Âşık Yaşar Demir'in hayatı, âşıklığı ve türkülerinin müzikal analizi
An analysis of Yaşar Demir's life, art, and folk songs
- Tez No: 914232
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ÖNCEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
Türk kültürü içerisinde yer almakta olan kadim geleneklerimizden bir tanesi de âşıklık geleneğidir. Köklü bir geçmişe sahip olan bu gelenek, Türk kültürünün önemli bir bölümünü teşkil etmektedir. İslamiyet öncesi dönemden de izler taşıyan âşıklık geleneğinin kökleri Orta Asya Türk kültürüne dayanmaktadır. Âşıklık geleneğinin temsilcileri olarak kabul görmüş kişilere“âşık”denmektedir. Âşıklar, kendisinin veya başkalarının eserlerini saz eşliğinde okuyan, âşık edebiyatının oluşmasında önemli katkıda bulunan, tarihe ışık tutmuş kimselerdir. Âşıklık geleneği, yaşadığı toplumun duygularına tercüman olan âşıklar vasıtası ile kuşaktan kuşağa aktarılarak günümüze kadar gelmiştir. Sözlü kültürümüzün bir ürünü olan bu gelenek toplumun zihniyetini, hislerini ve tasavvurlarını yansıtması açısından önemlidir. Ancak bu gelenek, kültürel yozlaşma ve teknolojinin beraberinde getirdiği birtakım sebeplerden ötürü günümüzde eski değer ve cazibesini yitirmeye başlamıştır. Bu bağlamda âşıklık geleneğinin günümüzdeki temsilcilerinden Âşık Yaşar Demir'in eserleri ve bu geleneğe dair fikirleri önem arz etmektedir. Bu çalışma, Âşık Yaşar Demir'in hayatını ve bestelerini kapsamaktadır. Bu çalışmanın amacı; Anadolu coğrafyasının mayalanmasına katkıda bulunan âşıklık geleneğini, sazı ve sözüyle ayakta tutmaya çalışan Âşık Yaşar Demir'in hayatı, eserlerinin notaya alınıp incelenmesi vasıtasıyla halk kültürüne ve özellikle âşıklık geleneğine mütevazı bir katkıda bulunmaktır. Çalışmamızda tezin amacına hizmet edecek şekilde iki yöntem takip edilmiştir. İlk olarak nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yapılmış ardından yarı yapılandırılmış mülakat gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler, veri analizi yöntemiyle irdelenmiştir. Çalışmada literatür tarama yoluyla biyografi üzerine yapılan tezler incelenmiş ardından Âşık Yaşar Demir ile birebir mülakat yapılmıştır. Yapılan incelemeler sonucunda sözü ve müziği Âşık Yaşar Demir'e ait olan 50 türkü tespit edilmiştir. Mevcut ses kayıtlarından ulaşabildiğimiz ve kırık hava türünde olan 19 eser notaya alınarak müzikal çözümlemeye tabi tutulmuştur. Bu araştırmada Âşık Yaşar Demir'in türkülerinin ilk defa notaya alınıp derlenmesi çalışmanın literatüre katkısı bağlamında değerlendirilebilir.
Özet (Çeviri)
The tradition of minstrelsy is one of the ancient traditions that exist within Turkish culture. This tradition, which has a deep-rooted history, is an important divisional organization of Turkish culture. The roots of the minstrel tradition, which also carries traces from the pre-Islamic period, are based on the Central Asian Turkish culture. People who are accepted as representatives of the minstrel tradition are called“minstrel”. Minstrels are people who sing their own or others' works to the accompaniment of saz, contribute significantly to the formation of minstrel literature, and shed light on history. The tradition of minstrelsy has survived to the present day by being transferred from generation to generation through minstrels who interpret the feelings of the society in which they live. This tradition, which is a product of our oral culture, is important as it reflects the mentality, feelings, and imaginations of society. The tradition of minstrelsy has begun to lose its old value today due to cultural degeneration and some reasons brought by technology. In this context, the works of Âşık Yaşar Demir, one of the current representatives of the minstrel tradition, and his thoughts about this tradition are important. There is an overview of Yaşar Demir's life story and compositions in this article. Two methods were followed in our study to serve the purpose of the thesis. In this context, firstly, a document review, which is one of the qualitative research methods, was carried out, and then a semi-structured interview was conducted. In the study, the theses on biography were examined through a literature review, and then a face-to-face interview was conducted with Âşık Yaşar Demir. As a result of the examinations, 50 folk songs whose lyrics and music belonged to Âşık Yaşar Demir were identified. The 19 works that we could access from the existing sound recordings were notated and subjected to musical analysis. The research is significant because it is the first time that Yaşar Demir's folk songs have been notated and converted into written documents.
Benzer Tezler
- Erzurumlu Âşık Reyhani'nin hayatı ve eserlerinin incelenmesi
The Analysis of Erzurum's Âşık Reyhani's life and his musical work
REYHAN EDİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Sakarya ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERTAN DEMİR
- Âşık Sadık Gül (Hayatı-sanatı ve eserleri)
The life, art and poems of Âşik Sadık Gül
AYNUR KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Nevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÇERİBAŞ
- Âşık Yaşar Demir'in hayatı, eserleri ve eserlerinin analizi
The life of Yaşar Demir, the works of his and the analysis of his works desriation
AYŞE ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PAKİZE AYTAÇ
- Muhlis Akarsu'nun Türk halk müziğindeki yeri ve eserlerinin müzikal yönden incelenmesi
The place of Muhlis Akarsu in Turkish folk music and a musical examination of works
AYSUN ATMACA
- Kadın âşıkların eserlerinde toplumsal cinsiyet rolleri
Gender roles in the works of women minstrels
MELİKE YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİzmir Demokrasi ÜniversitesiTürk Halk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GONCA KUZAY DEMİR