Kişisel verilerin korunmasında yapay zekânın rolü
The Role of artificial intelligence in the protection of personal data
- Tez No: 914065
- Danışmanlar: PROF. DR. YAVUZ ERDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Antalya Bilim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Teknoloji çağının beraberinde getirdiği gelişmeler, bilgi akışını ve aktarımını artırıp kişisel verilere erişimi eskiye nazaran çok daha kolay bir hale getirmiştir. İnsanların hayatlarını kolaylaştıran teknolojik gelişmeler yadsınamaz bir gerçek olsa da bireylerin özel hayatlarına müdahale hususunda ciddi bir tehdit oluşturmuştur. Zamanla kişisel verilerin önemi fark edilmiş ve bu verilerin edinilmesi, maddi veya manevi yarar sağlamak adına birçok kişinin ilgi odağını oluşturmuştur. Bu durum haliyle ilgili kişiler açısından endişeye sebebiyet vermiş; bu da, kişisel verilerin ve kişisel verileri başkalarınca işlenen ilgililerin haklarının korunmasına ilişkin düzenlemelerin yapılması ihtiyacını doğmuştur. Kişisel verilerin korunmasının gerekliliğinin gün geçtikçe artmasının nedenlerinden biri gelişen teknolojinin güncel bir yeniliği olan yapay zekâ teknolojileridir. Söz konusu teknolojilerin kullanılması için önem arz eden husus ise, kişisel veridir. Bunun yanında yapay zekâ sistemleri, bünyesinde bulundurduğu kişisel veriler ile birlikte bunların işlenmesi, saklanması, üzerlerinde değişiklik yapılması, incelenmesi gibi pek çok işlemi de çok kısa sürede; büyük oranda ve işlevsel bir şekilde gerçekleştirebilmektedir. Ancak yapay zekâ teknolojisinin sağladığı avantajların yanında dezavantajları da bulunmaktadır. Söz konusu teknolojinin getirdiği sistemlerin yeterli derecede şeffaf ve hesap verilebilir mahiyette olmamaları nedeniyle, sistemlerin denetim ve kontrolünün sağlanması ve bu sürecin duyurulması gerekmekle birlikte genel olarak gerçekleştirilmesi zor bir işlem olmaktadır. Dolayısıyla verilerin ihlal edilmeden, muhafaza edilerek, yasal düzenlemeler gereğince teknik altyapı ile oluşturulup gerekli tedbirlerin alınması gün geçtikçe zorlaşmaktadır. Zira, bu sistemlerin geliştirilip farklı maksatlarla kullanılarak veri koruma kurallarına aykırı bir faaliyetin gerçekleştirilmesi, ilgili bireylerin insan onuru ile bağdaşmayan arzu edilmeyen davranış ve neticelerle karşılaşmalarına sebep olabilecektir. Durum böyle olunca, çok sayıda kişisel veri elde edip işleyen yapay zekâ teknolojilerinin, kişisel verilerin korunması hakkını ve ilgili hakları ihlal etme ihtimali de çok yüksektir. Halihazırda yapay zekâ teknolojilerine ilişkine veri korumaya yönelik düzenlemeler var olsa da, bunlar gereksinime tam manasıyla karşılık verememekte ve teknik ihtiyaçları gidermekte yetersiz kalabilmektedir. Yapay zekâ ile kişisel verilerin korunmasına ilişkin ilkelerin uyumunu doğrudan ele alan herhangi bir düzenleme de bulunmamaktadır. Konu ile ilgili çalışmalar devam etmekle birlikte Avrupa Parlamentosu tarafından kabul edilen yapay zekânın kişisel verilere ilişkin aktivitelerini mevcut düzenlemelere oranla daha kapsayıcı bir şekilde ele alan yeni Avrupa Yapay Zekâ Yasası (AI Act) ile konuya ilişkin korumanın sağlanması umut edilmektedir. Diğer mevcut çalışmaların ise konuyu detaylı irdelememiş oluşları, başka temel düzenlemeler ile çelişmeleri ya da bu düzenlemeler ile bir bağlantı noktasının bulunamaması veya bağlantı kurulup kurulamayacağının belirsiz olması gibi gerekçelerle mevzubahis çalışmalar eleştiriye tabi tutulmuştur. Yapay zekâ sistemlerine ilişkin birbirinden farklı birçok yaklaşım mevcut olsa da, konunun güncel ve var olan yaklaşımları içererek bunlara uygun yeni düzenlemeler içermesi gerekmektedir. Bu çalışmada yapay zekâ sistemlerinin çalışması, uygulanma şekli, kullanımı; kişisel verilerin kullanımı esnasında bu sistemlere duyulan ihtiyaç ve bu ihtiyaç neticesinde ulusal ve uluslararası bağlamda oluşturulan yasal düzenlemelerin yeni teknolojilere etkisi; söz konusu sistemlerin kullanılması durumunda veri bazlı etkinliklerde meydana gelen sorunlar, var olan düzenlemelerin değerlendirilmesi ele alınmıştır. Teknolojinin hızla gelişmesi veri odaklı süreçlere duyulan güveni artırmakla birlikte mevcut kişisel veri düzenlemelerinin yetersizliğinin yeniden değerlendirilmesi gerekliliğini de gündeme getirmiştir. Çalışma, öncelikle yapay zekâ kavramına, işlevine, kullanım alanlarına değinerek hukuk alanında edindiği yere ve kişisel veriler açısından önemine değinecek olup dijital çağda kişisel alan ile yeni dünya düzeni arasında dengeli bir ilişki kurmak için kişisel veri düzenlemeleri ve uygulamalarının uyumsal bir sürece sokulması ve geliştirilmesi hususunda devamlılık arz eden tartışmalara katkıda bulunması amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
