekleri ve tören yemek kültürünün incelenmesi
Ceremony meals of Safranbolu and investigation of ceremony food culture
MİNE BAKKALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Beslenme ve DiyetetikKarabük ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY TÜRKER
- Safranbolu ve Yenipazar'da yaşayan yörüklerin törensel yemekleri üzerine bir araştırma
A study on the ceremonial meals of the nomads living in Safranbolu and Yenipazar
BORAN ÖDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıKarabük ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FAHRİ DAĞI
- Biyoklimatik tasarım kriterleri kapsamındageleneksel türk evinin incelenmesi
Examination of the traditional turkish house within the scope of bioclimatic design criteria
SENA DÜZGÜN
- İklim odağında tarihi ve kültürel kolektif belleğin yönlendirdiği kentsel tasarım rehberi: Safranbolu kent örneği
Urban design guide directed by historical and cultural collective memory in the focus of climate: The case of Safranbolu
AYŞE BETÜL ÇUFALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRAN ŞAHİN