Safranbolu ve Yenipazar'da yaşayan yörüklerin törensel yemekleri üzerine bir araştırma
A study on the ceremonial meals of the nomads living in Safranbolu and Yenipazar
- Tez No: 816467
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FAHRİ DAĞI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gastronomi ve Mutfak Sanatları, Gastronomy and Culinary Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Bu araştırmada, Safranbolu ve Yenipazar'da bulunan Yörük köylerinin geçiş dönemlerinde yapılan yemek kültürü ve yöresel yemek uygulamalarından tarihin tozlu sayfalarında kalmış yemek ritüellerinin gün yüzüne çıkarmaya, varsa yeni yemekler ve ritüellerin belirlenmesi ile bu gruplardaki uygulanmaların yaygınlaştırılması için edinilen ve mevcut bilgilerle birlikte yazılı kaynak haline getirilerek gelecek nesillere aktarılması amaçlanmaktadır. Nitel araştırma desenin benimsendiği bu çalışma da; Safranbolu ilçesinin Yörük köylüleri ve Yenipazar ilçesinde yaşayan Karaçakal Yörükleri olmak üzere toplam 24 kişi ile yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Köylerdeki hane sayısının eksikliğinden dolayı katılımcılara kartopu örnekleme yöntemiyle ulaşılmıştır. Bu çalışma Safranbolu ve Yenipazar yörüklerinin eski zamandan beri geçiş dönemlerinde törensel yemeklerin yapıldığını göstermektedir. Geçiş dönemleri üç başlıkta incelenmiştir; doğum, düğün ve ölüm. Yörük köylülerin geçiş dönemlerinde yaptığı yemekler; minaye çorbası, sütlü çorba, sütlü keşkek, sulu yayım, kaygana, taşvan eti, garuşduma, borana, çiyürdük, sini böreği, koz böreği, deli oğlan sarığıdır. Karaçakal Yörüklerinin bu dönemde yaptığı yemekler; arabaşı, tarhana çorbası, kapama çorbası, kökaşı, kuru patlıcan dolması, zeytinyağlı yaprak sarma, ekmek dolması, keşkek, yuvarlama, topalak, cızdırma, gama, paşa böreği, pelte, sareli ve zerdedir. Hem Safranbolu hem de Yenipazar'da yaşayan yörüklerin yaptığı yemekler; tarhana çorbası, pirinç çorbası, kuru fasulye, nohut, keşkek, yahni, zerde ve peltedir. Yörük Köyü'nde geçiş dönemlerinde yapılan törensel yemeklerin kısmen devam ettiği, Karaçakal Yörüklerinin yaptığı çoğu törensel yemeğin yok olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
In this research, it is aimed to bring to light the food culture and local food practices made in the transition periods of the nomad villages in Safranbolu and Yenipazar, to bring to light the food rituals that have remained in the dusty pages of history, to determine the new dishes and rituals, if any, and to spread the practices in these groups and to transfer them to future generations by turning them into written sources with the existing information. In this study, where the qualitative research design is adopted; A total of 24 people, including Yörük villagers of Safranbolu district and Karaçakal Yoruks living in Yenipazar district, were interviewed face-to-face using the method. Due to the lack of households in the villages, the participants were reached by snowball sampling. This study shows that Safranbolu and Yenipazar nomads have been making ceremonial meals in transition periods since ancient times. Transition periods are examined under three headings; birth, wedding and death. The meals made by the nomad villagers during the transition periods; minaye soup, milk soup, milky keşkek, sulu yayım, kaygana, taşvan eti, garuşduma, borana, çiyürduk, sini böreği, koz böreği, deli oğlan turban. The dishes made by the Karaçakal Yoruks in this period; arabaşı, tarhana soup, kapama soup, kökaşı, dried eggplant dolma, olive oil leaf wrap, bread dolma, keşkek, rounding, topalak, cızdırma, gama, paşa böreği, gelte, sareli and zerde. The meals made by the nomads living in both Safranbolu and Yenipazar; tarhana soup, rice soup, dried beans, chickpeas, keşkek, stew, zerde and pelte. It has been observed that the ceremonial meals made during the transition periods in the Yörük Village have partially continued, and most of the ceremonial meals made by the Karaçakal Yörüks have disappeared.
Benzer Tezler
- Safranbolu ve çevresindeki halk inanışlarının dinler tarihi açısından değerlendirilmesi
Master thesis the evaluation of common public believes in safranbolu in respect of the history of religions
HACER SAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Halk Bilimi (Folklor)Fırat ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. SAMİ KILIÇ
- Turizmin sosyo-ekonomik etkileri üzerine bir araştırma: Safranbolu ve Amasra örneği
A study on the socio-economic impacts of tourism: Example Safranbolu and Amasra
BARIŞ ÖZTÜRK
- Safranbolu'nun tören yemekleri ve tören yemek kültürünün incelenmesi
Ceremony meals of Safranbolu and investigation of ceremony food culture
MİNE BAKKALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıKarabük ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY TÜRKER
- Tarihi yapıların test yöntemleriyle dayanıklılık testlerinin yapılması
Historic structures methods of testing endurance tests
SÜMEYYE KABA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Ağaç İşleriKarabük ÜniversitesiMobilya ve Dekorasyon Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEREF KURT
- Safranbolu'daki adak yerleri ve bu yerler ile ilgili inançlar
The Vow places in Safranbolu and the beliefs connected
EYÜP AKMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Halk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA ÖZKAN