The developments brought about by life in the age of technology have increased the flow and transfer of information and made access to personal data much easier than before. Although technological developments that facilitate people's lives are an undeniable fact, they have posed a serious threat in terms of interfering with the private lives of individuals. Over time, the importance of personal data has been recognised and the acquisition of this data has become the focus of many people in order to gain material or moral benefit. This situation has caused concern for the persons concerned, and due to the uneasiness, the need to make regulations regarding the protection of personal data and the rights of the persons concerned whose personal data are processed by others has arisen. One of the reasons why the necessity of protection of personal data is increasing day by day is artificial intelligence technologies, which are a current innovation of developing technology. The important issue for the use of such technologies is personal data. In addition, artificial intelligence systems, together with the personal data it contains, can perform many operations such as processing, storing, modifying and examining them in a very short time; in a large extent and in a functional way. However, in addition to the advantages provided by artificial intelligence technology, it also has disadvantages. Due to the fact that the systems brought by the technology in question are not sufficiently transparent and accountable, although it is necessary to ensure the audit and control of the systems and to announce this process, it is generally difficult to realise. Therefore, it is becoming more and more difficult to protect and preserve the data without violating the data, and to take the necessary measures with the technical infrastructure in accordance with the legal regulations. Since, the development of these systems and the realisation of an activity contrary to the data protection rules by using them for different purposes may cause the relevant individuals to face undesirable behaviours and consequences that are incompatible with human dignity. As such, artificial intelligence technologies that obtain and process a large amount of personal data are very likely to violate the right to protection of personal data and related rights. Although there are already regulations on data protection in relation to artificial intelligence technologies, they may not fully respond to the need and may be insufficient to meet the technical needs. There is also no regulation that directly addresses the harmonisation of artificial intelligence and the principles regarding the protection of personal data. Although the work on the subject continues, it is hoped that the new Artificial Intelligence Law, which deals with the activities of artificial intelligence regarding personal data in a more comprehensive manner compared to the existing regulations, will provide protection on the subject. Other existing studies have been criticised on the grounds that they do not examine the subject in detail, that they contradict other basic regulations, or that there is no connection point with these regulations, or that it is unclear whether a connection can be established. Although there are many different approaches to artificial intelligence systems, there is a need for new regulations that will harmonise with the current and existing approaches. In this study, the operation, application and use of artificial intelligence systems; the need for these systems during the use of personal data and the impact of legal regulations established in the national and international context as a result of this need on new technologies; the problems that occur in data-based activities in case of the use of these systems, and the evaluation of existing regulations are discussed. The rapid development of technology has increased the trust in data-driven processes, but has also brought to the agenda the necessity to re-evaluate the inadequacy of existing personal data regulations. This study aims to contribute to the ongoing discussions on the harmonisation and development of personal data regulations and practices in order to establish a balanced relationship between the personal sphere and the new world order in the digital age by addressing the concept of artificial intelligence, its function, areas of use, its place in the field of law and its importance in terms of personal data.
Benzer Tezler
- Uluslararası hukuk bağlamında Avrupa'da yapay zekaya ilişkin düzenlemeler ve kişisel verilerin korunması
Regulations on artificial intelligence and protection of personal data in Europe in the context of international law
SULTAN EBRAR ATALAN
- Kişisel verilerin korunması hukuku bağlamında sağlık bilimlerinde yapay zeka kullanımı
Use of artificial intelligence in health sciences in the context of personal data protection law
ELİF ILGIN ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukAkdeniz ÜniversitesiSağlık Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELİN SERT SÜTÇÜ
- Karşılaştırmalı örnekler üzerinden yapay zekâ ve kişisel verilerin korunması
Artificial intelligence and personal data protection through comparative examples
YILIYAER ABUDUREYIMU
Doktora
Türkçe
2021
Hukukİstanbul Ticaret ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Ab Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL OĞURLU
- Büyük veri çağında kişisel verilerin korunması: Avrupa Birliği genel veri koruma tüzüğü'nde profilleme ve otomatik karar alma düzenlemeleri
Protection of personal data in the age of big data: Profiling and automated decision making under the European Union general data protection regulation
İREM YALÇINKAYA ÖZDAMAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Hukukİstanbul Bilgi ÜniversitesiBilişim ve Teknoloji Hukuku Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLA BERBER
- Dijital determinizm bağlamında yapay zekanın kullanımı:Veri gizliliği sorunları
Use of artificial intelligence in the context of digital determinism: Data privacy issues
YASİN YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Radyo-TelevizyonMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ MURAT KIRIK